Şiirin gül kuruttuğu zamanlar

Şairlerin ve yazarların anı kitapları edebiyat okurunun, en çok da edebiyat tarihçilerinin ilgi duyduğu kitaplardır. Şairlerin ve yazarların yaşadığı döneme ışık tutan bu anılar özellikle de edebiyat araştırıcıları için bulunmaz nimetlerdir. Şimdiye kadar yazılan anı kitapları yazanın daha çok kendi anılarından oluşan kitaplardır. Bunun birçok örnek verebiliriz. M. Hasan Doğan’ın “şimdi Uzaklardasın”, Ahmet Oktay’ın “Gizli Çekmece”si, Oktay Akbal’ın “Anılarda Görmek” hemen ilk aklıma gelenler. Şair Refik Durbaş’ın BirGün gazetesinde değişik tarihlerde yazdığı yazılardan oluşan “Şiirin Gizli Tarihi” kitabı ise bahsettiğim anı kitaplarından biraz farklı bir yerde duruyor. Diğer anı kitaplarında anıların öznesinde yazan olduğu halde Refik Durbaş kitabını kendi anılarından oluşturmayıp başka yazar ve şairlerin anılarına yer vermiş, konu ile ilgili ayrı kendi anısı varsa onu yazmış.

“Şiirin Gizli Tarihi” adını görünce İlhan Berk’in bir şiir kitabı ile aynı ada sahip olduğu benim gözümden kaçmadığı gibi başka dikkatli şiir ve edebiyat kurtlarının da dikkatinden elbette kaçmamıştır. Refik Durbaş bu adı verirken kitabına İlhan Berk’in kitabına bir gönderme yapmış mıdır bilmiyorum? Ama bildiğim kitapta diğer şairlere ait o kadar ilgi çekici anılar var ki her biri diğerinden ilginç. Bunların bir kısmı çok bilindik olsa da bir kısmı daha yeni gün yüzüne çıkıyor. Okur bir sonraki sayfayı heyecanla çeviriyor.

Heyecanla çevrilen sayfalarda at yarışı oynayan şairlerin kimler olduğunu? İsimlerini değiştiren yazar ve şairlerin kimler ve neden değiştirdiklerini? Nazım Hikmet’in özgürlüğü için hangi şairlerin imza verip kimlerin vermediğini? Orhan Kemal’in vasiyetinin ne olduğunu? Sait Faik’in kimi tokatladığını? En cimri yazarın kim olduğunu? Cahit Sıtkı’nın kayıp şiirinin ne olduğu? Sigara tüttüren ve tüttürmeyen şairlerin kimin olduğunu? Rakı şişesinde balık olmak isteyen şairlerin kimler olduğunu? Şarabı yarım bırakıp ertesi gün ölen şairin kim olduğunu? Okuyabilirsiniz. Yine bu sayfalarda Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cevdet Anday, Orhan Kemal, Nazım Hikmet, Rıfat Ilgaz, Ülkü Tamer, Kemal Özer, Ara Güler, Can Yücel, Cevat Çapan, A.Kadir, Ece Ayhan, Sait Maden gibi tanıdıklar ile göz göze, söz söze geleceksiniz.

Ben şairim Orhan Veli’nin bu sayfalarda rastladığım bir anısını özetle anlatayım; Orhan Veli ve Fahir Aksoy, Ankara’da Yeni Hayat Lokantası’nda müdavimlerinin deyimiyle Kürdün Meyhanesi’nde demlenmektedirler. Gelin görün ki ceplerinde hesabı ödeyecek paraları yoktur. Bizimkiler bunları düşünürken masalarına biri yanaşır. “Ben doğulu bir şairim. Sizi şiirlerinizden tanırım. Demin oturduğum masada adınız geçti. İzninizle birkaç dakika konuşabilir miyiz? ” Orhan Veli” olur” deyip masaya buyur eder. Adam oturmasıyla hemen masayı donattırır. Adam “ Orhan Bey, kusura bakmayın, sen ve arkadaşların o güzelim Türk şiirini mahvettiniz. Bu kof ününüz sürmeyecektir. Ben ölçülü, aruzlu şiiri çok iyi bilirim. Siz ise bilmediğiniz için böyle tuhaflıklar yapmaktasınız. Şimdi aruzla yazdığım bir şiiri okusam ölçüsünü bulamazsınız. Okuyorum, bulun bakalım. Hodri meydan!” Adam şiirini okur. Orhan Veli, istifini bozmadan “Şiirinizin 4,9,17,23 ve 30’ncu dizelerinde ölçü kusuru var beyefendi” der. Adam çılgına döner.” Orhan Bey, sen daha şiirin ölçüsünü söylemedin. Söyle bakalım ölçüsünü?” Orhan Veli ; ”Peki efendim, söyleyeyim. Kullandığınız ölçü ”failatün/failatün/failin’dür. Yalnız dediğim gibi şiirinizde beş kusur var” Adam;” Ben bir şey bilmiyormuşum” deyip masanın hesabını öder.

Kitabın adı İlhan Berk’in bir şiir kitabı ile aynı dedim ya, kitapta İlhan Berk’in bir anısı var mı diye merak ettim. ”Sevgili Ağabeyim İlhan Berk” başlığıyla İlhan Berk’e bir selam veriyor. İleriki sayfalarda yine Berk’in iki anısına da yer veriyor.

Ben de İlhan Berk’in “Şiirin Gizli Tarihi” kitabından bir dize ile Refik Durbaş’ın “Şiirin Gizli Tarihi” ne bir selam vereyim.

“Zor olan şiirin hayatını yaşamaktır, yazmak sonra gelir hep.”

• Şiirin Gizli Tarihi
• Yazar: Refik Durbaş
• Türü: Anı/Deneme
• Baskı Yılı: Kasım 2016
• Sayfa Sayısı: 334 Sayfa
• Yayınevi: Doğan Kitap

Fatin Hazinedar Kitap Eki