10 maddede AKP ile birlikte kaybedilen Beyoğlu

Beyoğlu’nun AKP’li yıllarda yapılan değişim ve dönüşüm ile birlikte tarihi yapısı yok ediliyor.

Beyoğlu; Taksim Meydanı’ndan AKM’ye, kentsel dönüşümden yoksulluğa, kötü restorasyonlardan kültür sanat alanlarının tahribine kadar saymakla bitmeyen olumsuzlukları içinde barındırıyor.

AKP’nin talancı ve rantcı yerel yönetim politikasının en belirgin örneği olan Beyoğlu’ndaki değişimi 10 madde ile derledik.

1-Taksim Meydanı

Taksim Meydanı, ‘düzenleme’ çalışmaları ile şantiye alanına dönüştürüldü. Biten çalışmalarla birlikte meydan artık betonların içine gömüldü. Estetik görüntüsü tamamen ortadan kalkan Taksim Meydanı eski turizm ve eğlence mekanı olma özelliğini yitirdi.

Gezi Parkı yapılan çalışmalar ile artık gri renkte bir görünüm aldı. Meydanın her köşesi adeta bir polis karakolu! TOMA’lar, panzerler her daim tedirginlik yaratıyor.

İnsanlar artık ‘Beyoğlu bitti!’ diyor.

2-Atatürk Kültür Merkezi

70 yıllık geçmişe sahip ‘Opera Binası’ geçtiğimiz yıl yıkıldı. 2005’de dönemin Kültür ve Turizm Bakanı binanın artık görevini tamamladığını ve yıkılması gerektiğini bildirmişti. Binada en son gösteri 2008 senesinde sahnelendi. Bina için restorasyon yapılmasına karar verildi.

Şubat 2012’de Sabancı Vakfı tadilata 30 milyon liralık katkı sağlamayı taahhüt etti. Restorasyon çalışmaları başladı. Açılışın 29 Ekim 2013 Cumhuriyet Bayramı’nda yapılması planlanıyordu.

Mayıs 2013’te restorasyon çalışmaları Kültür Bakanlığı kararıyla durduruldu. Sabancı Vakfı’nın yaptığı bağışın nereye harcandığı da hiçbir zaman net olarak açıklanmadı.

Cumhuriyet dönemi mimarisinin önemli örneklerinden olan AKM’nin yerine yapılması planlanan yeni binanın içindeki kubbeli yapı eleştiriliyor.

3-Taksim Camisi

2017 yılında inşaatına başlanan Taksim Camisi meydanda sular idaresinin arka tarafına yapılıyor.

Cami inşaatı 50 yıllık bir tartışmaya dayanıyor. Danıştay, inşaata 1983 yılında kamu yararına uygun olmadığı gerekçesiyle izin vermemişti.

Caminin boyutu, çevresinde yer alan Rum Ortodoks Kilisesi ile Ermeni Katolik Kilisesine kıyasla planlandı. Tamamlandığında ise konumu nedeniyle Taksim Meydanı bir cami avlusu görünümü alacak.

4- İstiklal Caddesi

Cadde en güzel yıllarını 1990 ve 2000 yılları arasında yaşıyor. Bu yıllar yeşil alanların ve kalabalığın en fazla olduğu dönem.

İstiklal Caddesi, 2010 yılından itibaren sürekli inşaat sahası olmaya başladı. Önce ağaçlar söküldü, ardından parkeleri değiştirilmeye başlandı. Eski ruhu tamamen kaybolan caddeye en son granit parke döşendi.

5-Kötü restorasyonlar

Beyoğlu’nun simgelerinden İstiklal Caddesi’nde bulunan 186 yıllık Narmanlı Han, ‘restorasyon’ çalışması ile ruhunu kaybetti. Yapılan kötü restorasyonla binanın bej rengindeki dış yüzeyi somon rengine boyandı. Bina yapıldığı dönemin tasarım, mimari ve teknoloji anlayışının yansıtılmadığı bir çalışma ile ‘restore’ edildi.

