İstanbul Sözleşmesi üç yıl önce bugün feshedildi: Binden fazla kadın katledildi

İstanbul Sözleşmesi adıyla bilinen “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi”, AKP Genel Başkanı ve CumhurbaşkanıTayyip Erdoğan’ın imzasıyla 20 Mart 2021 Resmi Gazetede yayınlanan kararla feshedildi.

İktidarın ve gericilerin 'aile yapısına zarar veriyor' diyerek hedef aldığı sözleşme feshedildikten sonra geçen 3 yıllık süreçte, kadına yönelik şiddetin dozu giderek arttı.

Hemen her gün en az bir kadın hayatını kaybederken, alınmayan önlemler, yetersiz cezalar ise kadın ve çocukların canına mal oluyor.

Sözleşmenin feshedildiği 2021 tarihinden bu yana kadına yönelik şiddet artarken medyaya yansıyan verilere göre binden fazla kadın katledildi.

Kadın Cinayetlerini Durduracağız (KCDP) Platformu verilerine göre; 2021 yılında 250 kadın katledildi, 217 şüpheli ölüm yaşandı. 2022 yılında ise 334 kadın katledildi 245 şüpheli ölüm yaşandı. 2023 yılına gelindiğinde 315 kadın katledildi, 248 şüpheli ölüm yaşandı.

Jinnews’in 2024 yılı verilerine göre ise Ocak’ta 27 kadın katledildi 17 şüpheli ölüm yaşandı. Şubat ayında ise 39 kadın katledildi, 15 kadın şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Kadınların çoğu evli olduğu ya da ayrılmak istediği erkekler tarafından katledilirken katliamlarda en çok ateşli silah kullanıldı.

***

İSTANBUL SÖZLEŞMESİ NEYİ KAPSIYOR?

Kadına yönelik erkek şiddetinin önlenmesi noktasında kadınlar için hayati öneme sahip olan İstanbul Sözleşmesi, AKP iktidarı ve yandaş medya tarafından sık sık hedef alındı.

Türkiye, Cumhurbaşkanı Kararının 20 Mart 2021'de Resmi Gazetede yayımlanmasıyla İstanbul Sözleşmesi'nden çekildi.

Danıştay 10. Dairesi, İstanbul Sözleşmesi'nin feshine ilişkin 20 Mart 2021 tarihli Cumhurbaşkanı Kararının iptal istemini 19 Temmuz 2022'de reddetti.

İşte İstanbul Sözleşmesi’nin amacı:

►Kadınların güçlendirilmesi yolu dahil, kadın ile erkek arasındaki temel eşitliği teşvik etmek, taraf devletlerin yetkililerine, görevlilerine, kurum ve kuruluşlarına kadına yönelik şiddetle mücadele yükümlülüklerine uygun davranmalarını sağlamaları, cinsiyete duyarlı politikalar geliştirmeleri, şiddeti önlemede ve mücadelede bütüncül politikaların uygulanması,

►Kadına yönelik şiddetle mücadele alanında faaliyet gösteren sivil toplum örgütleriyle etkin işbirliği tesisi, özel sektör ve medyanın kadına yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla politika hazırlamalarını teşvik etmeyi,

►Şiddet eylemlerinin tekrarlanmasından korumak amacıyla gerekli hukuki ve diğer tedbirleri almayı, şiddete maruz kalanın şiddet gösterenden tazminat talep etmesini sağlamak üzere hukuki tedbirleri almayı şart koşar.

DENETİM MEKANİZMASI

♦Sözleşmenin en önemli özelliklerinden biri de, bir denetim mekanizması getirmesi. Çünkü denetim mekanizması işin takibi açısından önemli. Taraf ülkelerin temsilcilerinden oluşan denetim komitesi yani “GREVIO” adı verilen birim, sözleşmenin etkili bir şekilde uygulanmasını izleyecek, raporlar hazırlayacak, taraf devletin rızası ile soruşturma ve gerekirse onun toprağına ziyaret edecekti.

İmzacı taraf devletlerin yükümlülükleri:

►Toplumsal cinsiyete duyarlı politikalar, kapsayıcı ve eş güdümlü politikalar uygulamak,

►Mali kaynaklar ayırmak,

►Resmi bir eş güdüm birimi kurmak,

►İstatistiksel veri toplamak, incelemek, yayınlamak,

►Şiddetin önlenmesi için zihniyet değişikliği sağlamak.