'Türkiye Suriye'deki tarihi yerlerden kaçırılan eserleri diğer ülkelerin aksine iade etmiyor'
Suriye Tarihi Eserler Bakanı, Türkiye’yi Suriye’deki tarihi yerlerden kaçırılan eserler hakkında bilgi vermeyi ve eserleri geri vermeyi reddetmekle suçladı. Türkiye ise bu suçlamaları reddetti.
Suriye’nin kültürel mirası IŞİD militanlarınca yok edilme tehlikesi altında. Konuyla ilgili olarak Reuters’a konnşan Suriye Eski Eserler Bakanı Maamoun Abdulkarim , Palmira ve Irak sınırı yakınındaki Mari arkeolojik alanlarındaki yasadışı kazıların, Suriye’nin arkeolojik mirası için antik şehirlerin yok edilmesinden bile daha zararlı olduğunu söyledi.
Abdulkarim, yağmalanan eserlerin 2,000den fazlasının Türkiye’de ele geçirildiğini, ve Türkiye’nin Suriye’nin diğer komşularının aksine eserleri belgeleme ve geri verme konusunda Suriyeli yetkililerle işbirliği yapmadığını söyledi. Viyana’da yapılan bir röportajda Abdulkarim “Türk hükümeti ele geçirilen eserleri kayda geçirmeyi reddediyor. Hiçbir bilgi, hiçbir resim yok. Şeffaf bir süreç yürümüyor. Yaklaşımlarını değiştirmeleri gerekiyor. Bize ‘bunu yapamayız çünkü yasalarımız elimizdekileri açıklamamıza engel oluyor” ifadelerini kullandı.
TC Kültür Bakanlığı’ndan bir sözcü ise Abdulkarim’in suçlamalarının asılsız olduğunu söyledi. Sözcü “Bazı Suriye eserleri Türkiye’ye kaçırılmış olabilir… Bu tür kaçakçılıkları önlemek için elimizden geleni yapıyoruz. Ne zaman böyle eserler ele geçirsek, onları ilgili ülkenin kurumlarına iade ediyoruz. Yakın zamanda sınır polisimize bu konuda eğitim verdik. Bu iddiaların politik motivasyonları olduğunu düşünüyorum,” dedi.
Abdulkarim’e göre Türkiye’de ele geçen 2,000 eserin yanında, savaşın başlangıcından beri Suriyeli yetkililer kaçakçıların elinden 6,500 eser, Ürdünlü yetkililer de 300 eser kurtardı. Lübnan’da ele geçirilen 90 eser de Suriye’ye iade edildi.
"Suriye ile İsrail arasındaki ilişkilerin eksikliği, oradaki eserler hakkında da hiçbir bilgi gelmemesi anlamına geliyor," diyor Abdulkarim.
Abdulkarim, IŞİD’in yağmacıların elde ettiği kârdan bir pay karşılığı, yağmacılara izin çıkardığını anlattı. İzin belgesi olan yağmacılar Türkiye’ye kaçıracak eserler aramak için, Mari ya da Dura Europos gibi tarihi yerleri buldozerlerle delik deşik ediyor.
Abdulkarim “Geçen ay elimize üstünde Daeş devleti Arkeoloji Departmanı bu kişiye bu tarihi alanda istediği kazı izni veriyor yazan belgeler ulaştı,” şeklinde konuştu.
Suriye’de tarihi eser yağması geniş kapsamlı olarak 2013’te başladı. Abdulkarim, Birleşmiş Milletler’in şubat ayında Suriye ve Irak kültürel miras alanlarını koruyan önergeyi geçirmesinden sonra da olay yerinde hiçbir şeyin değişmediğini söyledi.
Suriyeli bakan “Avrupalı ülkelerin, ABD’nin, Japonya’nın (ve diğerlerinin) bizim eserlerimizi alan insanları eserleri reddetmeye ikna etmesine ihtiyacımız var,” dedi.
Abdulkarim bu eserleri alan kişlerin İngiltere’de, ABD’de, Körfez ülkelerinde, Çin’de, Fransa’da, Almanya’da ve İsviçre’de yaşadığını söyledi.
Abdulkarim, sözlerini “Bizim eserlerimizi alırsanız, Daeş’i destekliyorsunuz,” diye sürdürdü.(Turizmforumu.net)