Aktörlerden çok yönlü manevralar

Politika Servisi

Suriye, Irak, Türkiye ve İran hattında birbirini etkileyen, bölgesel, yerel, küresel aktörlerin dahil olduğu hareketlilik dinmiyor. İran'ın Doğu Irak'a, TSK'nın Suriye ve Irak’ın kuzeyine yönelik operasyonlarının yankıları sürerken Erdoğan, bir kez daha kara harekâtının da gelebileceğinin sinyalini verdi. Erdoğan, Bağdat’ın tepkisi ve Washington ile Moskova’dan gelen ‘itidal’ çağrılarına rağmen harekâtın süreceğini belirtti. Harekâtın Suriye ve Irak’ın toprak bütünlüğünü de güvence altına alacağını savunan Erdoğan grup toplantısında Şam ile yakınlaşmayı işaret ederek “Esad ile görüşme olabilir, siyasette küslük dargınlık olmaz eninde sonunda adımlarımızı atarız'' dedi. Aynı tavrı Mısır için de vurgulayan Erdoğan, “Cumhurbaşkanı Sisi ile ikinci bir görüşme olur mu?” sorusuna, “olabilir” yanıtını verdi.

ESAD’DAN ERDOĞAN’A RET

Erdoğan'ın konuşması öncesi Associated Press çarpıcı bir iddia ortaya attı. Buna göre, Erdoğan, Esad'a Ankara'dan yetkilileri Şam'a göndermeye hazır olduğunu söyledi ancak Esad bu teklifi reddetti. Habere göre Erdoğan'ın Esad'a, 'Suriye ordusunun Kürtlerin kontrolündeki bölgelere dönmesi, Kürt savaşçıların Suriye doğalgazını ve petrolünü kullanmasının engellenmesi adına harekete geçilmesi ve Suriyeli mültecilerin Suriye'ye geri gönderilmesi' için çağrıda bulunduğu iddia edildi. Mesajın İranlılar üzerinden Esad'a iletildiği belirtilirken, Esad yetkililerin 'üçüncü bir ülkede' bir araya gelmesini önerdi. Bir Türk yetkili ise İran'ın arabuluculuk yaptığı yönündeki iddiayı yalanladı. Yetkili, Türkiye'yi 'uzlaşmaya itenin' Rusya olduğunu ancak 'hiç ilerleme kaydedilmediğini' söyledi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise Milli Suriye Ordusu’na bağlı birliklerin Suriye’de işlediği öne sürülen ihlallere ilişkin iddiaların muhatabının Suriye geçici hükümeti olduğunu ileri sürdü. Harekata dışarıdan tepkiler de gelmeye devam ediyor. Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani, operasyonun kendilerinden izinsiz olduğunu kaydederek, operasyonu kabul etmediklerini belirtti. Açıklamada Irak toprak egemenliğinin ihlal edilmesi konusunda karar alacakları ve saldırıların tekrar edilmemesi için gerekli tedbirlerin alınacağı bildirildi.

ABD Savunma Bakanlığı Pentagon Sözcü Yardımcısı Sabrina Singh, “Bölgedeki tarafların her türlü saldırısının IŞİD ile mücadeleyi etkilediğini” söyledi. Singh, "Sadece Türkiye'yi değil, tüm tarafları gerilimi düşürmeye davet ettik" ifadelerini kullandı. ABD, İran’dan Irak'ın doğusundaki Kürt yapılara yönelik füze ve dronlu saldırılarını durdurma çağrısını da yineledi.

***

İSTİKLAL SALDIRISINDA IŞİD İDDİASI

Ankara’nın terör örgütü olarak nitelendirdiği Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) Genel Komutanı Mazlum Kobani, 13 Kasım’da İstiklal Caddesi’ndeki bombalı saldırıyı gerçekleştiren Ahlam Albashir’in ailesinin IŞİD’le bağlantıları olduğunu iddia etti. Al Monitor’e konuşan Kobani, "Bombayı yerleştirdiği için tutuklanan kişinin üç kardeşi IŞİD için savaşırken öldü. Biri Rakka’da, diğeri Münbiç’te, üçüncüsü ise Irak’ta" dedi. Albashir’in kardeşlerinden birinin de Suriye Afrin’de Türkiye’nin desteklediği Esad karşıtı muhalif gruplardan birinde komutan olduğunu öne süren Kobani, Şam’ın kendileriyle görüşmeye hazır olmadığını da kaydetti, “Ankara “bizim özerk yönetimimizi yıkmak istiyor” ifadelerini kullandı.

***

SDG/PYD’YE MESAJLAR

Astana görüşmelerinin 19’uncusu sonunda garantör ülkeler Türkiye, Rusya ve İran tarafından yayımlanan ortak bildiride Suriye’nin egemenliği, bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğüne vurgu yapıldı. Bildiride tarafların, Suriye’nin kuzeydoğusunda güç kullanarak, ‘meşru olmayan yerel yönetimler dahil yeni gerçeklikler oluşturma girişimlerini’ kınadıkları belirtildi. İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’ndeki durumun ayrıntılı gözden geçirildiği belirtilen bildiride ilgili anlaşmaların tümüyle uygulanması gerektiği vurgulandı. Taraflar, İsrail’in Suriye’ye sürdürdüğü saldırıları da kınadı.