Şair İsmail Afacan: Robot Resimler Albümü’nde ‘grimser’ bir hava hakim

Şair İsmail Afacan, yeni şiir kitabı ‘Robot Resimler Albümü’nü anlattı.

Evrensel'de yer alan habere göre, Kadıköy Medusart Kafe’de düzenlenen söyleşinin moderasyonunu kitabın editörlüğünü üstlenen Şair Yiğit Kerim Arslan yaptı. Söyleşi, Arslan’ın soruları ve Afacan’ın yanıtlarıyla ilerledi. Şiirlerinde aklın duygusuna odaklandığını belirten Afacan, şiir anlayışının ‘özeleştirel gerçekçilik’ olduğunu dile getirdi.

"GRİMSER BİR HAVA HAKİM"

Arslan’ın yönelttiği ilk sorusu İsmail Afacan'ın kültür-sanat editörlüğü sürecine dair oldu. Afacan'ın bu süreçte genç şairlerle söyleşiler yaptığını, ayrım yapmadan genç şairlerin kitaplarını inceleyip yazılar yazdığını hatırlatan Arslan, Afacan'a bu sürecin kendisine kattıklarını sordu. Afacan, “Hayatımdaki en önemli kırılma noktalarından biri devrimci olmak ve Emek Partisi ile tanışmaktı. Bu süreç beni Evrensel’e taşıdı. 2011’de gazetede çalışmaya başladım. Sennur (Sezer) ablayı tanımak çok önemliydi. Bu üçgen bugünkü geldiğim noktayı şekillendirdi. Biz, ana akım medyanın aksine ‘sessizlik suikastına’ uğrayan yazarları, şairleri ve sanatçıları gazeteye taşıdık” dedi.

Ardından, söyleşi Arslan’ın ‘Robot Resimler Albümü’ne sorusu ile devam etti. Arslan’ın “Kitabın yazılış süreci”ne ilişkin sorusuna Afacan şu yanıtı verdi: “Her ilk kitap toplu şiirler kitabıdır. Her şair o ana kadar yazdığı şiirleri, ‘toplu şiirler’ olarak yayınlar. Adımlar Sağanak ‘tamam mı devam mı’ meselesiydi. 2019’dan bugüne olağanüstü şeyler yaşadık. Pandemi, deprem, yangınlar… Umutsuzluk mayıs seçimlerinden sonra yıkıcı bir hâl aldı. Bu dönemin ‘bende’ki izlerini yansıttım. Toplumcu şiirde umutlu bir hava vardır hep. Bu bence biraz mistik. Robot Resimler Albümü’nde ise ‘grimser’ bir hava hakim. Ne umutlu ne umutsuz.”

"BENİ EN ÇOK ETKİLEYEN ŞAİR CAN YÜCEL"

Arslan’ın bir sonraki sorusu ise, “Şiirlerinin uzun olmayan, lirik, yoğun bir yanı var. Son dönemde uzun şiirler de kaleme aldın. Bu konuda neler söylersin?​” şeklinde oldu. Afacan şunları söyledi: “Şiirsel anlamda beni en çok etkileyen şair -estetik olarak- Can Yücel. O çağrışımların şairidir. Türkçeye çok hakimdir. Katmanlı ve çoklu anlatımı vardır. Şiirde Türkçenin olanaklarını kullanarak katmanlı anlatımı önemsiyorum. Şiirimizde bugün anlatı egemenliği vat. Buna itirazım var. Kısa ve uzun olmasından çok aklın duygusuna odaklanıyorum.”

Arslan, “Günümüzde yazılan şiirde çok fazla toplumculuk ya da esintisi yok. Artık lirik şiir bile belli düzeyde aşağı çekildi. Toplumcu şiir yazmak da bence cesaret istiyor. Sen toplumcu şiirle ilgili ne düşünüyorsun?​” sorusunu yöneltti. Afacan ‘toplumcu şiire ilişkin’, “Deneysel şiirler bana uzak. Türkiye’de lirik şiirin hiçbir zaman güç kaybetmeyeceğini düşünenlerdenim. Toplumcu sanat kendisini toplumsal muhalefetle var ettiği için bugün sorun yaşıyor. Kendi açımdan değerlendirirsem salt lirik şiir yazmıyorum. Az önce vurguladığım gibi şiirimde aklın ve duygunun birleşimi var” dedi.

"ŞİİR KARAKTERLERİ YARATMAYI ÇOK SEVİYORUM"

Grimser ve Günesmer başlıklı iki ayrı bölümden oluşan ‘Robot Resimler Albümü’ne ilişkin Afacan “Robot resim, bir olayda olaya karışan kişi ya da kişilerin, görgü tanıklarının anlatımlarına göre uzman kişilerce çizilen resmi. Robot Resimler Albümü’nde ise kendi hayatımda iz bırakan olaylara ve kişilere dair tasvirler var. Hatırladığım kadarıyla bunu resimle değil şiirle çizmeye çalıştım. Kitapta kentleri tasvir ederken çok fazla yüz metaforu kullandım. Bireyin toplumsal ve kişisel açmazlarını şiirleştirdim. Şiirimi ‘özeleştirel gerçekçilik’ olarak tanımlıyorum. Günesmer bölümüne gelirsek … 2015 Ankara katliamı üzerimde çok derin izler bıraktı. Orada yaralanmıştım. O şiirlerime yansıdı ve yansıyacak. Şiir karakterleri yaratmayı çok seviyorum. Günesmer’de yarı gerçek yarı hayali kişilerden ve hikayelerden beslenen şiirler var” ifadelerini kullandı.

İSMAİL AFACAN KİMDİR?

1986 yılında İzmir'in Kiraz ilçesinde doğdu. Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünü bitirdi. Aynı üniversitede pedagojik formasyon eğitimi aldı. Varlık, yasakmeyve, Yeni e, İnsancıl gibi dergilerde şiirleri, şiir üzerine makaleleri ve söyleşileri yayımlandı. Şair Sennur Sezer’in Hayatın Sesi TV ekranlarında yayınlanan Maksat Muhabbet programının asistanlığını yaptı. Evrensel gazetesinde kültür editörü olarak çalıştı. İlk şiir kitabı Adımlar Sağanak ve Arabesk Yeniden (Sibel Öz ile birlikte) derlemesi okurla buluştu