Portekiz, pazar günü sandık başına gidiyor

Portekiz, eski Başbakan Antonio Costa'nın yakın çevresinde çıkan yolsuzluk iddiaları nedeniyle Kasım 2023'te istifa etmesinin ardından 10 Mart Pazar günü erken genel seçime gidiyor.

Portekizliler, son 5 yılda üçüncü kez genel seçim için sandık başına gidecekken anketler, azınlık veya koalisyon hükümetini kaçınılmaz gösteriyor.

Anketler, ülkede 9 yıldır ana muhalefette olan sağ görüşlü Sosyal Demokrat Partinin (PSD), Hristiyan Demokratlar (CSD) ile kurduğu Demokratik İttifakın (AD) seçimlerden birinci çıkacağını, mevcut durumda tek başına iktidarda olan Sosyalist Parti'nin (PS) de az bir farkla ikinci sırada yer alacağını belirtiyor.

Ancak 230 sandalyeli Portekiz Meclisi'nde AD'nin en fazla 100 milletvekiline sahip olması beklendiğinden ve 116 olan mutlak çoğunluğu elde edemeyeceğinden hükümeti kurmak için dışarıdan destek almasının zorunlu olacağı görüşü ağırlık basıyor.

AŞIRI SAĞCI CHEGA'NIN YÜKSELİŞE GEÇMESİ BEKLENİYOR

Anketlere göre, ülkede normal şartlarda gelecek 4 yıl için iktidarı belirlemede kilit rol oynaması öngörülen aşırı sağın ise yükselişe geçeceği tahmin ediliyor.

Eski bir futbol yorumcusu olan Andre Ventura'nın liderliğini yaptığı aşırı sağcı Chega'nın, 2019'da sadece 1 olan milletvekili sayısını 2022'deki seçimlerde 12'ye çıkardıktan sonra pazar günü 35'e kadar yükseltmesi bekleniyor.

Portekiz siyasetinde son iki yıldır üçüncü büyük siyasi parti konumunda olan Chega'nın bu seçimlerde konumunu daha da güçlendirmesi ve belirleyici olması görüşü ağırlık kazanıyor.

Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde mevcut durumda beş ülkede (İtalya, Macaristan, Polonya, Finlandiya ve Letonya) iktidarda, İsveç'te de hükümete dışarıdan destekle aşırı sağcı partiler bulunurken, Portekiz'in de bu listeye girmesi kuvvetle muhtemel gözüküyor.

ANKETLER NE DİYOR?

Anketlerde, AD yüzde 28-32, PS yüzde 24-29, Chega yüzde 15-20 aralığında oy alabilecek kapasitede bulunurken, seçimlere katılan siyasi partiler arasında sağ blokun oylarının yüzde 50-51, sol blokun oylarının da yüzde 46-48 aralığında olacağı iddia ediliyor.

Portekiz'in yeni başbakanı ise PSD ve aynı zamanda AD'nin lideri olan Luis Montenegro ya da 2015'ten bu yana başbakanlık yaptıktan sonra istifa eden Costa'nın yerine Aralık 2023'te PS'nin genel sekreterliğine seçilen, eski Altyapı ve Konut Bakanı Pedro Nuno Santos olacak.

PS, 2022'deki son seçimlerde Costa ile yüzde 41,37'lik oy oranına sahip olarak rekor kırsa da yolsuzluk soruşturmalarından, güven eksikliğinden ve ülkedeki siyasi istikrarı bozmasından dolayı büyük zarar gördü.

PORTEKİZLİLERİN ÖNCELİKLİ SORUNU YOLSUZLUK, KONUT VE SAĞLIK

Son olarak 30 Ocak 2022'de seçimin yapıldığı ve yüzde 3,6'lık bir artış olmasına rağmen katılımın sadece yüzde 52 olduğu Portekiz'de, kayıtlı 10,8 milyon seçmenin bu kez de sandığa ilgi göstermesi beklenmiyor.

Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa da bu soruna dikkati çekerek, "50 yaşına giren bir demokraside, giderek yaşlanan demokrasilerin evrimini takip etmememiz çok önemlidir. Oy verebilen herkesin sandığa gitmesi önemlidir" çağrısında bulundu.

Anketlere göre Portekizliler son dönemde oldukça gündemde olduğu için yolsuzluk başta olmak üzere, konut, sağlık ve göçmen sorunlarına öncelik gösteriyor.

Siyasetçilerin kamu ihalelerinde komisyon ya da nüfuzunu kullanarak haksız kazanç sağladığına ilişkin iddialar sadece kasım ayında olduğu gibi eski Başbakan Costa'nın özel kalem müdürü ve bir danışmanının da aralarında olduğu 5 kişinin gözaltına alınmasıyla sınırlı kalmamış, geçmişte farklı siyasi partilerdeki belediyelerde de benzer yolsuzluklar gündeme gelmişti.

Ülkedeki en büyük sosyal kriz ise konut sorunu olarak biliniyor.