Yandaşlıkları iktidara yetmiyor

Ana akım medyayı himayesi altına alan Erdoğan, canlı yayında yandaş gazetecilere propagandasını yapmak için talimat verdi. Yaşanan gelişmeyi değerlendiren gazeteciler, “Bizim işimiz eleştirel davranmak” ifadelerini kullandı.

Umut SERDAROĞLU

İktidar olduğu dönem boyunca ana akım medyayı kontrolü altına alan AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan, bununla yetinmeyip canlı yayında yandaş gazetecilere kendisi için daha fazla çalışmaları yönünde talimat verdi.

Önceki akşam Kanal D – CNN Türk ortak yayınına katılan Erdoğan, burada iktidara yakınlığıyla bilinen gazetecilerin sorularını cevapladı. Program içerisinde Erdoğan, yeterli bir şekilde kendi propagandasını yaptığını düşünmediği Hürriyet Gazetesi Yazarı Abdülkadir Selvi’ye gözdağı verdi.

Abdülkadir Selvi’nin “Muhalefet şehir hastaneleri konusunda eleştiri yöneltiyordu, şimdi kesildi, nasıl açıklıyorsunuz?” sorusu üzerine Hürriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ahmet Hakan’ı işaret eden Erdoğan, “Vallahi Abdülkadir Bey köşenden gereğini yapacaksın. Ahmet Bey gereğini yapıyor” sözlerini kullandı.

Konuya ilişkin BirGün’e açıklamalarda bulunan gazeteciler, canlı yayında alenen verilen bu talimatın açıkça iktidar ve yandaş medya arasındaki ilişkiyi yansıttığını hatırlattı.

GAZETECİ ELEŞTİREL DAVRANMALI

Abdülkadir Selvi’ye yöneltilen sözün hem Ahmet Hakan hem de Selvi tarafından kabul gördüğünü dile getiren Medya Ombudsmanı Faruk Bildirici, “Erdoğan, bu sözleri sarf edince Abdülkadir Selvi ‘Evet’ diyor, Ahmet Hakan ise duymazdan geliyor. Bir anlamda Ahmet Hakan da Abdülkadir Selvi de Erdoğan’ın propagandasında rol aldığını kabul ediyor. Ancak gazeteci eleştirel davranır, güç odaklarının emir eri olmaz."

Erdoğan’ın talimatından önce Selvi’nin yönelttiği sorunun gazetecilik ilkesine aykırı olduğunu ifade eden Bildirici şunları söyledi:

“Zaten Erdoğan’ın talimatı öncesinde Selvi’nin sorusu tamamen hatalı. Gazeteci sorusundan ziyade memur sorusu gibi. ‘Şehir hastanelerini muhalefet eleştiriyordu şimdi sesleri kısıldı’ dedi ama öyle bir şey yok. Muhalefet hâlâ şehir hastanelerini eleştiriyor. Etlik Şehir Hastanesi’nin açılması için 5 tane hastanenin kapatılmasına yönelik muhalefet ve bağımsız eleştirel medya, tepkilerine sonuna kadar devam etti. Selvi eleştirileri yok sayıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ‘Gereğini yapın’ derken Abdülkadir Selvi zaten yapmış oluyor.”

Faruk Bildirici, Medya Ombudsmanı

AMAÇLARI ERDOĞAN’IN TAKDİRİNİ KAZANMAK

Erdoğan’ın alenen gerçekleştirdiği talimatlarla bu kişileri zor duruma sokup sokmayacağını önemsemediğini dile getiren Bildirici, “Gazeteci ve yazarlar da Erdoğan’ın bu tür sözlerine üzülmüyor. Çünkü amaçları izleyicilerin saygınlığını kazanmaktan çok Erdoğan’ın takdirini kazanmak. Bu talimatları verdiği gazeteciler Erdoğan’ın özel yurtdışı gezilerine davet edilen, Erdoğan’ın ödüllendirdiği insanlar” ifadelerini kullandı.

Ahmet Hakan’a da parantez açan Bildirici, “Ahmet Hakan sadece o programa katılan bir yazar değil, CNN Türk’te programı olan, Hürriyet Gazetesi’nin Yayın Yönetmeni. Ahmet Hakan’ın ‘gereğini yaptığını’ Erdoğan’ın ağzından duyuyor uz” dedi.

Bildirici gazetecilik tanımı olarak ise şunları söyledi:

“Bir gazeteci için dünyanın neresinde olursa olsun gücü temsil eden bir siyasetçinin takdirine mazhar olmak övünülecek, mutlu olunacak bir şey değil. Tam tersi üzülmesi gereken bir durum. Biz gazeteciler güç odaklarını rahatsız ettiğimiz takdirde görevimizi yerine getirmiş oluruz.”

Fotoğraf: AA

BAĞIMSIZ GAZETECİLİĞİ ORTADAN KALDIRDILAR

Sağlıklı işleyen demokrasilerde medyanın siyasi kurumu denetleyen bir yapı olduğunun altını çizen Gazeteci-Akademisyen Can Ertuna, “Bu haliyle gazeteciler ile muhatapları arasında temkinli bir yakınlık ve bir mesafe olur. Türkiye özelinde ise bu mesafe uzun bir süre önce zaten ortadan kalkmıştı. Bunu görebilmek için Cumhurbaşkanı’nın gezilerinde uçaktaki isimlere bakmak yeterli. Çünkü bu gezilerde yer alan gazeteciler için kasıtlı bir kadro oluşturuluyor ve konfor alanını sağlayan kalemler oluyor. Eleştirel medyanın, bu türde yapılan haberciliği sürdürme kararı olan televizyon kuruluşlarının çağrılmadığına şahitlik ediyoruz” dedi.

