Son dört yılda beşinci seçim
İsrail’de yarın yapılacak erken genel seçimde hiçbir blokun hükümeti kurabilecek yeterli çoğunluğa ulaşması beklenmiyor. Ülkede aşırı sağın yükselişi dikkat çekici.
Dış Haberler
Erken seçim ve koalisyon krizi sarmalına giren İsrail'de 6,3 milyondan fazla seçmen, son dört yıl içinde beşinci kez sandık başına gidecek. Kamuoyu yoklamalarına göre, seçim barajının yüzde 3,25 olduğu ülkede 120 sandalyeli meclise 12 partinin girmesi bekleniyor. Yapılan seçim anketleri, eski Başbakan Binyamin Netanyahu blokunun 59 ya da 60 sandalye kazanacağı, muhalif blokun ise 56 veya 57 sandalye alacağı yönünde.
Netanyahu'nun başını çektiği sağ blokun da, Netanyahu karşıtlığında şekillenen "Değişim Bloku"nun da koalisyon hükümetini kurmak için gerekli sandalyeye ulaşamayacağı öngörülüyor.
Anketlere göre Netanyahu'nun partisi Likud'un meclise 30 milletvekili göndererek seçimi önde tamamlayacağı, Netanyahu'nun rakibi Başbakan Yair Lapid liderliğindeki Gelecek Var Partisi'nin ise 24 ila 27 milletvekili çıkararak ikinci parti olacağı tahmin ediliyor. Filistin karşıtlığıyla öne çıkan Bezalel Smotrich ve Itamar Ben-Gvir liderliğindeki aşırı sağcı Dini Siyonizm Partisi ise 14 sandalyeyle meclisin üçüncü büyük partisi olmaya hazırlanıyor. Anketler, Dinci Siyonizm İttifakı’nın potansiyel sonuçlarda önemli bir rol oynayabileceğini gösteriyor. Muhalif lider Benyamin Natanyahu’nun dinci-sağcı bloku zafer kazanabilirse, Ben-Gvir çok büyük ihtimalle kabinede, üst düzey bir bakan olacak. Netanyahu meclisteki konumunu güçlendirebilmek için sağ partilerle işbirliğine gitti. Yarışta Ben Gvir’in en az 170 Filistinli ölümüyle sonuçlanan son bir yıldaki şiddet olaylarında “güvenlik ajitasyonu” yaptığı da görülüyor. Ben-Gvir, kurucusu 1980’li yıllardaki seçimlere girmesi yasaklanan, ırkçı ve köşede kalmış bir hareketin ideolojik halefi.
Merkezdeki Ulusal Birlik Partisi'nin 11, Ultra-Ortodoks Yahudilerin partisi Şas'ın 8 ve bir diğer Ultra-Ortodoks partisi Birleşik Tevrat'ın 7 milletvekiliyle mecliste temsil edileceği kaydediliyor. Avigdor Liberman liderliğindeki, Rus asıllı laik İsraillilerden destek alan İsrail Evimiz Partisi'nin 6 sandalyeye sahip olması beklenirken, sol partilerden İşçi Partisi ve Meretz’in 4'er milletvekili çıkaracağı tahmin ediliyor.
DÜŞÜK KATILIM
Önceki seçimlere İsrail vatandaşı Filistinlilerin bulunduğu ortak listeyle girerek birlik olan 4 Arap partisi, bu kez 3 ayrı listeyle seçime gidiyor. Mansur Abbas liderliğindeki Birleşik Liste (Ra'am) seçime diğer Arap partilerinden ayrı giriyor. İsrail vatandaşı Filistinlilerin dört partiyle bir araya geldiği "Ortak Liste", 2020’de 120 sandalyeli mecliste 15 sandalye alarak tarihi rekor kırdı. Ancak, Abbas'ın liderliğini yaptığı “Birleşik Liste” 2021’de bu yapıdan ayrıldı. Arap Beled Partisi de bu yıl Ortak Liste ile yollarını ayırdı. Ortak Liste çatısı altında sadece Barış ve Eşitlik için Demokratik Cephe ile Değişim için Arap Listesi kaldı. Anketlere göre Birleşik Liste ve Ortak Liste 4'er milletvekili çıkarabiliyor. Ortak Liste ile bu yıl yollarını ayıran Beled Partisi'nin ise seçimde barajın altında kalacağı varsayılıyor. Anketler ve basın, İsrail seçmeninin beşte birini oluşturan Filistinlilerin bu yıl seçime düşük oranda katılım göstereceğini belirtiyor.
KOALİSYON KRİZİ
Tüm seçim anketleri, yarın yapılacak seçimlerde hiçbir blokun hükümeti kurmaya yetecek sandalyeye sahip olmadığını öngörüyor. Kamuoyu yoklamalarının, Netanyahu liderliğindeki sağ blokun koalisyon hükümeti kurabilmek için bir sandalyeye ihtiyaç duyduğuna işaret etmesi, ülkenin son 4 yılına damga vuran koalisyon krizinin tekrar edip etmeyeceği sorusunu gündeme getiriyor.