‘Kuş gribi’ hızla yayılıyor

Ölüm nedeni önce 'zatürree' olarak duyurulan, önceki gün Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın yaptığı açıklamayla kuş gribinden öldüğü resmen kabul edilen Mehmet Ali Koçyiğit'in ardından, Van Yüzüncü Yıl Hastanesi'nde tedavi gören ablası Fatma Koçyiğit de hayatını kaybetti. Dün sabah saat 06.00 sıralarında hayatını kaybeden 15 yaşı ndaki genç kız, Türkiye'de kuş gribinden ölen ikinci kişi oldu.

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Hastalıkları ve Sağlığı Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Faik Öner, önceki geceden itibaren sağlık durumu kötüleşen Koçyiğit'te, tedavi süresi içinde birçok problemin ortaya çıktığını belirtti. Genç kızın cenazesi Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi'nden gelen ekibin yaptığı incelemeden sonra ailesine teslim edili.

KARDEŞLERDEN BİRİNİN DURUMU DA KRİTİK
Şu an hastanede yedisi çocuk, 13 kişi kuş gribi tedavisi görüyor. Aralarında durumu kritik olan Hülya Koçyiğit'in de bulunduğu 4 çocuk yoğun bakımda tutuluyor. Bu arada hastanedeki çocuk kliniği boşaltılarak sadece kuş gribi vakaları için tahsis edilirken izinler de kaldırıldı. Van'daki ekipman yetersizliğ i nedeniyle beş kişi kuş gribi şüphesiyle Erzurum'a sevkedildi. Bakanlık bölgeye gerekli ekipman desteğinin sağlanacağını ve ilaç stokunun yeterli olduğunu açıkladı. Sağlık Bakanlığı'nın gönderdiği yedi uzmandan oluşan heyet de Van'daki incelemelerini sürdürüyor.

Iğdır merkez, Aralık ve Ağrı'nın Doğubayazıt ilçelerinden gelen 9 kişi de kuş gribi şüphesiyle Iğdır Devlet Hastanesi’ne kaldırıldı. Hastalardan tahlil için örnekler alınırken, görevli sağlık personelinin maske taktıkları görüldü. Kimlikleri açıklanmayan hastalarla ilgili bir açıklama yapılmadı.

SAKLANAN KANATLILAR ORTAYA ÇIKIYOR
Ölümler nedeniyle Iğdır, Kars, Erzurum, Ağrı’da şimdiye kadar hayvanlarını saklayan vatandaşlar, ölümler üzerine tarım il müdürlüklerini arayarak hayvanlarının alınmasını istemeye başladı. Bunun yanı sıra "Hasta olan tavuğu kestik yedik, bizde de kuş gribi var mı?'' diyerek hastaneye başvuranların sayısı giderek artıyor..

Doğubeyazıt’a gelen Ağrı Tarım ve Sağlık İl Müdürlüğ ü uzmanları, özel kıyafetleriyle ilçe merkezinde önlemler almaya devam ediyor. İlçe merkezi girişinde durdurulan araçların lastikleri ilaçlanırken, polisler de kanatlı hayvan arıyor. Bu arada Çevre ve Orman Bakanlığı, kuş gribi tehdidi nedeniyle Doğu Anadolu Bölgesi'nde süresiz av yasağı uygulaması başlattı. Ayrıca ilde telef olan bazı kanatlı hayvan leşlerinin çöplüklere atılması endişe yaratıyor. Vatandaşlar ölen kanatlı hayvanları göstererek, "Görevliler duyarsız, defalarca söylememize rağmen gelip, bunları toplamadılar. Van’daki ölüm bizi çok korkuttu. Hayvanlarımızı sakladığımız için pişmanız. En kısa sürede görevlilere teslim edeceğiz'' dediler.

İTLAF İŞLEMİ SÜRÜYOR
Doğubayazıt’ta daha önce itlaf edilen 1.500 kanatlı hayvanın ardından dün de 2.500 hayvan itlaf edildi. Van’da da itlaf işlemi sürüyor. Van Valisi Niyazi Tanı lır, Yalım Erez Mahallesi’nde yaklaşık 200 kanatlı hayvanın itlaf edildiğini söyledi. İlde ayrıca İl Hıfzı ssıha Kurulu ve Hayvan Sağlığı Zabıtası'nın kararı yla canlı hayvan hareketi yasaklandı. Sadece Veteriner Sağlık Raporu alınan hayvanların satışı ve hareketi mümkün olacak.

Iğdır'ın Aralık ilçesinde de kuş gribi vakasından sonra başlatılan karantina tedbirlerinin uygulanması na devam edildiği, ilçeye kanatlı hayvan giriş çıkışının yasak olduğu ve 10 kümeste dezenfekte işleminin yapıldığı belirtildi. 763 aracın da kontrolden geçirildiği ilçede, itlaf edilen kanatlı hayvan sayı sı sayısı 1192’ye yükseldi. Kent merkezlerinden uzağa gömülen hayvanların üzeri kireçle örtülüyor.