Bir dönemin eğlence merkezi olan Maksim Gazinosu, üzerine otel yapıldı. Şimdilerde altı otopark üstü ise otel olarak kullanılıyor.

10 yılda 6 bin yapıda restorasyon yapıldığı söylense de örnekleri içler acısı…

6- Kültür sanat alanlarının tahribi

Muammer Karaca Tiyatrosu ve Devlet Tiyatroları ile Aziz Nesin Tiyatrosu kapatıldı. Alkazar ve Sinepop gibi “kültür sinemaları” tarihe karıştı.

2009 yılında kapatılan Emek Sineması verilen tüm mücadeleye, direnişe rağmen yıkıldı.

7-Beyoğlu esnafı

Gezi Direnişi’nden sonra esnaf üzerindeki baskılar arttı. Bir gecede gelen vergi yüküne dayanamayan onlarca esnaf kepenk kapattı.

2005’e gelindiğinde ise Beyoğlu, eğlence vergisi aylık 6.90 liradan 450 liraya kadar. Bir başka değişle yüzde 6 bin 600 oranındaki bu artış, Beyoğlu’ndaki 700 kadar eğlence vergisi ödeyen esnafta şok etkisi yarattı.

Beyoğlu’nun çiçekçisinden tutun da balıkçısına, meyhanecisine kadar bütün esnaf mağdur durumda.

8- Kentsel dönüşüm

Hacı Hüsrev Mahallesi’nde Polat Holding’in başlattığı rantsal, kentsel dönüşüm projesine mahalle sakinleri, arazilerinin gerçek bedeli verilmediği için tepkili.

Tarlabaşı, 28 Mart 2006’da yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu kararıyla; Beyoğlu Kentsel SİT Alanı içerisinde kalan, 209’u ‘kültür varlığı’ olarak tescil edilen ve binlerce insanın yaşadığı toplamda 269 binadan oluşan 20 bin metrekarelik alan “yenileme alanı” ilan edildi ve bir gecede yıkıldı.

Çalık Holding aldığı proje Mart 2007’den beri devam ediyor.

1990’lı yıllardan bu yana tapu sorunu ile karşı karşıya olan Sütlüce halkı hala çözüm bekliyor.

9-Sermaye için ‘Mega projeler!’

Haliç’te altı asırlık Tersane-i Amire üç tersaneden oluşuyordu: Haliç, Camialtı ve Taşkızak tersaneleri HaliçPort ile sermayeye açılacak.

Dünyanın yaşayan en eski tersanesi olan Haliç, Temmuz 2013’te HaliçPort olarak bilinen “Yat Limanı ve Kompleksi Projesi” ismiyle Rixos otellerinin sahibi Fettah Tamince’nin ortak olduğu Sembol-Ekopark Turizm – Fine Otel’e 1,3 milyar dolara ihale edildi.

GalataPort, projesi ile küçük esnaf bölgeden uzaklaştırılacak.

10-Usulsüz belediyecilik anlayışı

Sayıştay 2015 raporuna göre, Beyoğlu Belediyesi tarafından işletme hakkı 29 yıllığına kiralanan (Maliye Hazinesi adına) Orman Genel Müdürlüğü mülkiyetindeki Kefken A Tipi Mesire Yeri’nde mevcut 270 m2 alanlı sosyal tesisin, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunun 51’inci maddesinin (g) bendi kapsamında mevzuata aykırı olarak pazarlık usulü ile 25 yıllığına Kültür Kenti Vakfı’na kiraya verildiği tespit edildi.

Rapora göre belediyenin hüküm ve tasarrufunda bulunmayan muhtelif taşınmazlar üzerinde bulunan kafeteryaların işletme hakkının üçüncü kişiye verildiği tespit edildi.

Sayıştay raporunda kira süresi biten Taşınmazların, ihale yapılmaksızın aynı Kişilere kiraya verilmeye devam edildiği tespit edildi.