IMF’den çıkış solda

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Güney Amerika’da bugün 13 milyon Ekvadorlu devlet başkanlığı seçimi için oy veriyor. Covid-19 ve Uluslararası Para Fonu (IMF) borçlarıyla ekonominin ve kamu hizmetlerinin çöktüğü ülkede farklı sol adaylar seçimlere katılıyor. Umut için Birlik (UNES) ittifakı adayı Andres Arauz, mevcut başkan Lenin Moreno’nun IMF politikalarıyla çöküşe götürdüğü ülkeyi neoliberalizm bataklığından kurtarmayı vaat ediyor.

Rafael Correa dönemi bakanlık yapan Arauz’un temel vaatleri, yolsuzlukla mücadele etmek ve IMF’yle 4,2 milyar dolarlık anlaşma sonucu ortaya çıkan kemer sıkma politikalarından hızlıca kurtulmak. Bunu da “sosyal koruma modeli” adını verdiği kamucu adımlarla hayata geçirmeyi planlıyor.

ÜLKELER SU SATACAK

Aynı zamanda Bernie Sanders, Noam Chomsky, Yanis Varufakis gibi isimlerin öncülüğünde kurulan İlerici Enternasyonal’in bir üyesi olan Arauz’un yanı sıra bir diğer güçlü sol aday yerlilerin desteğini alan Yaku Perez. Yerli grupların ve bazı sol partilerin ittifakı Çokuluslu Birlik Hareketi’nin (Pachakutik) adayı olan Perez’in temel seçim vaatleri ise çevreye zarar veren madenlerin kapatılması ve petrol yerine su ihraç edilmesi. Perez, “Bundan yirmi yıl sonra birçok ülkenin su satmaya başlayacağını göreceksiniz” diyor ve yolsuzluklarla da mücadele edeceğini savunuyor. Ancak seçim anketlerine göre, söz konusu yarışın Arauz ve ülke sağını temsil eden muhafazakârların milyarder adayı Guillermo Lasso arasında geçmesi bekleniyor.

SAĞCI ADAY IMF’DEN YANA

Hristiyan Sosyal Partisi ve Politik Parti’nin (CREO-PSC) adayı Lasso, IMF’yle anlaşmalara devam edilmesini ve kredilerin halkın vergilendirilmesine gerek kalmadan ödeneceğini savunuyor. Bunu nasıl yapacağını ise şöyle açıklıyor: “Devlet yönetimdeki yolsuzlukları önleyeceğiz, yabancı yatırımcıyı teşvik ederek ülkemize çekeceğiz ve tüketim vergisini artırmadan mali hesapları düzelteceğiz.” Ancak bu zamana dek tüm IMF borçlanmalarına karşılık geniş kesimlerin vergilendirildiği biliniyor. Ekvador’da IMF borcunu halka ödeten söz konusu kemer sıkma politikaları Covid-19 nedeniyle kötüleşen sağlık hizmetlerine ayrılan devlet bütçesini büyük ölçüde daralttı.

EKONOMİK KRİZ ARTIYOR

Ekim 2019’da IMF’yle uzlaşmaya varılması sonucu benzine zam yapılması kitlesel protestoları başlatmış, ülkenin en yoksul kesimleri olan yerli halklar, işçiler ve gençler bu eylemlerde saf tutmuştu. Devlet Başkanı Lenin Moreno ve hükümeti ise bu dönemde büyük oranda taraftar kaybetmişti. Eski devlet başkanı Rafael Correa’yla aynı partiden (PAIS) olan Moreno, 2017’de seçildikten hemen sonra ABD ve IMF’yle işbirliğine yönelmiş ve partide ayrışmalara yol açmıştı. Moreno ayrıca Correa’nın yolsuzluk suçlamasıyla yargılanması emri vererek Belçika’ya kaçmasına neden olmuş, yine IMF borçlarını gerekçe göstererek kamu şirketlerini özelleştirmelere açmış ve ülkeyi ekonomik felakete sürüklemişti. Bugünkü seçim bu nedenle halkın IMF’yle ya da IMF’siz devam edeceğini göstermesi açısından önem taşıyor.

***

Koronavirüs aşısı halen ülkeye girmedi

Batı basını da Ekvador’daki sol yükselişe dikkat çekti. ABD merkezli haber ajansı Reuters, sol adayların halk arasında popülerleştiğini ve ülkede büyük bir kesimin sol tandanslı politikalara yöneldiğini yazdı. Umut için Birlik (UNES) ittifakı adayı Andres Arauz’un “Bir milyon haneye bin dolar yardım verilmesi” ve “500 bin kişiyi aşan işsizlikle mücadele edilmesi” vaatlerine haberde yer veren Reuters, “Seçmenler sosyalizme yöneliyor” şeklinde bir yorum yaptı. Uluslararası yayın kuruluşu Peoples Dispatch ise “Ekvador’u neoliberalizmden kim kurtarabilir? başlıklı yazıda, Arauz’un henüz ülkeye getirilmeyen koronavirüs aşısı için harekete geçtiğini duyurdu. Arauz’un Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernandez’le görüşerek Meksika’nın desteğiyle üretilecek olan Oxford Üniversitesi’nde geliştirilen 4,4 milyon doz aşıyı satın almak için müzakere ettiği belirtildi.