Biz durunca film bitecek sanıyorlar

Işıl ÇALIŞKAN

Tiyatro sanatçısı Levent Üzümcü, pandemi sürencinde sanatçıların yaşadığı mağduriyete dikkat çekmek amacıyla Kadıköy Kalkedon Meydanı’nda şiir okuyarak eylem gerçekleştirdi. Üzümcü, devletin anayasanın 64’üncü maddesini uygulamadığını vurgulayarak Nazım Hikmet’in Memleketimden İnsan Manzaraları şiirinden bir bölüm okudu. Birçok yurttaş sanatçıya alkışlarla destek verdi. Böylece Nâzım Hikmet Kültür Merkezi’nin pandemi sürecinde sanatçıların iktidar tarafından görmezden gelinmesine ve bu alandaki sorunlara çözüm üretilmemesine karşı yaptığı “sokakları sahneye dönüştürme” çağrısına destek veren Üzümcü ile protestosunu konuştuk.

Öncelikle sahnelerden uzak kaldığı 1 buçuk yılı nasıl geçirdiğini sorduğumuz Üzümcü, zamanını üretmeye çalışarak ve içinde bulunduğu durumdan nasıl bir çıkış yolu bulabileceğini düşünerek geçirdiğini belirtiyor.

DİZİLERLE RUH SAĞLIĞI KORUNMAZ

Üzümcü bu ülkede yaşayan bir sanatçı olarak hislerini şöyle anlatıyor: “Yalnız bırakılmış, umursanmadığını, önemsenmediğini hissediyorsun. Sanatın varlığının ne kadar önemli olduğunu sen biliyorsun ama anlatamıyorsun. Karnımız doyuyor, hastalıktan da bir şekilde yırttık diyelim. Tamam, bedenleri kurtardık ama ruhları nasıl kurtaracaksınız? Televizyonda izlediğiniz dizilerle ruh kurtulmaz ki! Bunu anlatamadık. Sadece kendi mesleğim için değil, sanatın bütün dalları için geçerli. İnsan bir sergiye gitmek ister, çocuğunu bir tiyatro oyununa götürmek ister. Bir heykele bakmak ister. Bu insanların sayısının az olması onların haksız olduğu anlamına gelmez. Tıpkı Nuri Bilge Ceylan filmi gibi. Nuri Bilge Ceylan’ın filmini sinemada 50 bin kişi izleyince o filmin kötü olduğu anlamına gelmiyor. Sanatı takip eden insanların sayısının az olması onların özgül ağırlığı olmadığı anlamına gelmez.”

Tüm bunlara karşın tiyatronun hiçbir zaman ölmeyeceğini ifade eden sanatçı, “İnsan var olduğu sürece sanat da var olacak. Kendine çıkış yolu bulursa belki formunu değiştirecek. Mağaralarda ellerini boyayıp duvara yapıştıran insandan beri sanat çok yol aldı” diyor ve ekliyor: “Sanat eskiyle bağlarını kopartmadan hep yeniledi kendini hep farklı sunumlarda bulundu. Ve etki alanı her zaman çok büyük oldu. Çünkü özgül ağırlığı çok fazladır. Özellikle tiyatronun, sözün…”
Sözü Kadıköy’deki protestosuna getiriyor Üzümcü. Nâzım Hikmet’in “Memleketimden İnsan Manzaraları” şiirinin girişini okuduğunda insanların üzerindeki etkisini görebildiğini aktarıyor. Üzümcü, insanların buna ihtiyacı olduğunu belirtirken gösteriyi yaptıktan sonra dönüş yolunda çevik kuvvetle karşılaştığını anlatıyor.

SOSYALİSTSEN DESTEK YOK

Eyleminde vurguladığı Anayasa’nın 64’üncü maddesini sorduğumuzda ise, Üzümcü, “Şu an Google’a Anayasa’nın son a’sını yazmadan 64’üncü madde çıkıyor. Bundan büyük başarı olabilir mi?” diye yanıtlıyor. Sanatçı iktidarın pandemideki reflekslerine ise şu sözlerle tepki gösteriyor: “Biz 1 buçuk yıldan beri destek istiyoruz. Özel tiyatroya bir kereliğine 5 bin lira destek veriyorlar. Kardeşim bu insanların kirası 20 bin lira. 5 bin lira destek yaparak bu tiyatroyu nasıl ayakta tutacağını zannediyorsun? Bir takım kriterler getiriyorlar. Şöyle bir şirket olmalı, böyle bir vergilendirmeyle muhatap olmalı diyorlar. Böyle bir tiyatro yok ki Türkiye’de. Olanlar da bu destek parası için kurulmuştur muhtemelen. Zaten destek isteyenlerin gelip sosyal medya hesaplarına bakıyorlar. Nasıl oyunlar yaptığına bakıp öyle destek veriyorlar. Türkiye’nin en çok izlenilen tiyatrolarına sosyalistler diye bir destekte bulunmuyorlar.”

Tiyatro ve müzik sektörünün şu an yoğun bakımda olduğunu ifade eden sanatçı, “Ama onlar düşünüyor ki biz sanat yapamazsak hale gelirsek bu film bitecek sanıyorlar. Hayır! Arkadan bir nesil yetişiyor. Hala insanlar ustalarından ders alıyorlar. Hâlâ her türlü şarta rağmen tiyatro yapmayı zorluyorlar.” Protestosunu Twitter’da “Türkiye’nin yüzde 60’ını yönetmekle övünenlere duyurulur” sözleriyle paylaşan Üzümcü, paylaşıma istinaden “Kastettiğim tabii ki AK MHP değildi. Çünkü onlar Türkiye’nin yüzde 60’ını yönetmiyor” diyerek sözlerini sonlandırıyor.

***

Anayasa’nın 64’üncü maddesi

“Devlet, sanat faaliyetlerini ve sanatçıyı korur. Sanat eserlerinin ve sanatçının korunması, değerlendirilmesi, desteklenmesi ve sanat sevgisinin yayılması için gereken tedbirleri alır.”