Okurdan yazara sayısız mektup

İthaki Yayınları'nın düzenlediği 'Ben Yazar Suat Derviş’im sergisi okuyuculardan büyük ilgi gördü. Ziyaretçiler, sergide yer alan daktilodan ünlü gazeteci-yazara seslenen yüzlerce mektup yazdı.

Eda KÖPRÜ YILMAYAN

Beyoğlu’ndaki Avrupa Pasajı’nda 1972 yılında aramızdan ayrılan Suat Derviş’in yaşamına, gazete yazılarına, eserlerine ait izlerin yer aldığı "Ben Yazar Suat Derviş"im isimli sergi açıldı. Türkiye Komünist Partisi Genel Sekreteri Reşat Fuat Baraner’le evli olan Suat Derviş, bir toplantıda eşinin adıyla takdim edilince “Ben Yazar Suat Derviş’im” diyecek kadar gururlu, çağının ötesinde bir aydın. Sergi mekânında yazara ilişkin pek çok ayrıntı var. Gazetede yayımlanan haber kupürlerinin olduğu bölüm özellikle dikkat çekici. Ayrı bir odada bir daktilonun başında kendinizi Suat Derviş’e mektup yazarken de bulabilirsiniz. Tüm bu ayrıntıları İthaki Yayınları Suat Derviş Külliyatı Editörü, Araştırmacı Serdar Soydan ve serginin küratörü Eda Yiğit ile konuştuk.

Sergi için nasıl bir hazırlık yaptınız?

Eda Yiğit: Sergiye hazırlanırken Suat Derviş üzerine araştırma yapan ve yıllardır bu çalışmaya emek veren Serdar Soydan ve araştırmanın destekçisi Seval Şahin ile uzun bir mesaimiz oldu. Suat Derviş’in onca eser üretmiş bir yazar olması, özellikle gazetecilik pratiklerinde dışlanmış kesimleri konu alması, feminist, komünist ve aktivist kimliği gibi farklı niteliklerini tutarlı ve hak ettiği ölçüde aktarabilmeye odaklandık. Suat Derviş hakkında bilgi sahibi çok sayıda kişiyle görüşmeler yaptık, uzun sohbetler ve tartışmalar gerçekleştirdik. Bu diyaloglardan süzülen bilgi ve kavrayış altını çizmemiz gereken başlıkları ortaya çıkardı. Aynı zamanda sanatçılarla kolektif çalışma süreçlerimiz Suat Derviş’e dair görselliği ve kavramsal dünyamızı zenginleştiren ve besleyen bir atmosfer yaratabilmemizi sağladı.

Eda Yiğit

Suat Derviş’in çocukluğunun geçtiği Moda’daki evleri yanıyor. Yaşamı farklı ülkelerde geçiyor. Bunun yanı sıra farklı isimlerde gazetelerde yazılar kaleme almış. Onun izini sürmek kolay oldu mu?

Serdar Soydan: Yarım yüzyıla varan bir kariyer, yüzlerce dergi, gazete ve farklı takma isimler... Kolay olmadı tabii. Tarama yaparken çeşitli vesilelerle zikrettiği takma adların da izi sürüldü. Zaten yine kendisi Behçet Necatigil’e yazdığı mektupta söylüyor; külliyatını asla tamamen ortaya çıkartamayacağız. Ama ne koparsak kârdır, kaçına ulaşsak, kaçını bassak kârdır.

Serdar Soydan

Sergide dikkat çeken şeylerden biri de daktiloydu. Sergiyi ziyaret edenler bu fikri sevdi mi? Suat Derviş’e yazılan mektupları sergi sonunda yayınlamayı düşünüyor musunuz?

Eda Yiğit: Sergide Suat Derviş’in yazma eylemine dair bir deneyim tasarlamayı önemsedik. Suat Derviş’in yaşadığı dönem ile kesişecek bir zamanda kullanılan, Orhan Cem Çetin’in koleksiyonunda yer alan, babası Prof. Dr. Nihat M. Çetin tarafından kullanılmış olan daktiloyu sergilemeye karar verdik. Sergi ziyaretçilerinin bu fikri sevdiğini görüyoruz. Daktilo “Suat Derviş’e Bir Mektup Yaz” çağrısıyla Suat Derviş’in ölümünün 50. yıldönümünde, şimdiden geçmişe sesleniyor.

***

SANATÇILARDAN DESTEK

Sergiye sanatçılardan da destek geldi. Emin Çelik, Suat Derviş sergisi için ürettiği bir enstalasyonla, Derya Ülker ise yazarın kitaplarından alıntıları kullanarak gerçekleştirdiği cama yazılama ve çizimleriyle sergiye destek verdi. Zilberman Gallery’nin izniyle Eşref Yıldırım’ın tuval üzerine yağlıboya ve ip kullanarak yaptığı Suat Derviş portresi sergi boyunca ziyaretçilerle buluşuyor. Sergide Figen Aydıntaşbaş’ın da desenleri görülebilir.

Sergi, yarına kadar 11.00-19.00 saatleri arasında Beyoğlu Avrupa Pasajı’nda Sanatkritik’in mekânında ziyaret edilebilir.

Günün Manşetleri için tıklayın