2 bin 500 sinemadan yalnızca 20’si açıldı: Zarar etmek yerine bekliyoruz

Işıl ÇALIŞKAN

Koronavirüs salgını ile kültür sanatın tüm alanlarında olduğu gibi sinema sektörü de çok kan kaybetti. Virüsün bulaşma riskini azaltmak amacıyla kapatılan sinema salonlarının akıbeti merak konusuydu.

Sinemacılar bu süreçte gelecek sezonun yaz olmasından ve zaten finansal anlamda yaşanan sıkıntıların katlanmasından endişe duyduklarını dile getiriyordu.

Bakanlar Kurulu kararıyla 1 Temmuz itibariyle "sinemalar açılabilir" dendi. Ancak beklenen olmadı. 2 bin 400 salondan yalnızca 20 tanesi açıldı. Finansal sorunlar ve vizyon filmi eksiklikleri açılmamasında temel nedenden sinema sahipleri ise halkın sağlığını hiçe saymamayı gerekçe gösteriyor.

Peki sonrası ne olacak? Sinema dünyasına sorduk.

***

İKİ ÖNEMLİ FİLMİN ERTELENMESİ KARARDA ETKİLİ

Beyoğlu Sineması’nın sahibi Utku Ögetürk: Yasal olarak devlet artık açılması için onay verdi. Fakat diğer taraftan gösterilecek film sayısının azlığı, yeni film olmaması, sezonun beklenen 2 önemli filminin Ağustos’a ertelenmiş olması bu kararda etkili oldu. Finansal konularda bütün sinema salonları zaten zorluk çekiyor. Çünkü aylardır kapalı. Ve bu süre içerisinde kayda değer bir devlet desteği almadılar. O yüzden şimdi açıp zarar etmek yerine tekrardan kapılarını açtıklarında işletmesel faaliyetlerini göstermek için bekliyorlar. Ağustosta eğer herhangi bir aksilik olmazsa muhtemelen sinema salonları teker teker kapılarını açacaklardır. 2020 yılı içerisinde sinema salonlarının gişe hasılatlarının önceki yılların bu dönemine göre çok daha düşük olacağını öngörmek mümkün.

Biz Beyoğlu Sineması olarak pandemiden birkaç gün önce henüz hükümet karar vermeden önce kendimiz insiyatif alarak kapatmıştık. Şu anda ülkede rakamlar çok da iyi gitmezken ve sinema salonları da gösterecek film bulamazken biraz daha izlemek ve seyircimize karşı olan sorumluluğumuzu yerine getirmek için biraz daha beklemek istiyoruz.

***

VİZYON ARTIK NETFLİX OLDU

Sinema yazarı Murat Tırpan: Bu olumsuz koşullarda insanların havalandırmalarının çok da iyi olmadığını bildiğimiz salonların yolunu tutabilmesi için tek bir koşul var, o da cezbedici filmlerin vizyona girebilmesi. Ancak Disney Black Widow ve Mulan için yeni vizyon tarihleri belirledi, Marvel filmleri ve Indiana Jones 5 başta olmak üzere önümüzdeki dönemde çıkacak pek çok filmin vizyon tarihini değiştirdi. Christopher Nolan’ın yeni filmi Tenet ve yeni animasyon Mulan salonlar için bir test olacaktı. Ancak iki film de elbette gişe kaygısıyla vizyon tarihlerini ikinci kez erteledi. Dolayısıyla ellerinde sağlam film yok, yapımcılar da insanların salona gitmeyeceği bir tarihte vizyona girmek istemiyor. Ayrıca geçen yıl iyice dijital platformlara kayan izleyici pandemi süresinde bu alışkanlığını iyice artırdı. Artık vizyondan ziyade Netflix’e hangi film gelecek diye bekleyen bir izleyiciyle karşı karşıyayız. Bilet fiyatlarını düşünürsek, ekonomik durgunluğun üzerine izleyicinin salgınla iyice pekişen dijital platform alışkanlığını da eklersek özellikle bağımsız salonlar için durum iyi gözükmüyor. Salgının etkisi azalana kadar salonlar açılsa da bu yılın gişe rakamları ne yazık ki ciddi bir şekilde düşecektir. Bu ortamda görev yine gerçek sinemaseverlere düşecek gibi görünüyor, salonlara gidilebilecek hale gelindiğinde kuyruğun başını onların çekmesi gerekecek.

***

BİLİM İNSANLARI BİLE TARİH VEREMİYOR!

Ankara Büyülü Fener Sineması Sahibi, SİSAY (Sinema Salonları Yatırımcıları Derneği) Eski Başkanı İrfan Demirkol: SİSAY Başkanlığı görevimden yaklaşık 1 hafta önce ayrıldım. Biz sinemaların 1 Ekim’de açılmasını savunmuştuk. Pandemi henüz bitmedi. Hâlâ insanlarımız ölüyor. Binlerce kişinin kaybedildiği bir yerde sinemaların açılmasının bir anlamı yok. Seyircimizin can sağlığının öncelenmesi lazım. Onların huzurunu bozmamak lazım. Keyifle film izlesinler. Kurallar çok kısa sürede gevşetildi. Bu bana tehlikeli geliyor. Daha güvenli ortamlar yaratıp sinemaların daha güvenli zamanda açılması daha doğru olur. Yaz sezonu Türkiye’de zaten sinemaların az ilgi gördüğü ve iddialı filmlerin az çıktığı bir dönem. Hiç olmazsa bu dönemi güvenli geçirelim. Pandeminin gidişatına göre bakmak lazım. Tarih vermek yanlış olur. Bilim insanları da bu konuda yorum yapamıyor.

Türkiye’de 2 bin 500 sinema salonu var. Bunların 200 tanesinin kesin açılmayacağı kesinleşti. Ama süreç devam ederse bu sayının 500’e çıkması bekleniyor. Yani sinemaların yüzde 20’si kapanmış olacak. Çok vahim bir durum. Ekonomik olarak destek olacak kurum yok. Devlet her ne kadar bir kısım vergiler ertelese de bu geçici bir çözüm. Yüzde 10 eğlence vergisi kesinlikle kalkmalı. Bu sinemacılar için büyük bir yük. KDV ile ilgili sıkıntılar var. KDV’yi üstlenmesini de istiyoruz. Bakanla da görüştük ama herhangi bir sonuç alamadık.