Keyfi engellere AYM ‘dur’ dedi

Haber Merkezi

Gazetecilere yönelik baskı, sansür ve cezalandırma politikaları sürerken erişim engelleri kararlarının ülkede ifade ve basın özgürlüğünü ihlal ettiğine yönelik en somut tespit Anayasa Mahkemesi’nden (AYM) geldi. 27 Ekim 2021 tarihinde de haberlere verilen erişimin engellenmesi kararlarının “ifade ve basın özgürlüğünün ihlali” anlamına geldiği yönünde kararı veren Yüksek Mahkeme şimdi de haberlere “kişilik haklarını ihlal ettiği” iddiasıyla erişim engeli getiren 5651 sayılı Kanun'un 9. maddesinin iptaline hükmetti.

Söz konusu maddenin iptal kararı, 9 ay sonra yürürlüğe girecek. Aynı zamanda AYM, maddenin diğer fıkralarındaki "içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi" ile "içerik, yer ve erişim sağlayıcıların sorumluları" ibarelerini de iptal etti. İçeriklerin süresiz olarak engellendiğine işaret edilen kararda, "İfade ve basın özgürlüklerine ağır bir müdahale teşkil etmektedir" denildi.

ANAYASA’YA AYKIRI

AYM, Türk Ceza Kanunu'nda yer alan bazı suçların işlendiği şüphesi halinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'na (BTK) resen içeriğin çıkarılmasına ve erişimin engellenmesi yetkisi verilmesini de Anayasa'ya aykırı buldu. Kararda, dava konusu kuralların, internet ortamında yapılan yayınların içeriğinin yayından çıkarılabilmesine ve/veya bu yayınlara erişimin engellenmesine imkân tanımak suretiyle ifade özgürlüğünü ve bu yayının internet haberciliği kapsamındaki bir yayın da olabileceği gözetildiğinde basın özgürlüğünü sınırladığına işaret edildi.

Anayasa Mahkemesi tarafından 2021’de haberlerin erişime engellenmesine yönelik “ifade ve basın özgürlüğünün ihlali”ne hükmetse de 3 yıl içerisinde pek çok habere erişim engeli getirildi. Son 17 gün içerisinde en az 25 habere ve içeriğe erişim engellendi. Söz konusu içeriklerin bazıları şu şekilde:

• Gazeteci Metin Cihan'ın, Ağrı İl Kültür ve Turizm Müdür Vekili ve Ağrı Amatör Spor Kulüpleri Federasyonu Başkanının çocuk sporcuları istismar ettiği hakkındaki tweetleri, Ağrı Sulh Ceza Hâkimliği’nin 27 Aralık tarihli kararıyla erişime engellendi.

• Ağrı İl Kültür ve Turizm Müdür Vekili Erkan Kösedağ'ın kentteki çocuk sporculara cinsel istismarda bulunduğu iddiasıyla ilgili haberler için yayın yasağı kararı verildi.

• Gazeteci Furkan Karabay’ın İstanbul Adliyesi’ndeki rüşvet iddialarının mahkeme tutanaklarına yansıdığının yazıldığı haberi İstanbul 7. Sulh Ceza Hâkimliği’nce erişime engellendi.

• AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oğlu Burak Erdoğan’ın adının karıştığı Sevim Tanürek cinayetiyle ilgili haberlerin erişime engellendiği duyuran haberlerin, erişime engellendiğini duyuran haberler, Burak Erdoğan'ın talebiyle İstanbul Anadolu 9. Sulh Ceza Hâkimliği’nce erişime engellendi.

• Mardin'de bir hâkimin, öğretmen olan eşiyle tartışan üç ortaokul öğrencisini gözaltına aldırmak için beş polis aracıyla okul bastığı iddiasıyla ilgili haberler, ilgili hâkimin talebi üzerine Mardin 1. Sulh Ceza Hâkimliği’nin 5 Ocak tarihli kararıyla erişime engellendi.

• Hâkim Sidar Demiroğlu'nun görevden alınmasıyla devam eden "Adliyede rüşvet çarkı" soruşturmasıyla ilgili haberlerin erişime engellendiği ve İstanbul Adalet Komisyonu Başkanı Bekir Altun'un adının geçtiği haberler, Altun'un talebi üzerine erişime engellendi.

• BirGün’ün Hatay eski AKP Milletvekili Mehmet Eraslan’ın ortağı olduğu şirketin fabrikasının atıklarının doğaya salınması nedeniyle bölgedeki zeytin ağaçlarının kurumasına ilişkin haberi Altınözü Sulh Ceza Hakinliğinin 5 Ocak tarihli kararıyla erişime engellendi.

• Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tuba Işık'ın Roboski Katliamını övdüğü tweeti, üniversite rektörünün "bunu ifade özgürlüğü" olarak değerlendirdiği ve Işık hakkında suç duyurusunda bulunulduğuyla ilgili haberler, Işık'ın talebiyle erişime engellendi.

• Adalet Bakan Yardımcısı Ramazan Can'ın, "torpil" taleplerini yanıtladığı ve ilgili kişilere gönderdiği iddia edilen görüntülerle ilgili haberler için Can'ın talebi üzerine Ankara 9. Sulh Ceza Hâkimliği’nce erişim engeli kararı verildi.