BAKAN EKER: İHBARLAR ARTIYOR
Bu arada Tarım Bakanı Mehmet Mehdi Eker, Ağrı, Kars ve Erzurum'dan sonra bölgedeki diğer illerden de kuş gribi ihbarı aldıklarını açıkladı. Doğubayazı t'ta görülen ölümlü kuş gribi vakası ile ilgili olarak, "Bölgede laboratuvar teyidi alınmış 1-2 yer daha var" diyen Eker, dezenfeksiyon ve itlaf çalışmaları na başladıklarını söyledi. Her türlü önlemi aldıklarını savunan Eker, ikinci ölüm haberiyle birlikte diğer illerde de önlemlerin alınması için Bölge valileri, kaymakamlar ve tarım il müdürleriyle geniş çaplı bir koordinasyon toplantısı yaptı.

Ağrı'da tam bir koordinasyon sağlamadığı yönündeki eleştirilere, koordinasyon sıkıntısı olmadığı nı, ancak insanda gözüken vakanın laboratuvar tetkikinin kesin olarak önceki gün yapılabildiğini yanıtını veren Eker, tavuklarda hastalık tespitinin daha önce yapıldığını ve Sağlık Bakanlığı'na bildirildiğ ini belirtti. Eker, Doğu Anadolu Bölgesi'nin sosyo-ekonomik durumu ve insanların tavukları evlerinde beslemelerinden dolayı, hastalığın insana geçme ihtimalinin yüksek olduğunu vurguladı. Mali kaynak sıkıntısı olmadığını, bugüne kadar bin 100 hayvanın itlaf edildiğini söyleyen Eker, Manyas olayının ardından bütün Türkiye'de tarama çalışmaları nın yapıldığını savundu. Eker, ''Kuzeydoğu Anadolu göç yolu olduğu için risk bölgesindeydi, bu nedenle tedbirlerimizi önceden aldık. Birkaç ilden ve bölgeden ihbar ve tetkiklerimiz var'' dedi.

ASYA ÜLKELERİ DIŞINDA İLK ÖLÜM
TÜRKİYE, Asya ülkeleri dışında dünyada ilk kez kuş gribinden ölüm vakasının yaşandığı ülke oldu. Kuş gribine Türkiye'de ilk kez 5 ekimde rastlanmış, vakanın ortaya çıktığı ise 8 ekim tarihinde kamuoyuna açıklanmı ştı. Balıkesir'in Manyas ilçesine bağlı Kızıksa beldesinde bir üreticinin bin 800 hindisi bir gece içinde ölünce kuş gribinin Türkiye'deki varlığı ortaya çıktı. Laboratuvar sonuçları hindi ölümlerine, ölümcül ‘H5N1' virüsünün neden olduğunu ortaya koydu. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ise, 9 aralıkta Türkiye'de yaşanan kuş gribi hastalığının bittiğini açıklamı ştı.

74 KİŞİ ÖLDÜ
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2003 yılından bu yana kuş gribi yüzünden, Asya’nın çeşitli ülkelerinde74 kişi öldü. Kamboçya: 4 vaka, 4 ölü Çin: 7 vaka, 3 ölü Tayland: 22 vaka, 14 ölü Vietnam: 93 vaka, 42 ölü

DÜNYA BASINI ‘Türkiye buna hazır değil’
Kuş gribinin Türkiye'de can aldığı nın kesinleşmesi, dünyanı n dikkatini Türkiye'ye çevirdi. İngiliz, Fransız ve Amerikan gazeteleri, Türkiye'deki ölümlerin, Güneydoğu Asya dışında gerçekleşen ilk ölümler olduğuna dikkat çekti. Asıl kaygının, hastalığın insandan insana geçmesi olduğu kaydedilen haberlerde, Türkiye'deki örneklerin de test için İngiltere'ye gönderileceği, Türkiye'deki kuş gribi vakalarının tahmin edilenden daha fazla olmasından korkulduğu belirtildi. Haberlerde ayrıca, Sağlık Bakanı Akdağ'ın Türkiye'nin ''salgın için bir planı'' olduğunu söylemesine karşın Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ahmet Faik Öner'in, ''Ülke olarak buna hazır olduğumuza inanmıyorum'' dediği aktarılarak salgının Avrupa sınırları na dayandığı korkusunun yayılmaya başlandığı yorumu yapıldı. ABD gazeteleri ise, Türkiye'de hastalığın insandan insana geçtiğine dair herhangi bir bulguya rastlanmadığı açıklamalarına yer verdi. Gazetelerde yer alan haberlerde, ''Türkiye'deki ilk kuş gribi kaybının, Batı'nın panik duymaması ama dikkatli olması gerektiğinin göstergesi olduğ u' belirtildi.

