Baskının, şiddetin, hukuksuzluğun ve adaletsizliğin olduğu; davaların, yasaklamaların sürdüğü yüzlerce gazeteci ve hak savunucusunun tutuklandığı bir yılı geride bıraktık. Yeni yılda da hak ihlali davalar sürecek. Yargının, hükümetin kontrolüne girdiği ülkede bu sene de hukuksuz davaları devam edecek

Hukuksuzluk sürüyor

Dilan Esen

Gazetelere ilan ambargosu

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ile Basın İlan Kurumu (BİK) çok sayıda medya organına ceza verdi. RTÜK internet yayınlarını denetimi altına alırken, BİK ise BirGün’ün de aralarında olduğu çok sayıda gazeteye ilan ambargosu uyguladı.

Wikipedia yasağı belirsiz

Özgür Ansiklopedi Wikipedia internet sitesine 2017’de erişimi Türkiye’den mahkeme kararıyla engellendi. Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, 26 Aralık’ta Wikipedia’ya uygulanan erişim engelinin ifade özgürlüğünün ihlali olduğuna hükmetti.

280 binden fazla siteye erişim engeli

Ekim 2019’dan itibaren erişim engeli bulunan 288 bin 310 siteden 145 bin 648’ine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK),
115 bin 167’sine de kapatılan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) tarafından engel getirildi.

Akademisyenlere ifade özgürlüğü kararı

26 Temmuz’da AYM, ‘Bu Suça Ortak Olmayacağız’ adlı barış bildirisini imzaladıkları için cezalandırılan Barış Akademisyenleri’nin ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine yönelik karar verdi. Kararın ardından davaları devam eden çok sayıda akademisyenler hakkında beraat kararları verildi.

Gezi Davası sürüyor

Gezi Direnişi’nin yargılanmak istendiği dava 2019’da başladı. İş insanı Osman Kavala’nın tutuklu bulunduğu dava kapsamında oyuncu Memet Ali Alabora, mimar Mücella Yapıcı, İBB’den Tayfun Kahraman ile birlikte 16 kişi, ‘hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs’ iddiasıyla yargılanıyor. Kavala, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından verilen hak ihlali kararına rağmen tahliye edilmedi.

10 Ekim davası’na 9 klasör

100’den fazla yurttaşın yaşamını yitirdiği IŞİD tarafından gerçekleştirilen bombalı saldırıya yönelik davanın duruşması 22 Kasım’da görüldü. 10 Ekim Davası’nda, dava dosyasına ait 9 klasörün, mahkemenin davada karar verdiği tarihten bir buçuk yıl sonra ‘kimliği tespit edilemeyen kişi’ tarafından Ankara Başsavcılığı’na bırakıldığı ortaya çıktı.

JİTEM sanıklarına beraat

1990’lı yıllarda işlenen faili meçhul cinayetler ve gözaltında kaybedilmelere ilişkin açılan davalar birer birer kapatıldı. Aralarında eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar’ında olduğu sanıklara faili meçhul dosyalarında beraat kararları verildi.

Güvenlik soruşturması kalktı ama...

AYM, kamuya kurumlarına girişte uygulanan güvenlik soruşturmalarını iptal edildi. AKP’li milletvekillerinin imzası ile Meclis Başkanlığı’na sunulan Torba Kanun Teklifi’nin içerisinde bulunan güvenlik soruşturması düzenlemesi TBMM Genel Kurulu görüşmelerinden önce tekliften çıkarıldı.

Galatasaray Meydanı Annelere hâlâ yasak

Kayıplarının akıbetini ve faillerini soran Cumartesi Anneleri’ne 12 Ekim’de polis biber gazı ile müdahale etti. Çok sayıda kişi gözaltına alındı. Galatasaray Meydanı annelere 1 yıldan uzun süredir yasak.

Cumhuriyet’e tahliye

Cumhuriyet gazetesi yazar ve yöneticilerinin, Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin, ‘eylemlerinin basın hürriyeti açısından değerlendirilmesi gerektiği’ne yönelik kararının ardından infazlarının durdurulmasına hükmedildi. Emre İper ise tahliye edilmedi.

Sözcü’ye ceza yağdı

Sözcü gazetesinin yazar ve yöneticilerinin ‘terör örgütüne bilerek ve isteyerek yardım etme’ iddiasıyla yargılandığı davada karar çıktı. Gazetenin yazar ve yöneticilerine ceza yağdı.

İlk sırada adil yargılanma

Anayasa Mahkemesi (AYM), istatistiklerine göre 23 Haziran 2012 ile 30 Haziran 2019 tarihleri arasında toplam bireysel başvuru sayısı 233 bin 330 oldu. İlk sırada ise adil yargılanma hakkı yer aldı.