2022'de neler oldu: Kadınların mücadelesini durduramayacaksınız

Hazırlayan: İlayda KAYA

İKTIDARIN baskıları her geçen gün artarken kadınlar mücadelelerinden bu yıl da bir adım geri atmadı. Kadın cinayetlerini sadece rakamdan ibaret gören iktidar, cinayetlerin üstünü örten politikalar üretmeye devam etti.

Yetkili makamlar, önlenebilecek her cinayete karşı sessizliğini korurken, katil zanlılarını koruyacak adımlar atarak kimi zaman cinayetleri yaşanmamış kabul etti. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu yılın ilk yarısında yaptığı açıklamada her yıl olduğu gibi bu yıl da kadın cinayetlerinde “azalma” yaşandığını iddia ederek bu verilerle övündü. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’ndan paylaşılan veriler ile gün yüzüne çıkan kadın cinayetleri ise bu iddiaları çürüttü. Kadınların sosyal ve ekonomik ayrımcılığa uğradığı bir yıl olarak bu sene tarihe kazındı. Kadınlar ve kız çocukları eğitimden sağlığa birçok alanda geri planda bırakıldı. Öte yandan kadınlar, maruz bırakıldığı şiddet ve cinayetlere karşı gerek mahkeme kapılarında gerek sokaklarda seslerini yükselterek İstanbul Sözleşmesi için direndi. Cemaat düzenine karşı laikliğin hayati önemde olduğunu sloganlarında duyurdu.

***

Danıştay tarihinde görülmemiş dava!

İstanbul Sözleşmesi’nin çekilme kararını hukuk garabeti sayan kadın örgütleri, yüzlerce dava açarak haklarının korunmasını talep etti. Danıştay 10’uncu Dairesi’nde 28 Nisan’da görülen 10 davayı bekleyen kadınlara polisler tarafından müdahale edildi. Mahkeme salonunu dolduran kadınları gören Mahkeme Başkanı “Danıştay tarihinde bir ilk. Bu kadar kalabalık bir duruşma ilk kez yapıyoruz” dedi. Binin üzerinde kadın avukat ve hak savunucusunun Ankara’da Danıştay’da şubat, nisan ve hazirandaki duruşmalarının ardından Temmuz 2022’de kararını açıklayan Danıştay 10’uncu Daire, İstanbul Sözleşmesi’nin feshine ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararının iptal istemini 2’ye karşı 3 oy ile reddetti.

Katillerin peşini bırakmıyoruz

Damla Kutulu, 15 yıl kendisine şiddet uygulayan Fikret Kutulu’yu öldürmüştü. Kutulu, önce meşru müdafaadan serbest bırakıldı, sonra 15 yıl ceza verildi. Gözde Çelen, Cemile Alan, Ayşe Sevimli, Sema Tokat, Şükriye Gür, Zeynep Gıcık erkekler tarafından katledilen kadınlardan sadece birkaçı.

Kadınların isyanı dünyayı salladı

İran’da Mahsa Amini, ahlak polisi tarafından başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle gözaltına alınıp öldürüldü. Amini’nin ölümü, Türkiye’de birçok şehirde protesto edildi. Her kökenden kadın, seslerini yükselterek erkek şiddetine karşı olduklarını haykırdı.

Kadın platformu kapatılamaz

Kadınların haklarını koruyan Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu kapatılmak istendi. “Kanuna ve hukuka aykırı faaliyet göstermek” suçlamasıyla açılan davanın 2 duruşması görüldü.

Bakanlık cinayet verilerini gizliyor

İçişleri Bakanlığı 2022’nin ilk 7 ayında 151 kadın cinayeti olduğunu açıkladı. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun verilerine göre 2022’nin ilk 7 ayında 188 kadın cinayeti gerçekleştiği belirlendi.

Sanatçılar gericilerin hedefinde!

Gericilerce hedef alınan şarkıcı Gülşen, bir konserindeki sözleri nedeniyle 25 Ağustos’ta halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçlamasıyla tutuklanarak Bakırköy Cezaevi'ne gönderildi. Oyuncu Ezgi Mola, Musa Orhan’ın tutuksuz yargılanmasını eleştirdiği için ceza aldı.

Anayasa teklifini kabul etmiyoruz

Kadınlar, başörtüsü üzerinden başlayan tartışmalar sonrası gündeme gelen Anayasa’nın 24. ve 41. maddelerinde değişiklik yapılması teklifiyle ilgili, Meclis’e çağrı yaptı. Kadınlar, ‘başörtüsü’ ve ‘aile yapısının tanımlanmasına’ yönelik anayasa değişikliği teklifine “hayır” diyor.

