2020 ezberleri unutturdu unuttuklarımızı hatırlattı

IŞIL ÇALIŞKAN

Koronavirüs salgınıyla birlikte müzik, bu yıl tarihinde bir ilke şahitlik etti. 2020, konsersiz geçen koca bir yıl olarak kayıtlara geçti. Büyük oranda evlerinde vakit geçiren müzisyenler dinleyicileriyle yalnızca şarkıları vasıtasıyla uzaktan buluşabildi. Çok sayıda albüm, EP ve single birbiri ardına geldi. Aralık ayı vesilesiyle ülkemizin önde gelen müzik eleştirmenlerine favori albümlerini sorduk. Murat Beşer, Murat Meriç, Müjde Yazıcı Ergin, Tolga Akyıldız ve Artemis Günebakanlı ilk beş albümünü sıralamasız şekilde sundu.

Dilerseniz müziğin sesini açarak başlayalım.

Buyurunuz…

***

MURAT BEŞER: TEKNİK OLARAK KALİTESİZ İÇERİK OLARAK OLUMSUZ

Müzik dünyasının sorunları 2020 yılında salgınla birlikte peydahlanmadı. Sadece daha fazla açığa çıktı. En çok açığa çıkan konu da müzisyen camiasının örgütsüz oluşuydu. Salgın özellikle canlı performans dünyasını vurdu, ciddi bir gelir kaybı yaşandı. Memlekette neredeyse müzisyenlerin tamamı mağdur oldu. Birileri çaresizlikten sanatını sosyal medyada sunmaya başladı. Ancak bir süre sonra müziğin parasız elde edileceği yolundaki mevcut algı aldı yürüdü. Konser veremeyen, ekmek parasını kazanamayan müzisyenin yapabileceği iki şey vardı; ya başka alanlara göçecek ya da dişini sıkıp evinde albüm kaydedecekti. Bu nedenle 2020 ev yapımı albümlerin enflasyonuna uğradı, ancak bunlarda da görülen en büyük sorun, pek çoğunun teknik olarak kalitesiz, içerik olarak da umutsuz olduğuydu.

MÜJDE YAZICI ERGİN: MÜZİK DÜNYASI EN BÜYÜK DARBEYİ ALDI

2020 yılında, müzik dünyası endüstrileştiğinden bugüne kadar yaşadığı en büyük darbeyi aldı. Kalabalık ortamların Covid-19 nedeniyle yasaklanmasıyla konser kültürü olan insanlar dijitalle yetinmek zorunda kaldılar. Stream çağıyla birlikte özellikle son 10 yılda dinleyici ve müzisyen davranışlarında görülen değişim; 2020 yılında pandeminin de etkisiyle daha sert, daha keskin bir hal aldı. 2020, ezbere bildiğimiz konuları unutturdu; unuttuğumuz bazı noktaları hatırlattı. Birçok yabancı müzisyen konser veremeyeceği veya dünya turuna çıkamayacağı için albüm yayınlama tarihlerini 2021 olarak duyurdular. Büyük resme baktığımızda ise; sanat üretiminin buhranlı dönemlerde arttığını, sanatın toplumların yansıması olduğunu düşünürsek, pandeminin kendisi müzisyenlere çok büyük bir ilham vermiş gibi durmuyor.

***

ARTEMİS GÜNEBAKANLI: KULAĞIMIZI AÇTIĞIMIZ ALBÜM YALNIZ OLMADIĞIMIZI SÖYLEDİ

Bu yıl, müziğin hayatımızda ne kadar önemli yer tuttuğunu daha iyi anladık. 2020 boyunca yayımlanan albümler, bizi sanatçılara başka zamanlarda olduğundan daha fazla yakınlaştırdı; sanki evlere onlarla birlikte kapandık, sevdiklerimizden uzak kaldığımızda onlarla dertleştik. Fiona Apple’ın anlattıklarında kendimizi bulduk, Phoebe Bridgers’ın hissettiği yabancılaşmayı paylaştık, düzene Run The Jewels ile isyan ettik, Idles’ın öfkeli enerji patlamalarıyla rahatladık, Moses Sumney’nin meleksi sesinde dayanma gücü ve iyimserlik bulduk. 2020’de kulağımızı açtığımız her albüm, bize yalnız olmadığımızı hissettirdi.

