Amerikalı eğitim emekçilerinin direnişi

Yasemin Tezgiden Cakcak*

2018 yılı ilkbaharında Amerika Birleşik Devletleri’nin Batı Virginia eyaletinde aniden ortaya çıkan ve hızla ülkenin farklı eyaletlerine (Oklahoma, Arizona, Kentucky, North Carolina, California, Colorado) yayılan öğretmen hareketi, tüm dünyadaki eğitim emekçilerinin dikkatini çekti. Vahşi kapitalizmin getirdiği bireycileşme ve rekabet ortamında toplu sözleşme, grev, dayanışma gibi kavramların giderek sözcük dağarcıklarından çıktığı, sendikalaşma ve örgütlenme oranlarının giderek azaldığı ABD gibi bir ülkeden gelen eğitimcilerin çığlığı, ülkedeki yaşam ve eğitim koşullarının eğitim emekçileri için dayanılmaz hale geldiğinin bir işareti oldu.

SABIRLARI TAŞTI

Okul dışındaki saatlerde birkaç farklı işte çalışarak hayatlarını ancak idame ettirebildiklerini söyleyen ABD’li eğitim emekçileri, içinde bulundukları çetin koşullarda dayanışmaktan ve iş bırakmaktan başka seçenekleri kalmadığını fark etmiş durumdalar. Politik yelpazenin farklı yerlerinde konumlanan eğitim emekçileri, ülkede giderek artan kutuplaşmaya inat, hem kendi ekonomik ve sosyal koşullarının iyileştirilmesi, hem de öğrencilerinin aldıkları eğitimin kalitesinin yükselmesi için eğitime ayrılan bütçenin artırılması ve tüm eğitim emekçilerinin maaşlarına zam yapılması talepleriyle bir araya geldiler. Hareketin özellikle tarihsel olarak muhafazakârlığıyla bilinen Arizona gibi eyaletlerde yaygınlaşması çarpıcı olsa da şaşırtıcı değil. Zira bu eyaletlerde var olan emekçi karşıtı yasal düzenlemenler, tüm emekçilerle beraber, eğitim emekçilerinin de sabrını taşırmış durumda.

DAYANIŞMA RUHU

Eğitimciler, hareketin sloganı olan Eğitim için Kırmızı (RedforEd) başlıklı dövizler taşıyarak, kırmızı tişörtler giyip fotoğraflarını sosyal medya hesaplarında paylaşarak, yerel ve ulusal medya kuruluşlarında basın açıklamaları yaparak kamuoyunda eğitime ayrılan bütçenin düşüklüğüne, öğretmenlerin ve okulların içinde bulundukları koşullara, kalabalık sınıflarda çağdışı materyallerle eğitim yapıldığına dair farkındalık yarattılar. Mücadelelerinin çocuklar için olduğunu vurgulayarak velilerin ve halkın desteğini almayı başardılar. Arizona Eğitim Birliği (Arizona Education Association) Başkanı Joe Thomas, Arizona’daki öğretmen hareketinin kolektif bir hareket olduğunu ve dokuz-on haftalık bir zaman diliminde onlarca yıldır kat edemedikleri kadar yol kat ettiklerini aktarırken, hareketin stratejik davranarak adım adım büyüdüğünü dile getiriyor. Sosyal medya üzerinden başlayan örgütlenme, eyalet valiliğinin önünde yapılan geniş katılımlı bir eyleme, ardından her hafta Çarşamba sabahı velilerle beraber okula yürüme eylemine, sonrasında da iş bırakmaya kadar devam eder. Eylemlere eyalet tarihinde görülmemiş bir katılım gerçekleşir. On binlerce eğitimci 6 gün süren bir greve gider ve 40 derece üzerindeki sıcaklıkta gerçekleşen yürüyüşe yaklaşık 75 bin kişilik bir katılım olur. Başlangıçta eğitimcilere ancak %1’lik bir zam yapabileceğini söyleyen Arizona eyalet valisi, eylemlerin hız kazanmasıyla sonbaharda %9, sonraki dönemlerde de %4 olmak üzere toplamda %20’lik bir artışı kabul etmek zorunda kalır. Her ne kadar eylemcilerin tüm talepleri yerine getirilmemiş olsa da belirli kazanımlar sağlandıktan sonra direnişe katılan tüm eyaletlerde eğitimciler okullarına geri döner. Hareketin en büyük kazanımlarından biri de eğitim emekçilerinin dayanışma ruhunun ve direniş gücünün geri kazanılmış olmasıdır.

DAHA FAZLA ROL İSTİYORLAR

Northern Arizona Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü öğretim üyesi Dr. Gerald Wood, hareketin kazanımlarının önemli olduğunun ve direnişin eğitimciler arasında büyük bir enerji yarattığının altını çizerken, ABD’li eğitimcilerin talepleri arasında karar alma mekanizmalarına katılım olmamasını yadırgıyor. Bu nedenle eğitimcilerin özlük haklarına yönelik taleplerin ötesine geçmeleri gerektiğini savunarak, öğretmenlerin entelektüel emeğe sahip profesyoneller olarak, karar alma mekanizmalarında daha fazla rol almayı talep etmeye başlamaları gerektiğini belirtiyor.

*ODTÜ öğretim görevlisi, Dr

***

Eğitimde neler oldu?

