Af örgütü’nün raporu eksiklikler içeriyor ama...: “İdam cezalarında azalma var”

Uluslararası Af Örgütü’nün 2017 yılı raporuna göre dünya çapında geçen yıl 993 kişinin idam cezası infaz edildi. Bu sayı bir önceki yıla göre yüzde 4 oranında azalma anlamına geliyor. Af Örgütü’nün verilerine göre 2016’da 1032 idam cezasının infazı kayıtlara geçmişti.

Peki bu yüzde 4’lük gerileme küresel bir eğilimin göstergesi mi? Uluslararası Af Örgütü’nün idam cezaları uzmanı Oluwatosin Popoola’ya göre belli ülkelerde bir gelişmeden söz edilse bile küresel bir genelleme yapmak yanlış. Ancak Popoola, listenin ilk üç sırasında yer alan İran, Suudi Arabistan ve Pakistan’da idam cezası infazlarının azaldığına dikkat çekti.

Veriler tam gerçeği yansıtmıyor
DW Türkçe’nin haberine göre İstatistiklerdeki bu gerilemenin nedenlerinin ülkelere göre değiştiğini belirten Popoola, örneğin İran’da daha az idam cezası uygulanmasının arkasında uyuşturucu ile bağlantılı suçların takibi konusundaki hukuki reformların bulunduğunu söyledi. Raporu DW’ye değerlendiren Af Örgütü uzmanı Popoola, önceki yıl idam cezalarının infazında rekor kıran Pakistan ve Suudi Arabistan’daki gerilemenin tam olarak hangi nedenlere bağlı olduğunu söylemenin ise mümkün olmadığını belirtti.

Af Örgütü’nün verilerine göre Mısır’da da yüzde 20’lik bir gerileme söz konusu. Ancak 2017 yılında toplam 23 ülkede idam cezasının infaz edildiğini bildiren örgüt, vaka sayılarına dair verilerin tam olarak gerçeği yansıtmadığına dikkat çekiyor.

Çin kayıtlarda yok
2017 raporunda önemli bir eksik de var. Raporun hemen başında Çin’de infaz edilen idam cezalarının kayda geçirilemediği vurgulanıyor. Çin’in idam cezasını uygulayan ülkeler listesinin başında olduğuna dikkat çekilen raporda idam cezasının ne kadar sıklıkta uygulandığına dair ellerinde bilgi bulunmadığı ifade ediliyor. Resmi verilerin Çinli makamlar tarafından gizli tutulduğu belirtilen raporda, dünya çapında 993 vakanın kayıtlara geçirildiği, ancak Çin’de muhtemelen idam edilmiş olan binlerce kişinin bu kayıtlarda bulunmadığı vurgulanıyor. Çin dışındaki ülkelere bakıldığında infaz edilen idam cezalarının İran, Suudi Arabistan, Irak ve Pakistan’da yoğunlaştığı görülüyor. Uluslararası Af Örgütü’nün verilerine göre, dünyada kayda geçen infazların yüzde 84’ü bu dört ülkeden.

Sahra Altı Afrika’da gelişmeler olumlu
Uluslararası Af Örgütü’nün raporunda Afrika’da Sahra Çölü’nün güneyinde kalan ülkelerdeki olumlu gelişmelere de yer veriyor. Raporda Gine’de idam cezası kaldırıldığına, Gambiya’da da bir sonraki aşamada tamamen kaldırmak üzere idam cezasının askıya alındığı belirtiliyor.

2017 sayıları umut verici
Uluslararası Af Örgütü 2017 sayılarını umut verici olarak değerlendiren Popoola, “Bu önemli gelişmeler, dünyada bir dönüm noktasına eriştiğimizi ve bu son derece acımasız, insanlık dışı ve aşağılayıcı cezanın kaldırılmasına yaklaştığımızı gösteriyor” şeklinde konuştu.