Can Ertuna, Gazeteci Akademisyen

Canlı yayında gerçekleşen talimatla birlikte göstermelik dahi olsa olayın bağımsız gazetecilik kavramıyla alakası kalmadığını işaret eden Ertuna, “Bir süre öncesine kadar kurumlar işlevini yitirmiş olsa da demokrasi görüntüsünü korumak, tahkim etmek için tasfiye edilmiyorlardı. Ama dün akşamki yayın bize artık protokolsüz, promptersiz sohbet anlarında aslında medya siyaset ilişkilerinin hangi seviyede olduğunu gösterdi” ifadelerini kullandı.

DİĞER TÜRLÜ CEZALANDIRILIRSINIZ

Ertuna, şöyle devam etti: “Bu tür gazetecilere ayrılan kaynaklar, özel ödüller ve köşeler bahşedilmesi kamuoyu nezdinde de farklı bir algıya yol açıyor. Hürriyet gazetesinin Demirören’e devredilmesinden sonra ortaya çıkan veriler çerçevesinde, bu gibi birtakım medya grupları tarafından istihdam edilen kalemlerin ve ekran yüzlerinin halk nezdinde çok da yüksek bir karşılığı olmadığını söyleyebiliriz. Ancak bu tür gazeteciler halk nezdinde karşılığı olup olmadığından ziyade ödüllendirilip ödüllendirilmediğine bakıyor. Türkiye’de bir tür gazetecilik yaparsanız ödüllendirilir, diğer türlü yaparsanız cezalandırılabilirsiniz.”

İKTİDAR SOPA İLE YÖNETİYOR

Erdoğan’ın canlı yayında Selvi’ye verdiği talimatın şaşırtıcı olmadığını aktaran Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı Genel Yayın Yönetmeni Tezcan Durna şunları söyledi: “İktidara geldikten sonra tek parti dönemini sürekli despotlukla suçlayan AKP, zamanla ülkeyi daha da beter hale getirdi. Cumhuriyet’in kurulduğu dönemde, medyaya dönemin iktidarına yardım edecek işler yüklenmişti. Ancak o dönem dünyanın birçok ülkesinde sistem böyle işliyordu. Ona rağmen dönemi baskıcılıkla eleştirerek, ülkeye daha güçlü bir demokrasiyi getireceğini vadeden partinin başkanının bu hale gelmesi başkalarını şaşırtsa da beni hiç şaşırtmıyor.”

Tezcan Durna, Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı G.Y.Yönetmeni

AKP iktidarının yıllardır basını ‘havuç-sopa’ ilişkisiyle yönetmeye çalıştığını dile getiren Durna, “Şimdi havuç ortadan kalktı, sadece sopa kaldı. Sopa tek işlev gören araç haline gelmiş durumda. Günümüzde bu kişiler itibarları sarsıldığı, kendi iradeleri olmadığı için kamuoyu tarafından tartışılır hale geldi” dedi.

BU İSMLERİN SÖZLERİNİN ANLAMI KALMADI

Bu tür yazarların sözlerinin herhangi bir anlamı kalmadığını belirten Durna sözlerine şöyle dem etti: “Eskiden olduğu gibi Erdoğan bu tür isimleri, halka iktidarın dilini anlatma işlevine sahip kişiler olarak değerlendiriyor. Ancak yıllardır yaptıklarıyla bu işlevi bertaraf etmiş durumda. Halk arasında artık kimse bu tür yazarlara inanmıyor. Sözlerinin hükmü olduğuna dair bir yanılmasa var ve Erdoğan bunun farkında değil. Hâlbuki Erdoğan bunu kendi eliyle yok etti ve bu tür isimler koltuklarını koruyabilmek için bunu kabul etti.”

***

İKTİDARIN MEDYA GRUPLARI

• Demirören Grup: Mart 2018’de Demirören Grubu Doğan Grubu'nun tüm medya varlıklarını 916 milyon dolara satın aldı. Demirören 3 gazeteye (Hürriyet, Posta ve Fanatik), iki TV kanalına (Kanal D ve CNNTURK) ve bir haber ajansına (DHA) sahip.

• Albayrak Holding: AKP’nin birçok ihalesini üstlenen Albayrak Holding, medya sektörüne 1997'de Yeni Şafak'ı satın alarak adım attı. Bunun yanı sırı holding, yedi dergi ve iki televizyonun da sahibi.

• TürkMedya: Ethem Sancak'ın sahibi olduğu “Es Yayıncılık” ve tüm medya varlıklarını 2017 yılında satın alan, organize suç örgütü lideri Sedat Peker’in de geçtiğimiz aylarda ismini geçirdiği Zeki Yeşildağ, Star, Akşam ve Güneş gibi yandaş gazetelere sahip.

• Kalyon Grup: AKP’nin bir başka gözdesi Kalyon Grup da medyada sözü geçenlerden. Grubun sahibi Hasan Kalyoncu'nun oğlu Ömer Faruk Kalyoncu, Turkuaz Grubu'nun sahip olduğu ATV-Sabah yayınlarını almak için Eylül 2013'te Zirve Holding'i kurdu. Zirve Holding beş gazete, dört TV, 15 dergi, 3 internet yayını, 6 radyonun sahibi.

Günün Manşetleri için tıklayın
Çok Okunanlar
Altınok, '600 daire' sorulunca sinirlendi: Hakaretler yağdırdı Erdoğan ekonomik krizi kabul etti; asgari ücret zammına kapıyı kapattı Erbakan, 'İstanbul adayımızı çekmeye hazırız' diyerek şartlarını sıraladı İstanbul’u istiyorsa Erdoğan nerede? Zeydan Karalar ikinci döneme hazır: Seçim için oran verdi