17 Nisan Uluslararası Çiftçi Mücadele Günü nedir? Uluslararası Çiftçi Mücadele Günü nasıl ortaya çıktı?
Her yıl 17 Nisan'da kutlanan Uluslararası Çiftçi Mücadele Günü dünyanın pek çok yerinde üreticiler seslerini birleştirerek artan maliyetlere, iklim krizinin etkisiyle her yıl daha da çoğalan doğal afetlerle karşı gıda egemenliği için mücadele ediyor. Çiftçiler her yıl farklı gündemlerle 17 Nisan'da seslerini birleştirirken 2025 yılının mücadele ana başlığı ise Filistin halkının direnişini de selamlayarak "Toprak ve Su Gaspı" oldu. Peki, 17 Nisan Uluslararası Çiftçi Mücadele Günü nedir? Uluslararası Çiftçi Mücadele Günü nasıl ortaya çıktı? İşte detaylar!
MUTLU EROL KAHYA
ULUSLARARASI ÇİFTÇİ MÜCADELE GÜNÜ NEDİR?
Her yıl 17 Nisan, dünyadaki çiftçilerin, köylülerin ve kırsalda çalışan diğer emekçilerin haklarını savunmak amacıyla Uluslararası Çiftçi Mücadele Günü olarak anılır.
Bu gün, 17 Nisan 1996’da Brezilya’da yaşanan trajik bir olayın anısına ilan edilmiştir. Brezilya'da Topraksızlar Hareketi'nin (MST) öncülüğünde 1500 topraksız ailenin başlattığı Toprak Reformu yürüyüşü sırasında paramiliter güçlerin saldırısıyla 21 çiftçi yaşamını yitirdi. Bu olay, dünya genelindeki çiftçi örgütlerini derinden etkiledi ve uluslararası bir dayanışma gününe dönüşmesine yol açtı.
1993 yılında kurulan La Via Campesina (Çiftçi Yolu) adlı uluslararası çiftçi örgütü, bu tarihi saldırının ardından 17 Nisan'ı "Uluslararası Çiftçi Mücadele Günü" olarak ilan etti. La Via Campesina, dört kıtada, 81 ülkede faaliyet gösteren, küçük çiftçilerden, balıkçılardan, çobanlardan, yerli topluluklardan ve göçmen tarım işçilerinden oluşan milyonlarca kişiyi temsil eden bir harekettir. Türkiye’de faaliyet gösteren ÇİFTÇİ-SEN de bu örgütün bir bileşenidir.
Bu özel gün, tarımsal üretimdeki kapitalist ilişkilere, küresel şirketlerin gıda üzerindeki hâkimiyetine ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) gibi kuruluşların dayattığı tarım politikalarına karşı durmak için bir mücadele çağrısıdır. Çiftçiler, her yıl 17 Nisan’da, düzenledikleri etkinliklerle haklarını savunmakta ve yaşamını yitiren yoldaşlarını anmaktadır.
La Via Campesina, bu mücadeleyle birlikte gıda egemenliği ve köylü agroekolojisi gibi kavramları öne çıkarmaktadır. Bu anlayış, küçük çiftçilerin yerel bilgi ve deneyimleriyle doğayla uyumlu üretim yapmasını ve tüketicilerle doğrudan bağ kurmasını savunur. Böylece açlıkla, yoksullukla ve iklim krizleriyle mücadelede kalıcı çözümler üretmeyi hedefler.
Ayrıca, Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen Köylülerin ve Kırsalda Çalışan Diğer İnsanların Hakları Deklarasyonu (UNDROP) da çiftçilerin haklarının tanınması açısından önemli bir adımdır. Bu bildirgenin, Türkiye dahil tüm ülkelerde kabul edilerek iç hukuk haline getirilmesi talep edilmektedir.
Gıda bir haktır. Çiftçilerin toprağını, tohumunu, suyunu ve emeğini koruması; sağlıklı ve adil bir gelecek için elzemdir. 17 Nisan, bu mücadelenin sembolüdür.
ULUSLARARASI ÇİFTÇİ MÜCADELE GÜNÜ NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Uluslararası Çiftçi Mücadele Günü, 17 Nisan 1996’da Brezilya’da yaşanan trajik bir olayın ardından ortaya çıkmıştır. Brezilya Topraksızlar Hareketi’nin (MST) başlattığı bir yürüyüş sırasında, toprak talep eden 1500 topraksız çiftçiye paramiliter güçler saldırmış ve 21 çiftçi hayatını kaybetmiştir.
Bu olayın ardından, dünya genelindeki küçük çiftçilerin ve köylülerin oluşturduğu uluslararası hareket La Via Campesina, 17 Nisan’ı “Uluslararası Çiftçi Mücadele Günü” ilan etmiştir. Amaç; gıda egemenliği, adil tarım politikaları ve çiftçilerin hakları için verilen mücadelenin simgesi haline gelen bu tarihi unutmamaktır.
O günden bu yana her 17 Nisan’da dünyanın dört bir yanındaki çiftçi örgütleri, hayatını kaybedenleri anmakta ve üretimden koparılan küçük çiftçilerin sesi olmaya devam etmektedir.
