2’nci Çankaya Kitap Buluşması sürüyor: ‘Marx ve Marksizm’ konuşuldu

BURCU CANSU

Çankaya Belediyesi’nin, Toplumsal Araştırmalar ve Sanat için Vakıf (TAKSAV) ile birlikte düzenlediği “2’nci Çankaya Kitap Buluşması” devam ediyor. 22 Aralık’a kadar Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde devam edecek kitap fuarının ikinci gününde Türkiye’de çağdaş edebiyat dergiciliğinden Küçük İskender ve şiirinin anlamına kadar birçok konuda söyleşi gerçekleştirildi.

Monthly Rewiev Türkiye dergisi tarafından düzenlenen “Marx ve Marksizm” başlıklı söyleşide Korkut Boratav, Gamze Yücesan Özdemir ve Mehmet Yetiş yer aldı.

KİTAP BULUŞMASINDA MARKSİZM OTURUMU

İlk sözü alan Gamze Yücesan Özdemir, Monthly Rewiev deneyimini şu şekilde anlattı:

“Marx ve Marksizm’i yeniden düşünmek ve tartışmak için 2017 yılında Mothly Rewiev çerçevesinde buluşmaya karar verdik. Derginin Türkiye yolculuğuna baktığımızda, 2006 yılında Türkiyeli okurlar için 40 sayısı çevrildi. Birkaç yıl süreçte aksaklık yaşandı. 2017 yılında bir araya gelerek bu düşünce okulunun Türkiye’de devam etmesi için bilimsel, kuramsal ve politik bir mevzi oluşturması için çabaya giriştik. Üç yıllık deneyim sadece çeviri üzerinden gitmiyor, dosya konuları ile de sürüyor. Marksizm’i ciddi bir birikim ve miras olarak geçmişten sahiplenip, geleceğe de taşımaya çalışıyoruz.”

Korkut Boratav ise Marx’ın görüşlerine ilişkin bir ana çerçeve çizerek şunları ifade etti: “Engels’in tanımı ile Marx’ın dünya tarihinin algılanmasına yönelik getirdiği devrimci yenilik ve işçinin kapitalizm tarafından sömürülmesinin tanımlanması çok önemlidir. Dünya tarihi derken sınıflı insanlık tarihi kastedilmektedir. Kapitalist üretim biçiminde işçinin nasıl sömürüldüğünün açıklaması konusunu ele aldığımızda, sömürü emeğin sömürüsüdür.

Marx, baş eseri olan Kapital’i yazdığı dönemde Avrupa toplumları devrimci kargaşalar içindedir fakat Marx orada tavrını korumuştur. Marx, Kapital’i yazarken bugün ki modelinden farklı bir yapı düşünüyordu ama acilen kapitalizmin incelenmesine öncelik verdi. Marx’ın sistemler üzerinde ilginç katkıları var. Engels bunu sürdürmüştür, sonrasında da Marxsistler bayrağı devralmıştır. Marx sistemleri incelerken, toplumsal devrim sürecinin başlayacağını söylüyor. Engels’in tanımı ile bu toplumsal devrim, proletaryanın devlete el koyması ile olacaktır.

Söyleşinin başlangıcında, oturum başkanımız Gamze, kapitalizmin güncel krizine değindi. Kapitalist sınıflı toplum ya devrimci bir dönüşümle aşılabilir ya da... İşte burada, Marx ve Engels Komünist Manifesto’da ‘ya da sınıf çatışması içinde çürür’ tespiti yapar. Bugün de kapitalist sistemin dönüşümü, değişimi geciktikçe, işçi sınıfını bu yönde iktidara el koyması geciktikçe durumun bir çürümeye doğru gittiği de söylenebilir.”

Mehmet Yetiş ise “Bundan 100 kadar yıl önce Marx’ın doğumu kutlanırken, Gramsci ‘Bizim Marx’ diye bir yazı yayımladı ve orada, ‘Marx sadece bir bilgin değil aynı zamanda eylem adamıdır’ dedi. 200’üncü yıl tartışmalarında da karşımıza çıktı. Bu tanımlama, Marx’ın düşüncelerinin anlaşılması bakımından da referans kaynağı oldu. Marx’ın dünyayı dönüştürme, dünyayı yaratma çabasını görüyoruz” diye konuştu.