1 Mayıs’ta kaldığı yerden devam

Rıfat KIRCI

Günlük ihtiyaçlarımızın birçoğunu istediğimiz adrese kadar taşıyan kuryelerin çalışma koşullarına ve ücret düşüklüğüne karşı eylemleri bu yıla damgasını vurdu. Trendyol, Yemek Sepeti gibi kurumlarda çalışan binlerce kurye sokaklarda basın açıklamaları yaparak, kontak kapatma eylemleriyle haklarını aradı. Trendyol kuryeleri önemli bir başarı elde etti. Zam taleplerinin karşılanmasını sağladı. YemekSepeti işçilerinin ise mücadelesi hukuki olarak devam ediyor. 1 Mayıs yaklaşırken kuryeler de alanlarda olacaklarını söyledi.

YemekSepeti İşçi Komitesi’nden Kaan Gündeş, ücret düşüklüğüne, esnaf kurye güvencesizliğine ve hız baskısına karşı Tüm Taşıma İşçileri Sendikası (TÜMTİS) ile alanlarda olacaklarını aktardı. İstanbul’da diğer emek ve demokrasi güçleriyle birlikte TÜMTİS pankartı arkasında Maltepe’de olacaklarını açıklayan Gündeş şöyle konuştu: “Yaşadığımız pek çok sorundan dolayı demokratik haklarımızı kullandık. Sendikalaştık. İki buçuk yıl önce başlattığımız süreçte TÜMTİS Çalışma Bakanlığı’ndan yetki belgesini aldı. Ancak şirket yönetimi buna itiraz etti. Hukuki süreç devam ediyor. Sendikayla birlikte hukuki süreci kazandığımız zaman toplu sözleşme hakkımız olacak. Biz TÜMTİS’ten yana örgütlenme tercihi yaparak mutluyuz. Toplu sözleşme hakkını kazandığımızda koşullarımızda önemli iyileşmeler olacağını düşünüyoruz ve arkadaşlarımızı da örgütlenmeye çağırıyoruz.”

15 DAKİKADA 1 SİPARİŞ

Ücret düşüklüğü ve hız baskısının önemli sorunlar olduğuna değinen Gündeş sözlerine şu şekilde devam etti: “Biz YemekSepeti kuryeleri olarak 1 saatte 4 sipariş yetiştirmek zorundayız. Yani 15 dakikada 1 sipariş demek oluyor bu. Hız baskısı nedeniyle çok arkadaşımızı kaybettik. İrili ufaklı kazalar geçirmeyen ise yoktur. 1 Mayıs’ta bu baskının ortadan kalkmasını talep edeceğiz”

Hız baskısı nedeniyle iş güvenliğinin ortadan kalkmasına rağmen ücretlerin çok düşük olduğuna değinen Gündeş insan onura yakışır ücret istediklerini belirtti. Gündeş özellikle esnaf kuryelerin sosyal güvenceden mahrum kaldıklarını belirterek şunları söyledi: “Esnaf kurye statüsündeki arkadaşlarımız yakıt ve araç gideri masraflarının şirket tarafından karşılanmasını istiyor. Çünkü bu giderler o kadar arttı ki neredeyse ellerinde hiç para kalmıyor. Ayrıca bu statüdeki arkadaşlarımız yıllık izin ve toplu sözleşme haklarından yararlanamıyorlar. Sigortalarını kendileri ödüyorlar ve sosyal güvenceden yoksunlar. Bu hakların karşılanması için 1 Mayıs’ta alanlarda olacağız.”

YOKSULLAŞMAYA KARŞI

1 Mayıs’a TÜMTİS pankartı arkasında kendi taleplerini yazan dövizlerle katılacaklarını aktaran Gündeş tüm emekçileri alanlara davet etti.

TÜMTİS Genel Başkanı Kenan Öztürk de “İstanbul’da Maltepe’de olacağız. Örgütlü olduğumuz Ankara, Antep, Eskişehir, İzmir, Mersin ve diğer illerde de emek güçlerinin belirlediği alanlarda en kitlesel şekilde katılmaya çalışıp 1 Mayıs coşkusunu yaşayacağız.”

İktidarın ekonomi politikalarını eleştiren Öztürk sözlerine şöyle devam etti: “Resmi enflasyın dahi yüzde 61. Gerçek enflasyon yüzde 150’lere dayandı. Asgari ücrete yapılan artış eridi gitti. Yoksulluğa karşı emekçilerin yükselttiği ücret artışı talebi var. Ancak bir gün zam yapacağız deyip diğer gün tam aksi açıklamalar yapılıyor. Tutarsızlık var. Biz öncelikle yoksulluğa, pahalılığa, zamlara karşı sesimizi yükselteceğiz.”

Kuryelerin sorunlarına da değinen Öztürk “Kurye arkadaşlarımızın acilen çözülmesi gereken ciddi sorunları var. Örgütlenmelerinin önündeki engeller kaldırılmalı” dedi.

TAŞIMACILIKTA 3 AYDA 45 İŞ CİNAYETİ

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi verilerine göre 2022 yılının ilk 3 ayında taşımacılık iş kolunda en az 45 işçi çalışırken yaşamını yitirdi. Raporda ilk 3 ay en az 10 motokuryenin iş cinayetinde yaşamını yitirdiği aktarıldı. 2021 yılında ise taşımacılık iş kolunda en az 186 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.

Motokuryelerin iletişim ağlarından olan Motokurye-Haber Yorum ise hazırladığı raporda 2021 yılında en az 30 motokuryenin çalışırken yaşamını yitirdiğini belirtti. Raporda iş cinayetinde yaşamını yitiren kuryelerin büyük çoğunluğunun 20’li yaşlarda olduğu vurgulandı. Ayrıca 2 motokuryenin ise 18 yaşından küçük olduğu belirtildi.

MOTOKURYELERİN SADECE 200 BİNİ KAYITLI

Motokuryeler sadece internet satışı yapan platformlar için çalışmıyor. Aynı zamanda restoranlardan marketlere, bakkaldan kasaba kadar irili ufaklı pek çok işletmenin motokuryesi bulunuyor. Öte yandan evrak ve kargo taşımacılığı yapan motokurye şirketleri de mevcut. Türk-İş verilerine göre Türkiye’de 200 bine yakın kayıtlı çalışan motokurye bulunuyor. Ancak bu sayının kayıt dışı çalışan motokuryelerle birlikte çok daha yüksek olduğu tahmin ediliyor.