Gizli görüşme krizi

Dış Haberler

İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen ile Libya’lı mevkidaşı Necla el-Menguş’un Roma’daki görüşmesinin sarsıntıları sürüyor. Gizli görüşmenin açığa çıkması Libyalı bakan Menguş’u görevinden ederken İsrail de karıştı. Dışişleri Bakanlığı ile Mossad arasında ciddi bir gerginlik yaşandığı kaydedildi.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu’nun haberinde, görüşmenin duyurulmasının, Libya dosyasında çalışan Mossad’ın kadrosuna ciddi şekilde zarar verdiği belirtildi. Haberde, "Mossad ile Dışişleri Bakanlığı arasında İsrail’in diplomatik ilişkisi bulunmayan ülkelerle hassas ilişkileriyle ilgili her konuda ciddi bir gerginlik ve karşılıklı suçlamalar var" ifadesi kullanıldı.

TARİHİ BİR TOPLANTI

İsrail’in Kanal 12 televizyonunun haberinde de görüşmenin açığa çıkarılmasının İsrail’in güvenilirliğine zarar verdiği ve bakanlık yetkililerinin bu durumdan Bakan Cohen’i sorumlu tuttuğu belirtildi. Haberde, “Krizden kimin sorumlu olduğu konusunda Dışişleri Bakanlığı içinde bir savaş yaşanıyor” ifadesi kullanıldı.

İsrail Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin, konuya ilişkin, “Bize yaklaşmak isteyen ülkeler ne düşünecek? İsrail’in gizliliğine güvenilemez mi? İsrail devletinin güvenilirliği ciddi şekilde zedelendi” dediği kaydedildi. İsrail’de, Cohen’in gizli toplantıyla ilgili duyurusu "diplomatik saçmalık " olarak adlandırıldı ve eleştirmenler, bu durumun muhtemelen ülkenin diğer ülkelere yönelik diplomatik girişimlerini sekteye uğrattığını söyledi.

İsrail Dışişleri Bakanlığından önceki gün yapılan yazılı açıklamada, "İsrail ve Libya dışişleri bakanları arasında tarihi bir toplantı" gerçekleştirildiği belirtilmişti.

BAKAN KAÇTI MI?

Görüşme Libya’yı da karıştırdı. Sokaklarda protestolar yapılırken Trablus yönetiminin başbakanı Dibeybe, Dışişleri Bakanı Menguş’u görevden alaldı. Hükümet tarafından açıklanan kararnamede, "Menguş’un açığa alındığı ve hakkında soruşturma açılmasına karar verildiği" ifadelerine yer verilmişti. Tobruk merkezli yönetim de görüşme nedeniyle Trablus’a sert eleştiriler yöneltti. Başkanlık Ofisi Menguş’u, "vatana ihanetle" suçladı. Libya Başkanlık Konseyi, İsrail ile ilişkileri normalleştirmenin yasa dışı olduğunu açıkladı.

Ülkede çıkan karışıklıklar ardından Menguş’un İstanbul’a kaçtığı ileri sürülse de nerede olduğu bilinmiyor. Trablus haberleri doğrulamadı ancak Manguş’un nerede olduğunu da açıklamadı.

İTALYA DA TARTIŞIYOR

Roma’daki görüşmenin açığa çıkması İtalya cephesinde de tartışılmaya başlandı. Gazeteler, duyurulan görüşmenin Roma açısından da fiyasko olduğunu yazdı. İsrail dışişleri bakanlığı, toplantının İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani tarafından kolaylaştırıldığını belirtti. Başbakan Meloni’nin "dış politikada bir zafer göstermeyi çok istediği" ancak bu isteğinin patladığı belirtildi.

Kuzey Afrika ülkesi Libya, İsrail’i tanımıyor ve Tel Aviv ile diplomatik ilişkileri bulunmuyor. Libya pasaportunda "İşgal altındaki Filistin toprakları (İsrail) dışında bütün ülkelere gidebilir" notu bulunuyor. Ayrıca İsrail ile ilişki kurmak kanunen yasak ve cezai müeyyideye tabi.

İsrail, 2020 Abraham Anlaşmalarıyla başladığı Arap-Müslüman ülkelerle diplomatik ilişki kurma çabalarına Libya’yı da eklemek istiyor. 

ABD İFŞAYA ÖFKELİ

Dışişleri Bakanı Cohen’in gizli görüşmeyi kamuya açıklama kararı ABD’yi de kızdırdı.

Washington’ın Libya’nın İsrail ile ilişkilerini normalleştirmesi için iki yıldır çalıştığı ve bu toplantının gizli tutulması gerektiği yönünde Tel Aviv’i uyardığı belirtildi. Sürecin kesintiye uğramasının diğer Arap ülkelerinin İsrail’le normalleşmesini sağlama çabalarını da zora sokacağı kaydedildi. 

Middleeasteye.net’e göre bir Amerikan yetkili, "Biden yönetimi, toplantının açığa çıkmasının ve ardından gelen huzursuzluğun yalnızca İsrail ile  Libya arasındaki ilişkileri normalleştirme çabalarını öldürmekle kalmayıp, aynı zamanda diğer Arap ülkeleriyle sürdürülen çabalara da zarar vereceğinden endişe ediyor" dedi.