Senin saçlarından korktular Mahsa: Neden korkarlar ki kadınların saçlarından?

Dilek Bulut - Akademisyen

Vücudumdaki yaradan filizleneceğim Sırf kadın olduğum için, kadın olduğum için, kadın olduğum için Birlikte şarkı söyleyip yürürsek, el ele tutuşursak Zulümden kurtulabiliriz Eşitlik ve kardeşliğin hâkim olduğu yeni bir dünya yaratacağız Daha iyi ve daha mutlu bir dünya Taşlama yok, darağacı yok, gözyaşı yok, utanma yok Eşitlik ve kardeşliğin hâkim olduğu yeni bir dünya yaratacağız Daha iyi ve daha mutlu bir dünya1 

Kadınlar başörtülerini atıp başlarından, özgürlük flaması yaptılar, saçlarından bağlandılar birbirlerine. Sokaklara çıktılar. Yaşadıkları şeriat rejimine karşı 1979’dan beri ördükleri direnişten biliyorlardı; “Kadının yeri evi değil, devrimdi.” 

Senin saç telin göründü ve sen direndin diye yaşamdan koparılışının ardından dünyanın hiç bilmediğin bir yerinde senin dilinde, senin için şarkılar söyledi binlerce kadın, erkek. Molla rejimin tüm baskılarına rağmen siyahlar giydi futbolcular, senin adına başörtülerini attılar İranlı kadın sanatçılar, sporcular.  

“Kestik kara saçlarımızı” dünyanın dört yanından şeriata karşı mücadeleye bağladık.  

Yüzyıllardır masallardan, hikâyelerden, acılardan tanış olmuş kadınlar, senin ölü bedeninde vücut bulan direniş için saçlarını kestiler ve haykırdılar dünyanın dört bir yanından; “kadın, yaşam, özgürlük” diye… 

Senin saçlarından korktular Mahsa, neden korkarlar ki kadınların saçlarından?  

Molla rejiminin İrşat (ahlak) polislerince katledilişinin ardından bir yıl geçti.  

Senin ardından direnen halkın, gözyaşlarının karıştığı danslar ettiler, avazları çıktığı kadar şarkılar söylediler, yobaz mollalara savaş açtılar kendi yöntemlerince.  

Nasıl vahşice saldırdılar, nasıl acımasızdı şeriat bekçisi mollalar, idam fermanları yayınlayıp gencecik insanları kaybettiler, öldürdüler.  

Baskı bitmedi, direniş de. 

Rejime karşıtı büyüyen protestolar durmadı. Korku duvarları yıkıldı bir bir, barikatlar kuruldu. Şarkıları susmadı, korkmadılar, geri adım atmadılar, vazgeçmediler özgür ve eşit bir yaşam için direniyorlar Jina.  

Senin başörtünden çıkan saçların “Enghelab Caddesi Kızları”nın2 saçlarından aldığın rüzgâr ile ülkeden ülkeye kadınların saçlarına değip çoğalarak esiyor. Kadınlar birbirlerine saçlarıyla teyellenip, saçlarından örüyorlar dayanışmayı, büyütüyorlar mücadeleyi. 

Sen öldürülmeden önce İran’da derinleşen yoksulluk, molla rejimine karşı büyüyen isyan, ekonomik yıkımla keskinleşmiş bir sınıf savaşı vardı. Mollalar aç insanlara “fıtrat, şükür ve sabır telkin ederken, fetvalar yayınlayıp kadın bedeni üzerinden tahakkümlerini keskinleştiriyorlardı”. Cinsel yönelimleri nedeniyle insanları öldürüyorlardı. İslami yönetimin cinsiyetçi baskısı görülmedik biçimde artmıştı. İşte böyle bir zamanda başın açık olduğu için değil, örtüden bir parça saçın göründü ve sen direndin diye katlettiler seni, tam bugün 16 Eylül’de. 22 yaşındaydın daha. 

Türkiye’de, senin ölümüne neden olan şeriat rejimi hayali kuranlar var. Kadınların en temel güvencesi olan laik anayasayı değiştirmeye yeltenenler var. Onlara karşı barikat kuran, kadın erkek direnen binlerce insan, senin saçının rüzgârını da arkamıza alıp, seslerimizi mücadelemizi birleştirip “karanlığa teslim olmayacağız” diye haykıracağız tam bugün. Ege’nin kalbi İzmir’de “laik eğitim, laik bir yaşam ve eşit yurttaşlık” istediğimiz için bir arada olacağız. Ve denizden esen rüzgâr, senin ardından yazılan rejim karşıtı o şarkıyı fısıldayacak hiç tanımadığın insanlara; “Baraye.”3 

Sokaklarda dans edebilmek için Öpüştüğümüz anda hissettiğimiz korku için Benim, senin, bizim, hepimizin kız kardeşleri için Eski aptalca yolları yıkmamız gerektiği için Boş kalan ceplerimizden utandığımız için İhtiyacımız olan tek şey sıradan bir hayat olduğu için Çöplüklerde yaşayan çocuklar ve onların hayalleri için Boşa döktüğümüz yaşlar için O güzel, gülen yüzler için Öğrenciler ve onların geleceği için Bize zorla cenneti dayattıkları için En parlak yıldızlar demir parmaklıklar arkasında olduğu için Bitmeyen gecenin ardından güneşi beklediğimiz için Erkek olarak doğmayı dileyen yasaklı kızlar için Kadın! Yaşam! Özgürlük! İçin 

1 Azade Faramarzi “Eşitliğin şarkısı.”  

2 Mahsa Amini protestolarının öncülü 2017’de 31 yaşındaki Vida Mohaved’in Tahran’ın merkezindeki Enghelab Caddesi’nde (Devrim Meydanı) bir trafoda durarak başörtüsünü sallaması ile başladı. “Enghelab Caddesi Kızları” ya da Beyaz Çarşamba eylemleri olarak ülkede yayıldı.  

3 Coldplay, İran protestolarının sembol şarkısını Buenos Aires konserinde çalmış. “Baraye”, “çünkü”. Şarkının bestecisi tutuklu @Golshifteh seslendirmiştir. Sözlerin bir kısmı alınmıştır.