Havana sendromu
Viyana’da onlarca ABD’li diplomatta Havana Sendromu semptomu ortaya çıktı. Adını, ortaya çıktığı Havana’dan alan gizemli hastalık ABD yönetiminin Küba’ya yönelik yeni bir baskı gerekçesi olabilir.
New Yorker dergisi, Joe Biden’ın ocak ayında göreve gelmesinden beri yaklaşık 20 görevlinin Viyana’da rahatsızlandığını yazdı. Haberde Viyana’nın Havana’dan sonra bu sendromun en çok görüldüğü şehir olduğu belirtildi.
Hastalığa "atımlı radyo frekans enerjisi" olarak da nitelendirilen mikrodalga radyasyonunun yol açtığı düşünülüyor. Bilim insanları mikrodalga radyasyon saldırılarının bu semptomlara sebebiyet verdiğini tahmin ederken henüz bu konuda net bir fikir birliği bulunmuyor.
HAVANA SENDROMU NE?
Dünyanın farklı noktalarındaki ABD’li görevlilerin yaşadıkları “gizemli” nörolojik rahatsızlıklara Havana Sendromu adı veriliyor. Adını, ortaya çıktığı Küba'nın başkenti Havana'dan alan gizemli hastalık, ilk olarak 2016-2017 yıllarında Küba'da görev yapan Kanadalı ve ABD'li diplomatlar ile ailelerinde görüldü. Küba'daki diplomatik personel ve aileleri, baş dönmesi, denge ve duyma kaybı, anksiyete ve "bilişsel sis" diye nitelendirdikleri nörolojik semptomları bildirmeye başladı. Bu kişiler, bir anda çevredekilerin duymadığı şekilde gürültüler duyduklarını ve ardından baskı ve titreme hissettiklerini belirtti.
O zamandan beri yaklaşık 130 ABD’li görevlide benzer rahatsızlıklar meydana geldi. Vakalar Çin, Rusya ve ABD’de kayıt altına alındı. CIA Direktörü William Burnes, yaşananlarla ilgili saldırı açıklaması yapmıştı.
KÜBA’YI HEDEF ALDILAR
Dönemin ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, söz konusu vakaların ortaya çıkmasının ardından Küba'yı sonik saldırılar yapmakla suçladı. Küba söz konusu iddiaları kesin bir dille reddetti. İki ülke arasında kriz yaşanırken ABD, Eylül 2017'de ülkede ikinci derecedeki personelinin büyük bölümünü geri çekti. Kanada da aynı şekilde Küba'daki diplomatlarının sayısını azalttı.
ABD Bilimler Akademisi tarafından Aralık 2019'da yayımlanan bir raporda, söz konusu hastalığa, yönlendirilmiş mikrodalga radyasyonunun yol açmış olabileceği ancak henüz net bir çıkarım yapılamayacağı belirtildi.
Raporda, söz konusu hastalığa yakalanan kişilerde "beyin anomalileri" görüldüğü belirtilmiş ancak Küba yönetimi bu iddiaları da reddetmişti. Aynı radyo frekanslarının 50 yıldan uzun süre önce Sovyetler Birliği’nin de ABD'ye karşı kullandığı ileri sürülmüştü.
Konuyla ilgili konuşan ve isminin açıklanmasını istemeyen birçok yetkili, henüz net bir sonuca ulaşamasalar da bu saldırıların ardından Rusya ve Çin'in olabileceğinden şüphelenildiğini aktardı.
Pentagon da denizaşırı ülkelerdeki askerlerde hastalığın görüldüğünü belirtti ancak bugüne kadar detaylı bilgi paylaşmadı.
ABD’DE GÜNCEL VAKALAR
CNN, 29 Nisan'da yayımladığı bir haberde, iki Beyaz Saray yetkilisinde, geçen yıl Havana Sendromu'na rastlandığını ve olayların soruşturulduğunu yazdı. Habere göre yetkililerden biri, Beyaz Saray'ın güneyindeki Ellipse Parkı'nda görev yaparken sendroma yakalandı. Diğer yetkili de Washington DC yakınlarındaki Virginia'nın Arlington bölgesinde köpeğini gezdirirken bu hastalığa tutuldu.
Politico gazetesi de geçen yıl Miami'deki bir ABD yönetimi yetkilisinin Havana Sendromu yaşadığını bildirdi. Bu haberlerle birlikte şimdiye kadar ABD topraklarında bilinen vaka sayısı 3 olarak kayıtlara geçti.
2018'de Çin'deki ABD'li diplomatlar Küba'dakilere benzer semptomlar yaşadıklarını belirtmişti. Rusya'da görevli CIA ajanları da birçok ülkede benzeri sorunları yaşadıklarını belirtti.
TEDAVİ İÇİN YASA TEKLİFİ
ABD’de Kongre üyeleri 20 Mayıs’ta Küba’da görevde oldukları sırada Havana Sendromu denilen gizemli hastalığa yakalanan diplomatların tedavi giderlerinin karşılanması için bir yasa tasarısını sundu. Havana Yasası federal hükümetin Havana Sendromu geçiren çalışanlarına beyin hasarları için ek mali destek sağlamasını öngörüyor.