Venezüella'nın SEKA'sı

SEKA kağıt fabrikası zarar ettiği gerekçesiyle kapatılırken, dünyanın öbür ucunda, Venezüella'da özel sektörün kapatmaya çalıştığı kağıt fabrikası, işçilerin kararlı direnişi ve yönetime katılmaları sonucu ayağa kaldırıldı

Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez, televizyonda geçen pazar yaptığı "Alo Başkan" adlı haftalık konuşmasında, "Venezüella Malı" sloganı ile sembolize edilen yeni bir ekonomik yönelimi açıkladı. Chavez bu açıklamayı 350 işçinin verdiği çetin bir mücadeleden sonra hükümetin bir süre önce el koyduğu Venezüella Yerli Kağıt Endüstrisi (Invepal) adlı kağıt fabrikasından yaptı. Eskiden Venepal adlı özel şirketin malı olan fabrikaya, şirket iflasını ilan ettikten ve Meclis fabrikanın toplum ve kamunun yararına kullanıma sokulması kararı verdikten sonra el kondu. Fabrikadaki 900 işçi Eylül 2004'te işten atılmıştı, ama 350 işçi hükümet fabrikaya el koymazsa fabrikayı işgal etme tehdidi ile fabrikadan ayrılmadı.

Aralık 2002'de geleneksel işçi federasyonu Venezüella İşçi Konfederasyonu (Confederation of Venezuellan Workers -CTV) ve en büyük ticaret odası Fedecamaras birlikte Devlet Başkanı Chavez'i iktidardan düşürmeyi amaçlayan ulusal çapta bir "genel grev" ilan etmişlerdi. Venepal'de olduğu gibi, birçok yerde, işverenler işçileri işyerlerinden dışarı atmış ve üretimi 2 aydan fazla bir zaman için durdurmuştu. Venepal 2004 yılında iflas ilan edince, 4 eyalette toplam 5,600 hektarlık malına el kondu.

YERLİ GELİŞME

Devlet Başkanı Chavez'e göre adı Invepal olarak değiştirilen şirket, Venezüella ham maddesinden defter üretecek. Chavez amacın Venezüella sanayisinin ulusal kağıt talebini yerli hammadde kullanarak karşılaması olduğunu ve bunun Venezüella'nın "yerli" gelişme hamlesinin bir parçası olduğunu söylüyor. "Yerli gelişme" asıl olarak endüstri ve üretimin kolektif faydalarına öncelik vererek ekonomik ve toplumsal gelişmeyi desteklemeyi amaçlıyor ve gelişmenin planlanmasında yerel özelliklere önem veriyor. Hükümetin yayınlarına göre, yerli gelişme, küresel ekonominin kapitalist bireyciliğinin aksine "ortaklık ve insancıllık (hümanistik)" mantığına dayanıyor. Sözkonusu yaklaşımıdan hareketle Venezüella hükümeti, bütün temel sanayiyi devletin yönetimindeki yerel gelişme modelinin içine taşımayı amaçlayan bir plan üzerinde çalışıyor. Ülkenin güneydoğusundaki Bolivar eyaletindeki maden ve işleme sektörü de ortak yönetilen devlet girişimlerinin benzer bir "çekim merkezi" haline gelmek istiyor. Hükümetin verdiği 7 milyon dolarlık bağış sayesinde Invepal'in, devlet temsilcileri ve işçiler tarafından ortaklaşa yönetilerek gelecek ay üretime başlaması bekleniyor.

* Jonah Gindin'in haberini, Sami Oğuz Türkçeleştirdi...