Ankara Tabip Odası Sağlık Bakanlığı bürosu olmamalı

Başar BEYOĞLU / ATO YK Adayı, Dr. 

Yerel seçimlerin hemen ardından nisan ayının ikinci yarısında tabip odalarında seçim süreci başladı. Yerel seçimlerin -pek de beklenmeyen bir şekilde- muhalefetin lehine sonuçlanmış olmasının hemen her yerde atmosferi değiştireceği, olumlu bir hareketlenme getireceği beklentisi doğdu. 21 ve 28 Nisan tarihlerinde yapılan tabip odası seçimlerine katılım bir patlamaya işaret etmiyor; bir başka ifadeyle yerel seçimlerin en genel anlamda muhalif ya da dünyaya soldan bakan hekimlerde bir enerji açığa çıkarıp çıkarmadığına ilişkin gözlemler çelişkili. Yerel seçimlerin “mutlu bir son” değil olsa olsa sadece bir başlangıç umudu olabileceği düşünülürse ihtiyaç her alanda daha çok özne olmak, en geniş yüzeyle temas kurmak, değerlendirme ve örgütlenmeyi artırmak diye somutlanabilir. Bu anlamda seçimlere katılım da önemli bir ölçüt. Örgütlenmeyi artırmanın kolay olmayacağı açık ama işte bir “katılım sınavı” olarak 5 Mayıs’ta yapılacak. Türkiye’nin en büyük iki tabip odasının, İstanbul ve Ankara tabip odalarının seçimini ele alabiliriz. Ankara ve İstanbul, her ikisi de önemli. Ancak iktidarın, merkez teşkilatının yerleşim yeri olarak Sağlık Bakanlığı’nın Ankara Tabip Odası’na/seçimlerine özel bir önem verdiği biliniyor. Ankara’ya yıllardır yaptığı “kadro” yığınağı bürokratik kadro hekimlerle de bir araya gelince ciddi bir yekûn ortaya çıkıyor. Dolayısıyla mevcut sağlık politikalarına muhalif hekimlerin işi zor.

Ankara Tabip Odası’nın (ATO) 13 bin 500 üyesi var. ATO seçimlerindeki liste çeşitliliği hemen daima TTB Büyük Kongresi’nde de benzer seyreder. Bu kez süreç Ankara’da üç grup olarak başladı. Son iki haftaya girene kadar geleneksel olarak sağda yer alan grupların “siyaset yapmayan, sadece ve sadece hekim haklarıyla uğraşan tabip odası” sloganını sahiplenen, iftar yemekleri veren iddialı iki grup varken muhtemel telkinlerle ‘tek’e (Beyaz Önlük Dayanışması) inmiş durumda. Beyaz Önlük Dayanışması grubunun Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın 7 Aralık 2023 tarihinde “Bütün hekim arkadaşlarımı, amacı sadece hekim hakları ve saygınlığını korumak olması gereken tabip odalarını desteklemeye davet ediyorum" sözlerinden de feyz alarak bir ivme kazandığı anlaşılıyor. Ayrıca adında Türk (TTB/Türk Tabipleri Birliği) olan bir meslek örgütünün tabip odası için “ATO’yu Türk hekimlerine emanet ediniz” (?!) gibi cümlelerle en yetkili makamların takdirini ve desteğini almaya oynadıkları da görülüyor. Cumhurbaşkanı (“Türk Tabipleri Birliği’nin başındaki Türk ifadesi bunlara yakışmıyor” demişti) ve MHP Başkanı Devlet Bahçeli’nin (“Türk ismi kaldırılmalıdır” demişti) söylemlerine benzer ifadeleriyle öne çıkan Beyaz Önlük Dayanışması genç ve “yeni/farklı” bir grup olduğu vurgusunu yapıyor.  
Solda ise Ankara Çağdaş Hekimler var. Daha fazla kadın aday (34 adayın 14’ü kadın) gösteren Ankara Çağdaş Hekimler listesi pandemi döneminde bilimsel yaklaşımları ve kamuoyunu doğru bilgilendirme çabalarıyla öne çıkan isimlerden Alpay Azap, Esin Şenol, Murat Akova ile Ankara Tıp Fakültesi’nin seçimle gelen son Dekanı (2012-2017) Şehsuvar Ertürk gibi öğretim üyelerini içermesinin yanı sıra işyeri hekimlerinden asistan hekimlere aile hekimlerinden özel hastane ve muayenehane hekimlerine uzanan bir yelpazede temsil ediliyor. Ankara Çağdaş Hekimler “ATO Sağlık Bakanlığı’nın bürosu olmayacak” sloganının taşıyıcısı.  İkinci yüzyılında demokratik, laik, eşit, özgür, barış içerisinde bir Cumhuriyet’in herkese ulaşabilen, eşit, nitelikli, ücretsiz, toplumcu bir sağlık hizmeti veren mutlu hekimleri olma özlemini dile getiriyorlar. 

Ankara’da hekimlerin yerel seçimlerin “rehavetiyle” mi yoksa kendilerine yüklediği sorumlulukla mı davranacakları merak konusu. Son 3-4 ay içerisinde çok sayıda yeni üye kaydı yaparak çok ciddi bir teşkilat yapısı olduğunu somutlayan ve siyasal iktidarın desteğine aday Beyaz Önlük Dayanışması’nın mevcut iktidarın tabip odalarına ilişkin özlemlerinin ruh ikizi/tamamlayanı olma halini harmanlayarak seçimlere asılacağı aşikâr. 
Ankara Çağdaş Hekimler dünden bugüne biriktirdiklerinin üzerine mevcut sağlık politikalarına muhalifliklerini kelimenin gerçek anlamıyla bilimsel ve donanımlı bir içerikle, organik ve kolektif bir tarzla, tabip odasının dört duvarı dışında, birimlerde yürütebilmenin yollarını -yeniden- arıyorlar. Sağlık Bakanlığı’nın adımlarının hekimlerdeki karşılığını, değişen hekimleri daha iyi kavrayabilmenin, emeğiyle geçinen geniş hekim kitlesinin bilimsel yöntemle “analizinin” daha etkili eylemlerin yol göstericisi olacağını düşünüyorlar. Hekimlerin ve hekimliğin bugünü ve geleceği üzerine daha çok konuşmanın sağlıkta toplum sözleşmesinin temellerini kaybettiği süreçte ufuk açıcı olacağını ve önümüzdeki “işi” görünür kılacağını tartışıyorlar. Sağlık alanında donanımlı ve örgütlü varoluşun toplumsal sorumlulukları daha iyi yerine getirmeyi sağlayacağını ve “hekim hakları” ile toplumsal sorumlulukları arasında bir ikilem olmadığını biliyorlar. Nihayetinde kendi değerlendirmelerini eleştirel olarak yapıyorlar. 
Kısacası yeni döneme adımın başlangıcı olarak 5 Mayıs’ta yapılacak oda seçimleri, özel olarak da Ankara Tabip Odası seçimleri çok önem taşıyor. Ankara Çağdaş Hekimler Ankara’daki hekimlere logolarındaki steteskoplu kalbe daha çok can vermek üzere katılım çağrısı yapıyor.