Kazanan yine şirketler olacak

Hüseyin Şimşek

Yap, işlet, devret ve kamu, özel işbirliği projeleri ile bütçeden aslan payını kendisine yakın şirketlerin ulaşım projeleri için harcayan Saray rejimi, bu yıl da yatırımlardan aslan payını bu projelere ayırdı. 11'nci Kalkınma Planı, Orta Vadeli Program ve 2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na göre hazırlanan 2022 Yılı Yatırım Programı'na göre, geçen yıl 138,2 milyar TL olan toplam yatırım büyüklüğü 184,3 milyar TL'ye yükseldi. Bu tutarın 49,7 milyar TL'si ise ulaşım projelerinde harcanacak.

Programa göre, önemli bir bölümü Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) modeli ile gerçekleştirilen ulaştırma ve haberleşme yatımlarındaki toplam proje sayısı 494'e ulaştı. Bu projelerin toplam tutarlarının 894 milyar 506 milyon TL olduğu bildirilen programda, 49.7 milyar TL'lik yatırım harcamalarının 4.7 milyar TL'sinin "dış kredi" ile sağlanacağı ifade edildi.

EĞİTİM İKİNCİ SIRADA

Salgın hastalığa karşı yeterli desteğin sağlanmadığı sağlık alanında ise 2022'de 220 proje için çalışmalar gerçekleştirilecek. Projeler için 717 milyon TL'si dış krediler olmak üzere toplam 17 milyar TL kaynak aktarılacak. Bu tutar, ulaşım projelerinin üçte birine denk.

Eğitime bu yıl 24 milyar 442 milyon TL, enerji sektörüne 3 milyar 728 milyonu dış krediden olmak üzere 23 milyar 837 milyon TL harcanacak. Madencilik sektörüne 23 milyar 258 milyon TL yatırım yapılacak. Bu miktarın 9 milyar 274 milyon lirası dış krediyle sağlanacak.

ŞEHİR HASTANELERİNE "SERVET" ÖDENECEK

Şehir hastanelerinin kullanım bedeli ile zorunlu hizmetlere yönelik geriödemeleri için 2021 yılında ortaya çıkan toplam kümülatif harcama tutarı ise 21 milyar TL oldu. 13 hastanenin kullanımı için yıl sonuna kadar taahhüt edilen harcamaların toplam tutarı ise 35 milyar TL olarak hesaplandı.
milyonlarca lira

SARAYLARA GİDİYOR

Saray'ın Okluk koyunda inşa ettiği yazlık sarayın donanım, etüt, proje, makine, peyzaj ve sosyal tesis işleri için harcayacağı tutar, 37 milyon 200 bin TL olacak. Bu yıl tamamlanacak projenin toplam büyüklüğü ise 685 milyon TL.

Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nın ek hizmet binası ve donanımı için 9 milyon 600 bin TL ödenek ayrıldı. Ayrıca, sarayın bilgi sistemlerinin bakım ve onarımı için 2022 yılında 15 milyon lira daha harcama yapılacak. Saray’ın en büyük gider kalemi ise 196 milyon 200 bin lira ile bu yıl basılı yayın alımı, bina tefrişatı, araç alımı, makine teçhizat bakım ve onarımı gibi işler için olacak. Bir diğer saray projesi olan ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin isteği üzerine otağ şeklinde inşa edilen Ahlat Devlet Köşkü ile Adamları Konukevi projesine ise 151 milyon TL ödenecek. Cumhurbaşkanlığı'na ait Ankara, Bitlis, İstanbul ve Muğla’daki binaların bakımı için ise toplam 61 milyon 200 bin TL harcanacak.

Dışişleri Bakanlığı, yurt dışı temsilciliklerinde kullanılacak binalar için 191 milyon TL harcayacak. TBMM ise bakım ve onarım işleri için 52 milyon TL ödeyecek.

Böylece yazlık, kışlık ve Ankara’daki Saray’a bu yıl toplamda 409 milyon TL para harcanacak.

20 BİN TL'YE UZAYA ÇIKACAKLAR

İktidarın son dönemde en çok öne çıkan vaatleri arasında yer alan "uzaya çıkma" hedefi de yatırım programında kendisine yer buldu.

Önde gelen ülkelerin on milyarlarca dolar harcadığı uzay hedefi için belirlenen toplam yatırım tutarı, 3 yıl için 2.2 milyar TL oldu. 2022 yılında "yerli astronot ve uzay" hedefi için harcanacak toplam tutar ise Milli Uzay Programı 1'nci Safha Çalışmaları Projesi için 20 bin TL ödenek ayrıldı.

2021'de bu proje için yapılan harcama ise 270 milyon TL oldu. Türkiye Uzay Ajansı'nın hizmet binası, inşaat ve makine teçhizatı için ise 3.3 milyon TL'lik tutar ayrıldı. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen yıl şubat ayında gerçekleştirilen “Milli Uzay Programı”nın tanıtım toplantısında dikkat çeken bir konuşma yapmıştı. Erdoğan, “En önemli hedefimiz 100’üncü yılda Ay’a ilk teması gerçekleştirmek. Gökyüzüne bak, Ay’ı gör” diyerek Ay’a gidiş planlarını şöyle anlatmıştı:

“İnşallah Ay’a gidiyoruz. İlk aşamada 2023 yılı sonunda yakın dünya yörüngesinde ateşleyeceğimiz kendi milli ve özgün hibrid roketimizle Ay’a ulaşarak sert iniş gerçekleştireceğiz. İlk fırlatmayı uluslararası işbirliğiyle gerçekleştireceğiz. Böylece ikinci aşama Ay misyonu için de gerekli bilgileri toplamış olacağız. 2028’de gerçekleştirmeyi planladığımız ikinci aşamada ise aracımızı yakın yörüngeye çıkaracak ilk fırlatmayı bu kez kendi milli roketlerimizle yapmayı ve yumuşak inişi planlıyoruz. Böylece Ay’da bilimsel faaliyetler yapabilen sayılı ülkelerden biri konumuna geleceğiz.”

***

***

Projelere kur farkı ödenecek

AKP'li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla yayımlanan 2022 Yatırım Programı'nda, maliyet artışları, kur farkı ve benzeri gerekçelerle yatırımlara yönelik fiyat farkı ödemesi gerçekleştirileceği de vurgulandı. Müteahhitlerin uzun süredir talep ettiği ve Cumhurbaşkanı'nın onayı ile sağlanacak kur farkı ödemelerinin kapsamı şu şekilde tarif edildi. "Projeler kapsamında ihale edilmiş işlerin sözleşme bedelinde fiyat ve kur değişikliğinden kaynaklanan artış ile anahtar teslimi götürü bedel ile ihale edilen işlerde sözleşme bedelinin toplamda yüzde 10'una, birim fiyat teklifi alınmak suretiyle ihale edilen işlerde toplamda yüzde 20'sine kadar iş artışından kaynaklanan proje maliyet değişikliği, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na göre ihale edilmiş projelerde ise sözleşme bedelindeki artışından kaynaklanan yüzde 30'a kadar maliyet değişikliği."