Avrupa Birliği bölgeye heyet gönderiyor
AB, kuş gribi vakalarının görülmesi üzerine uzmanlarını Türkiye'ye gönderme kararı aldı. AB Komisyonu'nun sözcülerinden Micheal Mann, AB Komisyonu'nun görevlendirdiği veterinerlerden oluşan bir heyetin, Dünya Sağlık Örgütü heyetiyle birlikte bugün Türkiye'ye ulaşacağını belirterek, Türk yetkililerin de katılımıyla durumu inceleyeceklerini ifade etti. Sözcü, Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Salgın Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi'yle birlikte ortak çalışma yapacaklarını sözlerine ekledi.

Gece yarısı apar topar basın toplantısının sırrı
Sağlık Bakanı Recep Akdağ’ın kuş gribinden ölüm olayını açıkladığı basın toplantısını gece yarısına doğru yapmasının arkasında, hastalardan alınan numunelerin gönderildiği Çapa Tıp Fakültesi Hastanesi tarafından basına sızdırılmış olması kuşkusunun olduğu anlaşıldı. Bakanlığa akşam saatlerinde birçok gazetecinin başvurması ve Van’daki kuşkulu vakaların kuş gribi olduğ unun kesinleştiğini söylemesi, Akdağ’ı apar topar toplantı yapmak zorunda bıraktı.

Bakan Akdağ’ın önceki gece kurmaylarıyla yaptığı toplantıda, "Ben açıklama yapmadan konu medyaya yansırsa kuş gribi hastalığı nı kamuoyundan saklıyormuş duruma düşebilirim. Bu da hem Türkiye’de hem de dünya kamuoyunun önünde hükümeti sıkıntıya sokar. Bu nedenle hemen bir basın toplantısı düzenleyelim" dediği öğrenildi.

SES: AĞRI’DA BİLDİK GÖRÜNTÜLER
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Köksal Aydın, daha önce Manyas’ta soruna müdahalenin yerinde olduğunu ancak Ağrı’da yine bildik bir zihniyetle karşılaştı klarını söyledi. Aydın, "Sorunun üzerine gidilmedi. Tanı konması bir hafta gecikti. Bunun nedeni de sözde teşhisi Türkiye’de koyma çabası. Bir şüpheli durum varsa, sorun yüzde yüzde ortadan kalkmadan sanki doğruymuş gibi önlem alınması gerekir" dedi.

Hıfzısıhha Enstitüsü Başkanı’nın Anayasa’ya aykırı biçimde yapılan operasyonla şef olarak atandığını belirten Aydın, " Hıfzısıhha’nı n tahlil güvensizliğinin yanı sıra enstitü başkanının Anayasaya aykırı olarak atanmış olması ona olan güveni sarsıyor. Çapa Tıp Fakültesi’nin sonuçları açık. Nasıl olsa bu sonuçları n ortaya çıkacağı belliydi. Bu nedenle apar topar toplantı yapıldı" dedi. Aydın, sağlık ocaklarında personel açığı yaşandığına dikkat çekerek şöyle devam etti:

"Sağlıkta eşitsizlik buna neden oldu. İlaç stokumuzda sorun yok dediler. Van’da ilaç bulunamıyor, ilaç iki gün sonra Erzurum’dan geliyor. Olaylara kamusal sorumlulukla bakmazsanı z ilaç sorunu ortaya çıkar."

CHP: Sorumlu, Sağlık ve Tarım bakanları
CHP, kuş gribi nedeniyle yaşanan ölümler konusunda, Sağlık ve Tarım bakanlarını sorumlu tutuyor. Daha önce Manyas’taki kuş gribi vakasıyla ilgili incelemelerde bulunan CHP Sivas Milletvekili Nurettin Sözen, Sağlık ve Tarım bakanlıklarını gerekli önlemleri almamakla suçladı. CHP Grup Başkanvekili Haluk Koç da, önce zatürree açıklaması yapıldığını hatı rlatarak, gerçeğin Sağlık Bakanı’nın dün akşam yaptığı açıklama ile ortaya çıktığını söyledi. Koç, şu aşamada alınan önlemler bir eksiklik görünmediğini de belirtti.

BM: Salgın başlangıcı olmayabilir
BİRLEŞMİŞ Milletler (BM) Kuş Gribi Hastalığı Üst Düzey Koordinatörü Dr. David Nabarro, Türkiye'de tedavi altındaki çocuğun ölmesinin büyük bir endişe nedeni olmadığını söyledi. Nabarro, insanlarda ara sıra kuş gribi vakalarının görülmesinin, salgının başlangıcı olmadığını belirterek, ''salgın, hastalık insandan insana taşı ndığında başlar. Tavuklar veya diğer kümes hayvanlarında önemli ölçüde kuş gribi salgını görülen bir ortamda, ara sıra insanlarda kuş gribi vakaları görmeyi bekliyoruz'' diye konuştu.

