Emekliye promosyon aldatmacası

Türkiye’de 11.5 milyon emekli var. Emeklilere ödenen yıllık toplam para, 170 milyar lira civarında. Bankalar bu paraları rahatlıkla kullanıp paradan para kazanıyorlar.

Dolayısıyla emekliye promosyon verilmesi son derece doğal bir uygulama olmalı. Nitekim DİSK Emekli-Sen Genel Başkanı Veli Beysülen de, “Promosyon bir lütuf değil bir haktır. Bankalar emeklinin parasını çalıştırıp para kazanıyorlar. Bu kazancın bir kısmını emekliye vermeleri gerekir” diyor.

AKP hükümeti, emekliye promosyonla ilgili uygulamayı şöyle açıkladı: Emekli aylığı 1.000 TL’nin altında olanlara 300 lira, 1.000 ile 2.000 TL arasında maaş alanlara 375 lira, 2.000 TL’nin üstünde maaş alanlara da 450 lira promosyon ödemesi yapılacak. Bu ödemeler, mart ayından itibaren üç aylık sürede gerçekleştirilecek.

1.600 liralık promosyon
Emekli-Sen Başkanı Veli Beysülen, emekliye promosyonun bankalarla pazarlık yapılarak değil, ihale açılması yöntemiyle belirlenmesi gerektiğini bildirdi. Beysülen, şunları söyledi:

“Örneğin emeklilerin maaşlarını veren Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), kendi çalışanlarının maaşları için ihale açtı. En iyi teklif veren banka ile protokol imzaladı. SGK çalışanına üç yıl için 1.600 TL’lik bir promosyon ödemesi yapılıyor. Biz emeklilere ise verilen miktar 300-450 lira arasında.”

Veli Beysülen, ihalede bankalara yıllık ne kadar promosyon verebileceklerinin sorulup en iyi teklif verenle protokol imzalanmasının en doğru yöntem olduğunu savundu.

Şartlar neler?
Emeklinin promosyon alabilmesi için şu üç şartı yerine getirmesi gerekiyor:

1.Emekli maaşı 3 yıl bankada kalacak,

2.Her ay ödediği en az iki fatura (elektrik, su vb) için otomatik ödeme talimatı verecek,

3.Kredi kartı almak ya da kredili mevduat hesabı açtırmak zorunda.

CHP İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş da, promosyon bekleyen emeklilerin bankalara rehin durumda kalacağını ifade etti. Yarkadaş şunları söyledi:

“Emeklilerin promosyon alabilmeleri için bankaların öne sürdüğü şartları kabul etmeleri gerekiyor. Şartlardan birini yerine getiremeyen emekli ise promosyon alamayacak. Bankayla anlaşma imzalayan emekli, maaşını 3 yıl süreyle ilgili bankadan almayı taahhüt edecek. Üç yıl dolmadan herhangi bir nedenle maaşını başka bir bankaya taşımaya kalkarsa SGK, emeklinin almış olduğu promosyon miktarını maaşından kesecek. Emekli o güne kadar aldığı miktarı, bankaya geri verecek. Daha açık bir ifadeyle emekli, promosyon almanın karşılığında SGK’ya maaşını bloke etme yetkisi verecek.

Fatura için faiz
CHP’li Yarkadaş, şartlarla ilgili eleştirisini şöyle sürdürdü:

“Sorun bununla da bitmiyor. Promosyon ödemesi almak isteyen emekliler ayrıca, her ay ödediği iki sabit fatura (elektrik, su vb) için promosyon aldığı bankaya otomatik ödeme talimatı verecek. Emekli vatandaşımızın hesabında sürekli para bulundurması gerekecek.

Diyelim ki; emekli yurttaşımız paranın tümünü çekti. Bu kez de banka emekliye ek hesap açacak, maaş hesabında para kalmamış olan emeklinin faturaları bu hesaptan ödenecek. Böylece faturaları ek hesaptan ödenecek olan emekli, ayrıca faiz ödemek zorunda kalacak.”

Banka, 3 yılda geri alacak
Öte yandan kredi kartı alma ya da kredi mevduat hesabı açtırmayla ilgili olarak da ilginç bir uygulama ile karşı karşıya kaldık. Kredi kartı alan emekli, bir aidat ödemek zorunda. Kredi kartı aidatı, yıllık 90-100 lira arasında değişiyor. Bu durumda banka, emekliye verdiği 300-450 liralık promosyonu, üç ile dört yıl arasında geri almış olacak.

Bankaların büyük çoğunluğu kredi kartı kullananlardan aidat alıyor. Çok sınırlı sayıdaki banka ise, düzenli aylık maaşını ya da emekli aylığını sürekli bulunduranlardan bir kredi kartı aidatı almıyor.

Referandum rüşveti
Emekli-Sen Başkanı Beysülen, AKP hükümetinin başkanlık referandumu öncesi böyle bir uygulamayı gündeme getirerek bir çeşit “rüşvet” vermek istediğini söyledi. Beysülen, “Daha önce de ifade ettiğimiz gibi promosyon bir haktır. Emekliler bu promosyon rüşvetine kanmayacak kadar bilinçlidirler. Zaten içinde yaşadığımız ekonomik zorluklar bunu gayet iyi bir biçimde ortaya koymaktadır. Emeklilerin yüzde 75’i açlık sınırının altında yaşamaktadır” dedi.

Aslında çevreden edindiğimiz izlenime göre, bir sürü şarttan dolayı emeklinin promosyon almaktan vazgeçeceği yönünde bir eğilimi var. Umudumuz 11.5 milyon emeklinin bu promosyon “rüşvetine” kanmayıp referandumda HAYIR tercihine damgayı basmasıdır…