Emekliye, yoksula ayıracak kaynakları yok: Devlet korumuyor!
Sosyal koruma harcamalarına ayrılan kaynak düşüyor. TÜİK verilerine göre sosyal koruma harcamaları GSYH’den en düşük payı alırken emekliye ayrılan kaynak da azaldı. Emekliye sadece yüzde 3,8 kaynak ayrıldı.
Emek Servisi
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) ‘Sosyal Koruma İstatistikleri’ne göre sosyal koruma harcamaları ve yardım ödemelerine ayrılan kaynak düştü. Emekli aylıkları ve ayrılan kaynak, sosyal koruma yardımlarını da içeren istatistiklere göre 2022’de yapılan ödeme gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) yalnızca yüzde 8,6’sını oluşturdu. Buna göre sosyal koruma ödemelerinde ayrılan kaynak yüzde 2021’e göre 2022’de yüzde 2,5 düştü.
Verilerde dikkat çeken bir diğer istatistik ise emeklilere ayrılan kaynaktaki düşüş oldu. Emeklilere ayrılan kaynaklar ise yüzde 4,9’dan yüzde 3,8’e geriledi.
SOSYAL KORUMA YARDIMI YÜZDE 8,4’E DÜŞTÜ
Sosyal koruma harcamalarının GSYH içindeki payı 2022 yılında yüzde 8,6 oldu. Bu oran 2021 yılında yüzde 11,1 olmuştu. Sosyal koruma yardımlarının GSYH içindeki payı ise yüzde 8,4 olarak gerçekleşti.
Risk/ihtiyaç grupları bazında bakıldığında, emekli/yaşlılara yapılan harcamaların yüzde 3,8 ile en büyük paya sahip olduğu görüldü. Bunu, yüzde 2,6 ile hastalık/sağlık bakımı harcamaları ve yüzde 1,0 ile dul/yetim harcamaları takip etti.
Sosyal koruma harcaması 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 60,2 artış göstererek 1 trilyon 291 milyar 77 milyon TL oldu. Bu harcamanın yüzde 98,2'sini 1 trilyon 267 milyar 924 milyon TL ile sosyal koruma yardımları oluşturdu. Sosyal koruma yardımlarında ise en büyük harcama 567 milyar 450 milyon TL ile emekli/yaşlılara yapılan harcamalar oldu. Bunu 396 milyar 993 milyon TL ile hastalık/sağlık bakımı harcamaları takip etti. Şartlı yardımlar içinde en büyük payı yüzde 47,5 ile aile/çocuk yardımları oluşturdu. Bunu yüzde 20,4 ile engelli/malul yardımları ve yüzde 13,9 ile hastalık/sağlık bakımı yardımları takip etti.
NAKDİ YARDIMDA EN BÜYÜK PAY EMEKLİNİN
Nakdi yardımlarda en büyük payı yüzde 71,2 ile emekli/yaşlılara yapılan yardımlar oluşturdu. Bunu yüzde 18,6 ile dul/yetim yardımları ve yüzde 4,5 ile aile/çocuk yardımları takip etti. Sosyal koruma gelirlerinin yüzde 41,4'ünü devlet katkıları, yüzde 28,4'ünü işveren sosyal katkıları ve yüzde 23,1'ini koruma kapsamındaki bireyler tarafından yapılan sosyal katkılar oluşturdu.