Suriye krizinin vurduğu kent

BEHLÜL ÖZKAN @behlulOzkan

Urfa, Suriye iç savaşının ağır sonuçlarını yaşayan şehirlerin başında geliyor. Türkiye’de bulunan 2 milyon Suriyeli sığınmacının 500 bini Urfa’da. Bunun 750 bine kadar çıktığını söyleyen de var. Bu büyüklükte sığınmacıyı 1 milyon 800 bin nüfuslu Urfa taşıyamıyor. Suriye’ye yönelik dış politikası çöken AKP’nin Türkiye’nin içinde yaşanan Suriye sorununa yönelik izlediği siyaset de ciddi krizde.

2004-2014 arasında Urfa Belediye Başkanlığı yapan, bu seçimlerde AKP’den milletvekili adayı olan Ahmet Eşref Fakıbaba da bunu adeta itiraf edenlerden: “Suriyeliler konusunda düzensizlik var. Hiç hoş olmayan sorunlar yaşandı, Urfa’ya yakışmayan şeyler oldu.” Sorunun temelinde “geçici” olarak Urfa’ya yerleştirilen sığınmacıların, kalıcı hale gelmesiyle dükkân açmaları ve işsizliğin artışı var. Esnaf, Suriyelilerin açtığı dükkânlarda vergi ödemediklerini ve haksız rekabet sonucu kendilerinin kayıp yaşadıklarını iddia etti. Diğer bir sorunsa zor şartlarda hayatta kalmaya çalışan binlerce Suriyelinin düşük günlük ücretler karşılığında çalışmak zorunda olması. Bu da zaten dışarıya mevsimlik işçi gönderen Urfa’nın kronik işsizlik sorununu artırmış. Görüştüğüm tüm adaylar Suriye krizinin seçimlerde belirleyici bir faktör olacağının altını çizdi.

AKP LİSTESİNİN KIRGINLARI
Fakıbaba 2009 yerel seçimlerinde AKP’nin kendisini aday göstermemesi sonucunda, bağımsız olarak belediye başkanı seçilmişti. Tabiri caizse Fakıbaba 2009 seçiminde Erdoğan’ın karizmasını Urfa’da çizmişti. Ancak AKP bu seçimlerde Fakıbaba’yı 7’nci sıraya koyarak 2009’un rövanşını almışa benziyor. HDP’nin barajı aşması halinde Fakıbaba’nın seçilmesi imkânsız. O da zaten yedinci sıradan aday gösterilmesini “Ben kendimi değersiz hissediyorum. Ben de kırgınlık yarattı” diyerek açıkça ifade ediyor.

Bu seçimlerde AKP’nin yaşayacağı diğer bir sorun merkezden Urfa’ya gönderilen adaylar. Listede birinci sıraya yerleştirilen Nurettin Nebati AKP örgütünde sıkıntıya yol açmış. Urfalı ama yıllardır Urfa dışında yaşayan, Urfa sokaklarında yolunu bulamayacak kişilerin AKP’den aday yapıldığı konuşuluyor. Belli ki AKP merkezi, yerelde güçlü olan ve Ankara’da bu gücüne güvenerek sorun çıkartabilecek siyasetçilerdense, partiye ve lidere bağlılığından kuşku duymayacağı adaylara ağırlık veriyor. Ancak bu stratejinin Urfa’da AKP’ye oy kaybettirebileceğini vurgulamak gerekir.

MUHAFAZAKÂR KÜRT SEÇMENİN OYLARI
Urfa’dan 12 vekil Meclis’e gidecek. 2014 yerel seçimlerinde AKP’nin 487 bin, BDP’nin 246 bin oyu vardı. Bu seçimlerde AKP’nin hedefi oyunu korumak, HDP’nin amacı 300-350 bin oya ulaşmak. Urfa’da HDP’nin liste başı ismi Diyarbakır eski belediye başkanı Osman Baydemir. Baydemir sadece AKP ile değil bakanlıklar, valiler ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’la mücadele ettiklerini söylüyor. Erdoğan’ın “bir elinde Kuranı Kerim bir elinde 12 Eylül Anayasasıyla meydanlarda kampanya yürütmesini” eleştiriyor. İktidarın Urfa’yı mevsimlik işçi pazarı olarak gördüğünü belirterek kalıcı yatırım yapılmamasından da şikâyetçi. Baydemir AKP’nin Suriye politikasını “ateşe benzin dökmek” olarak tanımlıyor. Özellikle Kobane olayları sırasında hükümetin tavrı Kürt seçmende ciddi tepkiye yol açmış. HDP’nin amacı AKP’ye oy veren muhafazakâr Kürt seçmenin oylarını almak. Baydemir son dönemde gündeme oturan Diyanet tartışmasına yönelik “Müslümanlığı Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan öğrenmedik” yorumunu yapıyor.

CHP İDDİALI
CHP bu seçimlerde Urfa’da iddialı. Hedefleri 2 milletvekili çıkarmak. Birinci sıra adayı Ali Murat Bucak soyadından da anlaşılacağı üzere bölgede güçlü Bucak aşiretinden. Ali Murat Bucak CHP’nin Türkiye genelinde benimsediği ekonomik sorunlar üzerinden siyaset yapmayı Urfa’da uyguluyor. İşsizlik sorununun altını sürekli çiziyor. Bucak aşiretinin ve CHP’nin Urfa’da toplam 75 bin civarında oyu olduğunu söylüyor. CHP’nin bir milletvekili için 55 bin oy alması gerekiyor. Kısaca CHP’nin Meclis’e Urfa’dan Ali Murat Bucak’ı gönderme ihtimali var. CHP’de ikinci sırada özellikle Arap seçmenlerin desteğini alan Hasan Oğul aday. CHP bu şekilde Arap oylarını da partiye çekmeyi istiyor.

MHP SÜRPRİZ YAPABİLİR
Arap oylarına talip bir diğer parti de MHP. MHP’nin birinci sıra adayı Harran eski belediye başkanı Arap kökenli İbrahim Özyavuz. MHP bu seçimlerde Arap oylarına ek olarak AKP’den gelecek muhafazakâr seçmenin oylarını da çekebilirse Urfa’dan bir vekil çıkarabilir.

Muhalefet partilerinin tamamı sandık güvenliğinden endişeli. HDP Urfa’da 3 bin sandık için 9 bin kişi görevlendirmiş. Seçimlerde başarılı olmanın yolunun seçmenin oyunu kazanmak kadar sandıklara sahip çıkmaktan geçtiğinin tüm muhalefet partileri farkında. Ancak herkes seçimlere hile karışması halinde, şehirde zaten yüksek olan tansiyonun patlamaya yol açmasından korkuyor.
Urfa’da seçim yarışı AKP ve HDP arasında geçerken, CHP ve MHP’nin birer vekil çıkarma şansları var. HDP’nin barajı aşması halinde AKP 6, HDP 4 veya 5 vekili Meclis’e gönderebilir. HDP, barajı aşamazsa Urfa’da dengelerin tamamen altüst olacağını belirtmek gerekiyor.