Tütün üreticileri sözleşmelerini yaktı
Tütün üreticileri Eşme’de bir araya gelerek taleplerini dile getirdi. Şirketlerin verdiği fiyata tepki göstererek şirketlerle imzaladığı sözleşmeleri yakan üreticiler kilogram başına 160 TL talep ediyor.
Berkay SAĞOL
Dünyanın en kaliteli tütünleri arasında yer alan ve kalitesi nedeniyle talep gören Ege tütünü, son yıllarda iklim şartları, yetersiz teşvik ve maliyetlerin artmasından dolayı zor dönemlerden geçiyor. Uşak’taki üreticiler bugün sokağa çıkarak tütün fiyatları için bir araya geldi.
Eşme’deki Cumhuriyet Meydanı’nda yapılan açıklamada tütün fiyatının 115 TL civarında olacağını bekleyen üreticiler 160 TL talep etti. SOL Parti Tarım Çalışma Grubu Üyesi Mahmut Uludağ, SOL Parti Uşak İl Örgütü, CHP Uşak Milletvekili Ali Karaoba ile CHP Uşak İl Örgütü tütün üreticilerine destek verdi.
“Tütün bizim canımız, hakkımızı alacağız” sloganıyla gerçekleştirilen buluşmada, tütün üreticileri iktidara ve şirketlere seslendi.
“Gelirimiz kaplumbağa hızıyla, giderimiz şimşek hızıyla artıyor” diye soran tütün üreticisi Gürbüz Çetin, dayanacak güçlerinin kalmadığını dile getirirdi. Çetin, şöyle konuştu:
“20 sene önce arazilerimiz bize aitti, köyün 3’te 1 arazisi kaldı. Bu hızla 10 sene sonra hepimiz çantalarımızı alıp yevmiyeyle çalışmaya gideceğiz. 55 yaşındayım bir oğlum var köyden gideceğim diyor ama şehirde de asgari ücrete çalışacak. Giderlerimiz arttı biz nereye kadar dayanacağız. Devlet üretici olarak bize hiç destek vermiyor. Bize hiç dokunmasın biz kendi başımızın çaresine bakalım. 115 TL’ye tütün alan eksperin vicdanı el veriyor mu?”
SÖZLEŞMEYİ YAKTI
Üretici Eşe Yarcı ise kendisini şirketlere teslim etmek istemediğini söyleyerek şirketle imzaladığı sözleşmeyi yaktı. 50 liralık bir paket sigaranın 13 tanesini devletin vergi olarak aldığını hatırlattı. 60 yaşında olduğuna ve hâlâ tütün ektiğine değinen Yarcı, “Kendimi şirketlere teslim etmek istemiyoruz. Şirketin bize teklif ettiği 115 TL neye yetecek? 1 kilogram tütünden 50 paket sigara çıkıyor ama şirket bize 3 paketin ücretini çok görüyor. Biz 3 paketin parasını istiyoruz ama onlar bize bunu hak olarak görmüyor. Köylerde gençler kalmadı, hepsi kaçıyor. Bu gidişle kimse tütün ekmeyecek” diye konuştu.
ÖRGÜTLÜ MÜCADELE ŞART
Güllü köyünde tütün üreticiliği yapan Musa Kaya da şunları söyledi:
“Bundan 52 yıl önce Eşme’de tütün mitingi yaparak örgütlenmiş ve sendika kurmuştuk. Bizim örgütlü bir şekilde mücadele etmemiz lazım. Bütün tütün üreticilerini kucaklayan sendika, dernek kurmak zorundayız. Sözleşmeli tarım ve fiyat politikaları 60 yıldır yanlış uygulanıyor. Bizim buna dur dememiz gerekiyor. Tütün bu bölgenin can damarı, en büyük gelir kaynağı. Eskiden sadece bizim köyde tanesi 50 kilogramdan 12 bin balya tütün üretiliyordu şimdi bu 2 binlere kadar düştü.”
EN AZ 160 LİRA
Tütün üreticileri adına ortak açıklamayı yapan Ali Yarcı, üreticinin insanca yaşaması, üretime devam edebilmesi için tütünün en az 160 TL olması gerektiğini belirtti. Yarcı, “Tütün üreticisinin ürettiği tütünün her zerresinde hayatı vardır. Ama tüm çabaları, emekleri şirketlerin tekelinde değersizleştirilmektedir. Bu işten kazanan, tütünde en fazla emek sarf ettiği için en büyük hakka sahip olması gereken tütün üreticisi değil büyük şirketlerdir, tekellerdir. Şirketlerin tütünde kurduğu hâkimiyet ve sömürüyle her yıl tütün üreticileri üretimden el çektirilmektedir” dedi.
Tütün üreticilerinin yıllar öncesinde tüm ailenin geçimini sağlarken, şimdi kendisinin bile geçinemediğini vurgulayan Yarcı, şunları dile getirdi:
“Her yıl ekilen tütün alanı, tütün miktarı ve tütün üreticisi sayısı gitgide azalmaktadır. Üretimden vazgeçip, toprağını terk edip işçi olarak çalışmak zorunda bırakılmaktadır. Tütün üreticisi toprağında bir başına üretim yaparken başında bir patron yok gibi görünse de aslında sözleşmeli üretimle şirketlerin boyunduruğu altındadır. Sigara şirketleri bu sözleşmeli üretimle tütün üreticisinin ensesine binmiştir, her yıl üreticiyi daha yoğun şekilde sömürmekte, geçim koşullarını daha da yaşanmaz hale getirmektedir. Tütün üreticisinin toplu sözleşme hakkı olmalı; tütün üreticilerinin masaya bir başlarına değil örgütlü olarak oturacağı bir yasal düzenleme yapılmalıdır. Devlet tütün üreticisinin hem gününü hem de geleceğini kurtaracak önlemler almak zorundadır.”
