Soykırımın üzerinden tam 27 yıl geçti

DIŞ HABERLER SERVİSİ

Ruanda Soykırımı’nın üzerinden tam 27 yıl geçti. Her yıl Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 7 Nisan’da Ruanda Soykırımı Kurbanlarını Anma Günü düzenlenirken, katliamlara ilişkin Ruanda’da 1994’te Hutular, dönemin Devlet Başkanı Juvenal Habyarimana’nın uçağının düşmesinden sorumlu tuttukları Tutsilere karşı soykırım başlattılar. 100 gün süren katliamda, 800 binden fazla insan hayatını kaybetti.

Öte yandan Fransa’nın soykırımı yapanlara desteği en çok tartışılan konulardan biri olmaya devam ediyor. Fransa’da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un talimatıyla kurulan 15 kişilik tarihçiler komisyonu Ruanda soykırımıyla ilgili raporunu tamamlayarak geçtiğimiz hafta sundu. Fransa’nın 1994’teki soykırımda ağır sorumluluk taşıdığı ve katliamlara hazırlık sürecine “kör” kaldığı tespitinde bulunan komisyon, Fransa’nın soykırımda suç ortağı olduğuna dair bir kanıta ise ulaşılamadığı sonucuna vardı. Komisyonun kurulması talimatını 2019’da veren Macron, sonuçların sunulmasının ardından yaptığı açıklamada raporu memnuniyetle karşıladığını belirterek, söz konusu raporun Fransa’nın Ruanda’da 1990-1994 yılları arasında oynadığı rolün anlaşılmasında önemli bir ilerleme sağladığını kaydetti.

Diğer yandan Ruanda’nın arşivlerine göre Fransa, 23 Haziran 1994’te ülkenin güneybatısında sığınmacılar için güvenli bölge oluşturmak amacıyla Turkuaz Operasyonu’nu başlattı ancak Fransa, soykırımı engellemek yerine soykırımcılara silah ve mühimmat desteği sağlayarak sürgündeki Tutsilerin 1987’de kurduğu Ruanda Yurtsever Cephesi’nin (RPF) ilerleyişini kısıtladı.

1994’te Ruanda’da bulunan “Fransız askerlerin ve paralı askerlerin”, dönemin Ruanda Devlet Başkanı Juvenal Habyarimana’ya yönelik saldırıya katılmış olabileceği de belirtiliyor. Ruanda’da Ulusal Savcılığa bağlı Soykırım Kaçakları İzleme Biriminin verilerine göre, soykırım şüphelileri, aralarında ABD, Fransa, Hollanda ve Kanada gibi ülkelerin olduğu farklı ülkelerde özgürce yaşamaya devam ettiklerini gösteriyor. Soykırımda hayatta kalanlar ise adaletin bir an önce tecelli etmesini ve sorumluların yargılanmasını istiyor.