Göçmen kadınlar eziliyor

MUSTAFA MERT BİLDİRCİN

Göç Araştırmaları Derneği’nce (GAR) hazırlanan, “Suriyeli Kadınların Çalışma Deneyimleri ve Toplumsal Cinsiyet İlişkileri” raporu, Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin yaşadıklarını ve cinsiyet eşitsizliğini bir kez daha gözler önüne serdi.

Suriye’de yaşam koşullarının görece kolay olduğunu anlatan ancak ev dışında ücretli çalışmanın kadınlar için uygun olmadığı inanışının yaygın olduğunu ifade eden kadınlar, geçim sıkıntısı ağırlaştıkça bu durumun giderek normalleştiğini belirtti. Aynı işi yaptıkları Türkiyelilere göre düşük ücretle çalıştıklarını dile getiren kadınlardan, bazı iş yerlerinde Suriyeli olduklarını gizlemeleri istendiği öğrenildi.

İŞ YERLERİNDE AYRIMCILIK

2011 yılında başlayan iç savaş nedeniyle ülkesinden ayrılmak zorunda kalarak Türkiye’ye yerleşen Suriyeli sayısı 4 buçuk milyona dayandı. Göç Araştırmaları Derneği, İzmir, Gaziantep ve Mersin’de yaşayan toplam 48 Suriyeli kadınla görüşerek kapsamlı bir rapor hazırladı. GAR’ın, Suriyeli kadınların Türkiye’de yaşadığı sorunları ortaya koyan raporunda iç burkan detaylar yer aldı. Çalışma kapsamında görüşülen 38 kadından 11’i, hanedeki tek gelir sağlayan kişi konumunda olduğunu söylerken iş yerlerinde ayrımcı ve ırkçı uygulamalara maruz kaldığını anlattı.

ÇOK UZUN ÇALIŞIYORUZ

Rapor kapsamında görüşülen 35 yaşındaki Siham, haftada altı gün sabah sekizden, bazen gece on buçuğa kadar çalıştığını söyledi. Halep’teyken hemşirelik yaptığını, Mersin’e yerleştikten sonra da çocuk bakmaya başladığını kaydeden Siham, “Çok uzun çalışıyor, izin alamıyoruz. ‘Ne yapacaksan yap ama izin gününde yap’ diyorlar” ifadelerini kullandı.

GAR’ın görüştüğü kadınların tamamına yakını, Türkiye’de geçim sıkıntısı nedeniyle mecburen çalıştığını bildirdi. Eşinin veya ailesinin ev dışında çalışmasına izin vermediği kadınlar da ev içinde parça başı işler yaptığını anlattı. Evde yapılan işlerin hanenin geçimini sağlamaya yetmediği, ancak bütçeye küçük katkılar sağladığı kaydedildi.

ERKEKLER DÖNMEK İSTİYOR

Rapora göre Suriyeli kadınlar, baskıcı ortam nedeniyle Suriye’ye dönmek istemediğini de ifade etti. Suriye’ye dönme konusunda daha istekli olanların erkekler olduğunu söyleyen pek çok kadın, bu isteğin altında, “Eski düzene dönme arzusunun” yattığını anlattı. Kadınların bu konudaki görüşlerine şöyle yer verildi:

■ Emine (29): Öncelikle savaş bitmedi. İkinci şey, eski adetlere geleneklere göreneklere dönmek istemiyorum. Suriye’ye dönersem çalışmayacağım. Çalışmayı sevdim ve çalışacağım.

■ Berfin (27): Kızımın bizden daha iyi bir hayat yaşayacak olması beni mutlu ediyor. Biz Suriye’de bir hayat yaşamadık. Adetler, gelenekler, görenekler, her şeyin yasak olması, her şeyin ayıp olması, her şeyin günah olması... Ama burada okula gidiyor ve her şey onun için oluyor.

■ Asmaa (19): Diyelim ki savaş bitti, Suriye’ye iş yapmak için iş kadını olarak giderim. Gıdada çalışırım, fabrika açmayı düşünürüm… Ama açılayım, kapanayım, öyle gitmem. Annem öyle baskı yaparsa gitmem.