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ ANKETİ : Kuş gribi başlıca sağlık sorunu
TÜRKİYE'de ilk ölümlerle gündemin ilk maddesi haline gelen kuş gribi, 2005 yılının başlıca sağlık sorunu olarak değerlendirildi. Dünya Sağlık Örgütü'nce (WHO) 20'den fazla ülkeden 600'ü aşkın kişinin katılımıyla gerçekleştirilen anket, halkın, kuş gribini 2005 yılının başlıca sağlık sorunu olarak gördüğünü ortaya koydu. WHO Küresel Grip Programı Başkanı Dr. Stohr ise, Türkiye'de kuş gribi vakalarının büyük bir sürpriz oluşturmadığını belirtti. Test sonuçlarının büyük bir olasılıkla doğru olduğunu kaydeden Stohr, Türkiye'de testler yapan laboratuvarı n WHO ile işbirliğini yaptığını söyledi. Stohr, Türkiye'deki gelişmelerin çok üzüntü verici olduğ unu belirterek, vakaların hala virüsün yayılması nın önlenemediğini gösterdiğini, çünkü hayvanlardan insanlara nasıl bulaştığı konusunda da az bilgi sahibi olduklarını söyledi.

Dünya olası tehdide karşı hazırlıklı

ASYA'da başlayan ve Avrupa'ya da sıçrayan kuş gribinin ardından pek çok ülke olası bir tehdide karşı hazırlıklara başladı: Fransa, Almanya, Yunanistan, İtalya, Romanya, İngiltere ve Çin'de virüse karşı milyonlarca ilaç sotaklandı. Hasbtanelere hastalığa karşı milyonlarca maske dağıtıldı. Milyonlarca dozluk aşı siparişi verildi.

KORUNMA YOLLARI
KUŞ gribi insanlara virüs bulaşmış kanatlılar ile doğrudan temas ve dışkılarının kirlettiği nesneler ile bulaşıyor. Çoğunlukla kırsal alanlarda serbest dolaşan kümes hayvanları hastalığı taşıyor. Uzmanlar kuş gribi virüsü içerse bile hastalığın pişmiş etten bulaşmadığını belirtiyor. Ancak etin tamamının iyice pişirilmesi gerekiyor. Sağlık Bakanlığı, kuş gribinden korunmak için alınması gereken tedbirleri şöyle sıraladı:

»Kanatlı hayvan yetiştirilen kümeslerde çalışanlar eldiven, maske, gözlük takarak ve koruyucu elbise ile çalışmalıdır, »Başta kanatlı yetiştiriciliğinde çalışanlar olmak üzere, herkes ferdi hijyen kurallarına uymalı, eller sık sık bol su ve sabunla iyice yıkanmalıdır, »Kuş gribinden ölen veya kuş gribi şüphesiyle itlaf edilen hayvanların gerek itlafı sırasında gerekse bertaraf edilmeleri esnasında koruyucu önlemler alınmalıdır, »Hasta veya ölmüş hayvanların salya, burun akıntısı, boğaz akıntısı, dışkısı gibi materyallerine veya bu materyallerle kirlenen yüzeylere temas edilmemelidir, »Ölen kanatlı hayvanlar yakılarak veya derince açılan çukurlara gömülüp üzerlerine sönmemiş kireç dökülmek suretiyle bertaraf edilmelidir, »Kanatlı hayvan etleri, (etlerin iç ısısı 70 derece olacak veya ette pembe/kırmızı görüntü kalmayacak şekilde) ve yumurtaları (70 derecede 5 dakika olarak) iyice pişirildikten sonra tüketilmelidir.''

MUTASYONA UĞRAYABİLİR
HACETTEPE Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı Dekan Yardımcısı Murat Akova, kuş gribi virüsünün farklı insanlarda görülmesinin virüsün kendini değiştirme şansını artırdığını belirtti. Virüsün henüz insandan insana bulaşmadığı na dikkat çeken Akova, ''Her yeni görülen kuş gripli insan vakası virüsün kendini değiştirme şansını artırıyor. Ne zaman ki insandan insana bulaşır, o zaman potansiyel bir tehlike söz konusu'' dedi. Akova, virüsün sadece solunum yoluyla bulaşabileceğini belirterek, hastalığın karaciğer yetmezliği, beyinde hasar ve iç organlarda kanamalara neden olup, yeni ölümlere sebebiyet verebileceğini kaydetti.