Erdoğan'ın Trump'la ilgili sözleri ne anlama geliyor: Trump iyi çevresi kötü argümanı geçersiz

CAN UĞUR canugur@birgun.net @canugur1987

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan dünkü grup toplantısında Rıza Sarraf Davası ile ABD Başkanı Trump yönetimine ilişkin çarpıcı açıklamalar yaptı. Erdoğan, ABD’nin 28 Şubat benzeri bir süreci yaşadığı söyleyip Trump yönetimine karşı ABD’nin içerisinden bir müdahale olduğunu iddia etti. Erdoğan Sarraf davasıyla ilgili “Davanın projesi Amerika yönetimindeki bir gruba aittir” derken ardından da şu ifadeleri kullandı:

Erdoğan’ın sözleri
“Amerika’da ülkemizdeki 28 Şubat dönemine benzer bir süreç yaşanıyor.” Kritik kademelerdeki eski grubun, ülkemiz konusunda sandıktan çıkan yönetime aykırı olarak bambaşka politika yürüttüğü anlaşılıyor. Bizim muhatabımız Sayın Trump’tır. Ve öyle de kalacaktır.” Erdoğan Trump’ı muhatap alacaklarını ifade ederken ‘Trump-ABD müesses nizamı’ ayrımı üzerinden de siyasi bir hat belirleyebileceklerinin sinyalini verdi. Kadir Has Üniversitesi Öğretim Görevlisi Soli Özel, bu ayrımın ABD siyasetinde bir karşılığının olmadığını ifade etti. Erdoğan’ın yaptığı ‘ayrımın’ ne anlama geldiğini sorduğumuz Özel şunları söyledi:

Kendimizden yola çıkıyoruz
Bütün dünyayı kendimizden yola çıkarak analiz etme işinin ben çok mantıklı olduğunu düşünmüyorum. Kendi kalıplarımızı ve doğrularımızı bütünlüklü bir analizin yerine koymanın sağlıklı bir bakış açısı olduğu kanaatinde değilim. Bizim gerçeklerimizle ABD’de olanlar arasında fark olduğu fikrindeyim. Şimdi Trump’un yapamadığı ne var diye merak ediyorum. Ya da ABD’deki süreçle 28 Şubat’ın nasıl bir ilgisi var bilemiyorum. 28 Şubat adı üzerinde post modern bir darbe idi. Seçilmiş hükümeti yerinden etme girişimiydi. Bir kere ABD’deki sistemin yapısı Türkiye’deki sistemin yapısı gibi değil. Dolayısıyla Kongre başkanı görevden almak isterse alıyor ki Kongre’deki çoğunluk Trump’ın partisine ait. Yani siyasi erk böyle bir karar vermediği takdirde zaten herhangi bir adım atılmıyor. O bağlamda 28 Şubat süreciyle bir ilgisi yok.

Yerine gelecek kişi de Pence
Özel sözlerini şöyle sürdürdü: Bir diğer tarafta diyelim ki Başkan’ı kampanya sırasında Rusya ile kurduğu ilişkinin hesabını veremediği için ya da başka nedenlerden dolayı görevden aldılar. Yerine geçecek olan kişi yine kendisiyle seçilmiş olan kişi Başkan Yardımcısı Pence’dir. Dolayısıyla Pence’i de atmadıkları takdirde yine 28 Şubat benzeri bir benzetme doğru olmayacaktır.

Trump’ın ABD siyasetinde gücünü pekiştirdiğine işaret eden Özel’in değerlendirmesi şöyleydi: Şöyle de bir durum var ki oldukça önemli ve es geçilmemesi gerekiyor. Trump, bürokraside ve yargıda ciddi atamalar yapıyor. Dolayısıyla yargının ya da bürokrasinin ona karşı birleşerek ciddi adımlar atması aleyhinde bir sonucun doğması mümkün görünmüyor.

Soli Özel, ABD’deki sürece ilişkin de önemli değerlendirmelerde bulundu: Amerika’nın devlet olarak kurumları ve bu kurumların üzerlerine düşen görevler var. Bu görevleri de bağımsız olarak yapabilmek gibi anayasal hakları var. FBI bir soruşturma yapıyor ve o soruşturmanın ucu Başkan’a kadar dayanacaksa da dayanır. Tablo bu kadar net. Bunlar kendimizi rahat hissettirecek ama gerçeği yansıtmayan sözler. Geçmiş dönem dedikleri Barack Obama dönemi. Obama’nın Kanada’dan sonra yaptığı ilk ziyaret de Türkiye’ydi. O zaman çok iyiydi de sonra niye kötü oldu. Bunların Trump yönetimi nezdinde de bir karşılığının olacağını düşünmüyorum.

ABD-Türkiye ilişkilerine yönelik AKP cenahından gelen yaklaşımlara dair Özel şu tespiti yaptı: Trump iyi çevresi kötü söyleminin bir altyapısının olduğunu düşünmüyorum. Kullanışlı bir araç olabilir ama gerçekliği yok. ABD-Türkiye ilişkileri açısından AKP’ye yakın yazarlara bakıldığı zaman bir kırılma olabileceği söyleniyor. Ciddiye alabileceğimiz isimler bunları yazıyor. Ama ABD-Türkiye ilişkisinin geçmişine bakıldığı zaman 200 yıllık bir ilişkinin de dışına çıkılmış olacak. Onun da belirli maliyetleri olacaktır. Ben bunun olumlu olacağını düşünen birisi değilim. Sonuçlarını hep birlikte görürüz.