Lise çağında olan 1 milyonu aşkın genç kayıp. Neredeyse 5 gençten biri istihdamda da eğitimde de yer almıyor. Eğitim Uzmanı Taştan, AKP ile birlikte ‘ev genci’ diye bir kavramın ortaya çıktığını söyledi.

1 milyonu aşkın gençten iz yok

Mustafa KÖMÜŞ

Eğitimde yapılan dönüşümler en çok gençleri etkiliyor. Kimi okuldan ayrılıp çalışmak zorunda bırakılıyor. Kimi ise bunu bile yapamıyor. Lise çağında olan yüz binlerce genç eğitimden kopuyor, önemli bir kısmı istihdamda dahi yer almıyor. Bu gençlerin ne yaptığı ise bilinmiyor. Yine önemli bir kısmı da hem eğitimde yer alırken hem de çalışıyor.

4+4+4 sistemine geçilirken AKP’nin en büyük vaatlerinden biri çocuk işçiliğinin önleneceğiydi. Fakat bu vaat de AKP’nin birçok söyleminde olduğu gibi havada kaldı. Lise çağında olan gençlerin kimisi hem çalışmaya devam etti hem de okudu, kimisi eğitimi terk edip çalışmak zorunda kaldı, kimisi ise ne çalıştı ne de okuyabildi. 1 milyonu aşkın okumayan ve çalışmayan gençlerin ne yaptığı ise bilinmiyor.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) en son yayımladığı verilere göre lise çağında olan 15-19 yaş arasında 5 milyon 954 bin genç bulunuyor. Bu gençlerin 3 milyon 759 bini sadece eğitimde yer alıyor. Sadece istihdamda yer alan gençlerin sayısı ise 518 bin. 587 bin genç ise hem eğitimde hem de istihdamda yer alıyor. Verilerin en çarpıcı bölümünü ise ne istihdamda ne de eğitimde yer alan gençler oluşturuyor. 1 milyon 90 bin genç ne eğitimde ne de istidamda yer alıyor. Eğitim ve istihdamda yer almayanların oranı bütün 15-19 yaş arasındaki gençler içinde yüzde 18,3’e tekabül ediyor.
Ülkedeki cinsiyetler arası eşitsizlik bu verilere de yansıyor. Sadece eğitimde yer alanlar içinde genç kadınların sayısı daha yüksek fakat ne okuyan ne de çalışan gençler içinde de kadınların sayısı erkeklerden fazla.

15-19 yaş arasındaki gençlerin 3 milyon 80 binini erkekler oluşturuyor. Erkeklerin 1 milyon 766 bini sadece eğitimde yer alıyor. 406 bin genç erkek sadece istihdamda yer alıyor. 421 bin genç erkek ise hem okuyor hem de çalışıyor. 499 bin genç erkek ise ne okuyor ne de çalışıyor. 15-19 yaşındaki 100 genç erkekten 16,2’si eğitimde de istihdamda da yer almıyor.

KADINLARDA DAHA ÇARPICI

Bu durum kadınlarda daha çarpıcı. 15-19 yaş arasındaki genç kadınların sayısı 2 milyon 863 bin. Genç kadınların 1 milyon 903 bini eğitimde yer alıyor. Sadece istihdamda yer alan genç kadınların sayısı 150 bin. 153 bin genç kadın ise hem okuyor hem de çalışıyor. Ne istihdamda ne de eğitimde yer alan kadınların sayısı ise genç erkeklerden 92 bin daha fazla. 591 bin genç kadın eğitimde de istihdamda da yer almıyor. 100 genç kadından 20,6’sı ne okuyor ne de çalışıyor.
Ne eğitimde ne de istihdamda bulunmayan çocukları BirGün’e değerlendiren Eğitim Uzmanı Ali Taştan, 4+4+4 sisteminin okullaşma oranına herhangi bir pozitif etkisinin bulunmadığını söyledi. “Bu çocuklar nerede?” diye soran Taştan şöyle konuştu: “4+4+4’le birlikte 12 yıllık zorunlu eğitim getirildi. Yani çocukların 18 yaşına kadar zorunlu eğitim kapsamında olması gerekiyor. Ama bu çocukların birçoğunun ne eğitimde ne de istihdamda olmadığını görüyoruz. Zaten istihdamda olması çok doğru değil ama okulda da değiller. Demek ki 4+4+4 çocukların okula bağlanmasını, okullaşmasını sağlayamadı. Kaldı ki ortaöğretim okullaşma oranına baktığımız zaman yüzde 85 oran olduğunu görüyoruz. Peki, diğer çocuklar nerede? Geriye kalan okullaşamayan çocuklar yüzde 15 oranında. MEB’in verileri de TÜİK verilerini doğruluyor. Bu çocuklar zorunlu eğitim kapsamındaysa neredeler?”

EV GENCİ KAVRAMI ORTAYA ÇIKTI

Özellikle 4+4+4 sonrası ‘ev genci’ denen bir kavramın ortaya çıktığını ifade eden Eğitim Uzmanı Taştan, “AKP iktidarı bunu da başardı” dedi ve ekledi: “Çocuklarımızın birçoğu evinde. Annesi, babası emekliyse onlardan destek alarak evlerinde vakit geçirmeye çalışıyorlar. İş arıyorlar iş bulamıyorlar. Okullaşmaları sağlanamıyor. Ev genci kavramı AKP iktidarının Türkiye’ye hediye ettiği bir kavramdır. Çocuklarımızın en çok ağrına giden durumdur bu. 15-19 yaş grubundaki kadın nüfusuna baktığımızda, onların oranının daha yüksek olduğunu görüyoruz. Bu demek oluyor ki bizim kız çocuklarımız eğitimde ve iş hayatında kendine yer bulamıyor.”

Kayıtdışı çalışan çocuklara da değinen Taştan, sözlerini şöyle noktaladı: “Biz ülkemizde gördüğümüz kadarıyla bu çocuklar ne iş bulsa yapıyorlar. Sigortaları yok, sağlık güvenceleri yok, ücretleri tatminkâr değil, işverenin keyfi uygulamalarına maruz bırakılıyorlar. İşveren ne isterse bu çocuklar o ücrete çalışıyor. İş kazalarında bu çocuklarımızın başına ciddi sıkıntılar geliyor. Basına yansımayan, üstü kapatılan birçok olay da yaşanıyor.”

15-19 yaş arasındaki gençlere ait veriler (bin)

15-19 yaş arasındaki gençlerin sayısı: 5.954
Okumayan ve çalışmayan gençlerin sayısı:
1.090
Okumayan ve çalışmayan erkek sayısı: 499
Okumayan ve çalışmayan kadın sayısı: 591