• Tarsus’ta imam tarafından öldüresiye dövülen 8 yaşındaki kuran kursu öğrencisi S.C.K. hastaneye kaldırılırken, müftülük yetkilileri babasından şikâ yetçi olmamasını istedi. (20.07.2019)

• Geçen hafta açıklanan YKS sonuçlarına dair ortalama doğru sayıları akademik eğitimdeki yetersizliği bir kez daha ortaya koydu: Matematik 4,8/40; Fizik 1/14; Kimya 0,9/13; Biyoloji 1,3/13. (19.07.2019)

• AKP döneminde gerçekleştirilen, kamuoyunda ‘melle açılımı’ olarak bilinen uygulama sonrası medreselerden resmi kadrolara 51 imam atandığı ortaya çıktı. (20.07.2019)

• Siirt’te Diyanet’e bağlı Kuran kursu adı altında yasadışı olarak faaliyet gösteren medreselerin şeri hükümlere göre karar veren mahkeme olarak da çalıştığı ortaya çıktı. (21.07.2019)

• MEB verilerine göre, Türkiye’de okul çağındaki 1.047.536 Suriyeli çocuktan sadece 643.058’i eğitim görüyor. Lise çağında olanlarda okullaşma oranı sadece %26. (22.07.2019)

• Ortaöğretim yerleştirme sonuçlarına göre sınava girdiği halde tercih yapmayan öğrenci sayısı 590.136; yerleşme şansı olmayan sayı ise 890.562. İHO mezunu öğrencilerin %38,1’inin İHL’ne yerleşmemesi dikkat çekti. (22.07.2019)

• Resmi verilere göre ülkemizde 9,3 milyon çocuktan sadece 96 bini ücretsiz kreşten faydalanabiliyor. 1 milyon kadın “çocuk bakımı” gerekçesiyle istihdam dışı kalıyor. (23.07.2019)

• LGS birincilerinden Adil Karadağ’ın Ankara Fen Lisesi’ne girmek istemesine rağmen Kartal İmam Hatip Lisesi’ne yerleştirildiği ortaya çıktı. (23.07.2019)

***

HAFTANIN ÖNERİLERİ

Film: Coco (Coco)- 2017

Müzikal animasyon türünün başarılı bir örneği olan filmin yönetmen koltuğunda Lee Unkrich ve Adrian Molina oturuyor. Miguel, müziğin yasak olduğu bir ailede müziğe aşık bir çocuktur ve gizlice gitar çalmayı öğrenir. Bir gün yanlışlıkla kırdığı büyükannesinin fotoğraf çerçevesi onu ismi “Ölüler Diyarı” olan büyülü bir dünyaya ulaştırır. Film, Miguel ve Ölüler Diyarı’nda izini sürdüğü geçmiş, maceralar ve keşiflerle 7 yaşından büyük çocukların merakla izleyebilecekleri bir hikâye sunuyor. Aynı zamanda Meksika sokaklarında geçen olay örgüsüyle bize Meksika kültürünü tanıma olanağı sağlıyor. Her ne kadar korkutucu ögeler içermese de, Miguel’in Ölüler Diyarı’ndaki arkadaşlarının tatlı iskeletler olduğunu not etmekte fayda var.

Film: Komşum Totoro (Tonari no Totoro) -1988

Anime ustası ve yönetmen Hayao Miyazaki yapıtı olan Komşum Totoro en ünlü çocuk filmlerinden biri olarak günümüzde de listenin başındaki yerini koruyor. Annelerinin kaldığı hastaneye yakın olduğu için bir köye taşınan Mei ve Satsuki adındaki iki kardeş, ormanda yaşayan küçük sihirli canlılar ve bunlardan biri olan Totoro ile tanışırlar ve türlü maceralarla karşılaşırlar. Film, Miyazaki’nin olağanüstü hayalgücü sayesinde bittiğinde birçok duyguyla beraber bir masal kitabı okumuş hissi veriyor. 4 yaşından büyük çocukların ve aynı zamanda yetişkinlerin ilgiyle izleyecekleri film çocuklar ve doğa ilişkisini de güçlendirecek bir temaya sahip.

***

YALANLAR

“Toplu sözleşmenin tarafların özgürlüğüne ve eşitliğine dayanması, emeğe değer verme ve alın terinin ederini yükseltme pratiğine dönüşmesi, hepimizin amacı ve ortak sorumluluğu olmalıdır.”

Ali Yalçın, 06.04.2019

Eğitim-Bir-Sen ve Memur-Sen Genel Başkanı

——-

“Temmuz 2019 zammı ile birlikte öğretmen maaşları 5 bin 22 TL oldu.”
Sabah Gazetesi, 09.07.2019

***

GERÇEKLER

Yıllardır “yetkili sendika” olarak emekçilerin değil, yandaşı oldukları iktidarın taleplerini ve çıkarlarını gözettiler.

Enflasyon %20’leri aşarken, emekçileri açlık sınırına sürükleyen %3-5 zamma razı oldular.

Diğer sendikaların toplu sözleşme masasında yer almasına bile tahammül edemediler.

——-

25 yıl ve üzeri çalışan, derece/kadrosu 1/4 olan öğretmenlerden; %15 vergi dilimine girenler 4 bin 509 TL, %20 vergi dilimine girenler 4 bin 396 TLmaaş almaktadır.