Sermaye korundu, emekçi işsiz kaldı
İşten çıkarma yasağı getirilen deprem bölgesinde patronlar, yine sömürü peşinde. Deprem bölgesinde yüzlerce tekstil işçisi ‘ahlak’ gerekçesiyle tazminatsız işten çıkarıldı. Türkmen, “Uyardık ama dinlemediler” dedi.
Dilan Esen
Tıpkı pandemide olduğu gibi iktidar, deprem bölgesindeki binlerce işçiyi de patronların insafına bıraktı. Fesih yasağı getirildi ancak patronlar işçileri işten çıkarmayı sürdürüyor. Antep’ten Malatya’ya, Adana’dan Urfa’ya kadar deprem bölgesinde evi yıkılıp sokakta kalan işçiler, Cumhurbaşkanı Erdoğan imzasıyla işten çıkarma yasağı getirilse birkaç madde nedeniyle işten çıkarılıyor. Çıkarmalar İş Kanunu’nun ‘iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırı davranış’ maddesinden yapılırken işverenler, işçinin tazminatını dahi vermiyor. Söz konusu maddeyle bölgede işçi kıyımı yaptığı belirtilen birkaç fabrika şöyle: Sırma Halı, Canan İplik, Giza Halı, Vista Halı, Kartal Halı, Marbit Tekstil. Malatya’da çok sayıda fabrikada ise işçilerin istifaya zorlandığı öne sürülüyor.
BİR FABRİKADA 270 İŞÇİ
Birleşik Tekstil, Dokuma ve Deri İşçileri Sendikası (BİRTEK-SEN) Genel Başkanı Mehmet Türkmen, Giza Halı, Vista Halı ve Kartal Halı’da düşük zamma itiraz ettikleri için toplam 17 işçinin ‘iyi niyet ve ahlak kurallarına aykırı davranış’ gerekçesiyle işten çıkarıldığını söyledi. Malatya’da da çok sayıda işçinin istifaya zorlandığını aktaran Türkmen, Adana’da Marbit Tekstil’in 270 işçiyi tazminatsız işten çıkardığını bildirdi.
İşten atmaların yaşanacağı konusunda depremin ilk günlerinde uyarıda bulunduklarını aktaran Türkmen, şöyle konuştu: “Daha önce pandemi, ekonomik kriz gibi dönemlerde de aynısı yaşandı. Bunu öngördüğümüz için deprem bölgesinde en az 6 ay işten atmaların yasaklanması talebini dile getirmiştik. Bu bölgede hem depremden sonra bir süre fabrikalar çalışamayacak hem depremden etkilenenlerin önemli bir kısmının evleri yıkıldı, hasar gördü. Bu sebeplerle bir süre işe gidemeyecekler ve işverenin işten çıkarma yapabileceği konusunda uyarmıştık. Depremden birkaç gün sonra fabrikalar işbaşı çağrısı yaptı. İnsanların çoğuna daha çadır bile ulaşmamışken işçileri işe çağırdılar. İşten atılma tehdidi gibi sorunlar gündeme geldi.”
İŞÇİ KIYIMINA DÖNÜŞTÜ
“Her koşulda işten atmanın yasaklanmasını talep etmiştik ama böyle olmadı. Hükümet sözde fesih yasağı getirdi” diyen Türkmen, Ahlakdışı davranışları düzenleyen maddenin kapsam dışı bırakıldığını hatırlattı. Türkmen, şunları söyledi: “Patronlar ahlaksızlıkla işten atmayı düzenleyen maddeleri ahlaksızca kullanarak işçileri işten attılar. Bu madde işçileri tazminatsız işten atmaya, işçi kıyımına dönüşmüş oldu. Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde kısa çalışma ödeneğinden işçilerin yararlanması patronların insafına bırakıldı. Şu an ödenekten yararlanan işçi neredeyse yok. Maraş dışında fabrikaların tamamı sağlam, Malatya’da, Antep’te, Urfa’da, Adana’da çalışmayacak şekilde hasar gören fabrika yok. İşçiler, evleri yıkıldığı için işe gidemiyor zaten ama sadece fabrika hasar görünce kısa çalışma ödeneği veriyorlar. Bu kararnameyle getirilen düzenleme işçilere hiçbir hayrı dokunmadığı gibi, patronların bu durumu da kullandığını görüyoruz.”
‘İŞE GELMİYORSUNUZ’
Türkmen’in bölgede yaşananlara verdiği örnekler şöyle:
Malatya’da işçiler aranıp istifaya zorlanıyorlar. Organize Sanayi Bölgesi’nde işçiler için çadırkent ve konteynerler kuruluyor. Burayı işçiler için resmen çalışma kampına dönüştürüyorlar. İşçilere ‘burada kalın’ diyorlar ama ailelerine izin vermiyorlar.
Antep’te çok sayıda fabrikada işçiler tazminatsız işten atılıyor. Depremden dolayı ya da hasta olduğu için işe gidemeyen işçiler çıkarılıyor.
Adana’da Marbit Konfeksiyon’da depremden sonra işçiler işe gidemediği için ilk hafta ‘Fabrikayı kapatacağız, siz de işe gelmediniz’ deyip işçilerin tamamını kapının önüne koydular. İşçilere komik tazminatlar teklif ediyorlar.