Gübrede pis kokular yükseliyor
Gübretaş’ta üretiminin durdurulması ve Cengiz Holding’e ait Eti Gübre’den gübre alınmasının ardından bir kıyak da Tosyalı Holding’e yapıldı. Gübre fabrikası için Tosyalı vergi muafiyeti, KDV istisnası ve pek çok destek alacak.
İsmail ARI
Tarım Kredi Kooperatifleri’nin kooperatife bağlı Gübretaş'taki üretimi 'pahalı' olduğu gerekçesiyle durdurarak Cengiz Holding’e ait Eti Gübre'den 250 bin ton gübre satın almasının ardından şimdi de Tosyalı Holding’e gübre kıyağı yapıldı. Türkiye Varlık Fonu’nun (TVF) Yönetim Kurulu Üyesi olan ve AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a yakınlığıyla bilinen Fuat Tosyalı’nın şirketi Tosyalı Gübre Sanayi Şirketi’nin Zonguldak Çaycuma’daki Filyos Vadisi’ne inşa edeceği gübre üretim tesisi için devlet desteği verilecek. Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararına göre, yatırım başlangıç tarihi 6 Mayıs olarak belirlenen ve 4 yılda tamamlanması öngörülen projenin toplam sabit yatırım tutarı 31.5 milyar TL olarak belirtildi.
Tosyalı Gübre Sanayi Şirketi’nin yatırım süresi sonunda yıllık 581 bin ton üre, 660 bin ton kalsiyum amonyum nitrat, 330 bin ton diamonyum fosfat, 224 bin ton granül amonyum sülfat ve 60 bin ton potasyum nitrat üretim kapasitelerine ulaşması hedefleniyor. Karar kapsamında projeye gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası ve iadesi, çeşitli oranlarda vergi indirimi, tutar sınırı olmaksızın 10 yıl süreli sigorta primi işveren hissesi desteği ile azami 5 yıl süreli ve 75 milyon liraya kadar nitelikli personel desteği sağlanacak.
ARAZİYİ DE BEDAVAYA ALDILAR
Gübre tesisinin inşa edileceği arazinin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 49 yıllığına Tosyalı Holding’e tahsis edildiği geçen ocak ayında BirGün ortaya çıkarmıştı. Şirket, 29 Aralık 2021’de Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na “Filyos Entegre Gübre Üretim Tesisi’ni” inşa etmek için Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) başvurusu yaptı. Filyos Limanı'nın da içinde bulunduğu bin 900 hektarlık alanda liman inşaatı sürerken, milyarlarca liralık yatırımla kurulan Filyos Endüstri Bölgesi’nin işletmesinin ihale yapılmadan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank'ın imzasıyla Tosyalı Holding’e verildiği ortaya çıkmıştı.
ERDOĞAN’IN ÇILGIN PROJESİ
İçerisinde liman, endüstri bölgesi, serbest bölge ve serbest bölge gelişme alanı barındıran Filyos Vadisi Projesi devasa bir rant alanı yaratıyor. 2’nci Abdülhamit’in hayali olarak lanse edilen Filyos Limanı’nın yapımı için yaklaşık 2 milyar 200 milyon TL harcandı. Filyos Vadisi’nde yer alan endüstri bölgesiyle beraber bu projenin toplam maliyeti 5 milyar TL’yi buldu. Filyos Limanı'nın açılışı da 4 Haziran 2021’de Erdoğan’ın katıldığı bir törenle yapıldı. Filyos Limanı, Erdoğan'ın “çılgın proje” olarak nitelendirdiği projeler arasında.
HEM YÖNETTİ HEM BORU SATTI
Geçen aylarda Varlık Fonu’nun Yönetim Kurulu Üyesi Fuat Tosyalı’nın, fona bağlı BOTAŞ'a 49 milyon 533 bin TL’ye boru sattığı ortaya çıkmıştı. Tosyalı’nın son 6 yılda BOTAŞ’tan aldığı ihalelerin toplam bedeli ise 1 milyar TL’yi aşıyor. Ayrıca Tosyalı Holding, Ethem Sancak ve Talip Öztürk’e ait BMC'nin 50,1'lik hissesini satın aldı.