***

MURAT MERİÇ: KARANTİNA ÇALIŞMALARI BEREKETİN ÜRÜNLERİ

2020 iyi geçmedi ama işe müzik tarafından bakarsak durum bu kadar vahim değil. Kendi adıma, bereketli bir yıl olduğunu düşünenlerdenim. Bilhassa karantina döneminde art arda önümüze konan çalışmalar, bu bereketin ürünleri. Eve kapanınca eski defterler açıldı, çıkanlar ortaya saçıldı. Caz, rock, pop, rap derken pek çok ismi art arda sıralayabilirim, “single”lardan derlemelere uzanabilirim ama bu küçücük görüşü isme boğmayayım ve 2020’nin pek çok alanda bize yeni şeyler öğrettiği yıl olarak tarihe geçtiğini söyleyeyim. Yıllar sonra dönüp bu yılı andığımda aklıma gelecek kelime, dayanışma. Omuz omuza durarak güçleneceğimizi, bir şeyleri değiştirebileceğimizi öğrendik. Bunun en iyi örneği, Peyk öncülüğünde yapılan “Olta” başlıklı albüm serisi. Geliri tamamen albümde yer alan müzisyenlere bırakılmak üzere üç albüm yayımlandı, dördüncü yolda. Bu yılın en şahane hareketi buydu. 2021 için temennim, özlediğimiz konserlere, güzel kalabalıklara bir an önce kavuşmak. Sağlıklı günler tez zamanda bizi bulsun, sonrası kolay.

***

TOLGA AKYILDIZ: TAYLOR SWIFT EN İYİ ALBÜMÜNÜ ÇIKARDI

Taylor Swift; pırıltılı bir albüm yerine karanlık, piyano odaklı bir albümle geldi. Kariyerinin en iyi albümüydü. Yılın son günlerinde yayınlanan ‘Evermore’ ise; ‘Folklore’un yedekleri değil; devam ruhunu koruyan iyi şarkılarla çıtayı yükseltti. Dua Lipa geleceğin nostaljisini çok iyi bir albümle yakaladı. 70’ler, 80’ler ve 90’ların sound’unu taptaze fikirlerle harmanladı. Arkasından şarkıların dans versiyonları geldi. Run The Jewel albümü Amerika’da George Floyd’un öldürülmesi protestoları sırasında yayımlandı ve öfke içermekteydi. Yılın ses getiren, müzikal çıtası yüksek rap albümlerinden birini yaptılar. Bob Dylan 80 yaşında 39’uncu stüdyo albümünde başyapıt bir işe imza attı. Dokuz gün sonra 1 numara olup; ‘Yeni bir albümle İngiltere’de liste başı olan en yaşlı müzisyen’ unvanını kazandı. The Strokes’un; şarkılar ve bütünsel olarak iyi bir rock albüm üretme konusunda eskisinden daha güçlü olduğunu; bunun için motive olduklarını gördük. Ayrıca HAIM’in ‘Women In Music Pt. 3, Pearl Jam’in ‘Gigatone’, Fiona Apple’ın ‘Fetch The Bolt Cutters’, Tame Impala’nın ‘Slow Rush’, The Weeknd’in ‘After Hours’, Roisin Murphy’nin ‘Roisin Machine’, Lady Gaga’nın ‘Chromatica’, Miley Cyrus’ın ‘Plastic Hearts’, Kylie Minogue’un ‘DISCO’ ve Sufjan Stevens’ın ‘The Ascension’ına dikkat.