Kadın düşmanı açıklamalar

Konya Numune Hastanesi Başhekim Yardımcısı ve İHH Konya İl Başkanı Hasan Hüseyin Uysal, kadınları “Göbeği, göğüslerinin yarısı, omuzları, bacak uyluğunun yüzde 80’i açık tipler türedi. Beden satmaya giden yol, fahişelik yolu değil mi?" diyerek hedef gösterdi.

‘Şaka’ değil kadın cinayeti

Yağmur Önüt davasında fail Egemen Vardar, olası kast ile öldürme suçundan “iyi hal” indirimi uygulanarak ceza almıştı. Egemen Vardar’ın “Şakalaşıyorduk” diyerek üzerini kapatmaya çalıştığı cinayetin 6 yıldır takipçisi olan kadınlar, olayın şaka değil, kadın cinayeti olduğu ortaya çıkardı.

Gülistan Doku nerede?

Gülistan Doku 5 Ocak 2021’den beri kayıp. Doku’ya dair hiçbir ize rastlanmazken baş şüpheli Zeynel Abakarov hâlâ tutuklanmadı. Zeynel Abakarov’un üvey babası Engin Yücel’e, polisken elde etmiş olduğu Gülistan’a ait bilgileri paylaşmasından dolayı ceza verildi.

Polise suç duyurusu

25 Kasım Kadına Yönelik Şiddet ile Mücadele Günü kapsamında Taksim’de buluşan kadınlar, polis müdahalesine maruz kaldı. Birçok kadın ters kelepçeyle gözaltına alındı. Kadınlar, polis şiddetine karşı suç duyurusunda bulundu

Kadın cinayetleri politiktir

Aile Bakanı Derya Yanık “Öldürülen kadınların yüzde 8’inin koruma tedbiri talebi var, yüzde 92’nin böyle bir talebi bile yok” dedi. Kadın örgütleri ise Yanık’a tepki göstererek, yüzde 8’in öldürülmesini önlemek için nasıl bir politika geliştirdiklerini sordu.

8 Mart’ta sokaktayız

8 Mart ruhunu dünyaya yayan kadınlar, isyanlarını sokaklara taşıdı. Sloganlar eşliğinde sokaklarda yürüyen kadınlar Türkiye’de yine polis müdahalesiyle karşılaştı. Onlarca kadın gözaltına alındı. Antalya’da 30 kadının katıldıkları Feminist Gece Yürüyüşü suç sayıldı ve yargı karşısına çıktı.

Şiddete karşı mücadeleye devam

Ankara’da üniversite öğrencisi Şule Çet’in öldürülmesiyle ilgili dava görüldü. Cinayetin peşini bırakmayan kadın örgütleri 2018 yılından beri süren davanın aydınlatılması ve katillerin cezalandırılması için mücadele etti. Çet’i öldüren Çağatay Aksu’ya verilen müebbet ve 12 yıl 6 ay ile Berk Akand’a verilen 18 yıl 9 ay hapis cezası onandı.

Renklerle varız

Onur Yürüyüşü, bu sene de hak ihlallerine ve baskılara sahne oldu. Etkinlikler ve yürüyüşler engellenmek istendi. 373 LGBTİQ+ gözaltına alındı

Akademisyenin katiline müebbet

İstanbul Aydın Üniversitesi’nde öğretim üyesi olan Dr. Aylin Sözer Maltepe’deki evinde boğazı kesilip yakılarak katledilmişti. Katil Kemal Ayyıldız, ağırlaştırılmış müebbet ve çeşitli suçlardan 15 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. Kadınlar Sözeri’nin katilinin yargılandığı davanın her duruşmasında bulunarak davanın takipçisi oldu.

Katil hâlâ aramızda

İzmir’de, boşanma aşamasında olduğu Ezgi Özarslan’ı silahla öldürüp kaçan Deniz Özarslan aradan geçen 157 güne rağmen bulunamadı.

Tahrik indirimi uygulanamaz

Pınar Gültekin’in, Cemal Metin Avcı tarafından vahşice öldürülmesiyle ilgili davada Cemal Metin Avcı için “ağırlaştırılmış müebbet” cezası verildi. Daha sonra mahkeme “haksız tahrik” olduğuna kanaat getirdi ve cezayı 23 yıla indirdi. Yargılanan diğer tüm sanıklar da beraat etti. Gültekin ailesinin avukatları kararı İstinaf’a taşıdı. İstinaf’a taşınan karar, davada usulen eksiklikler olduğu gerekçesiyle bozuldu. Dosya, kararı veren mahkemeye geri gönderildi. Kadınlar yargının erkek egemen tutumuna karşı birlik çağrısı yaptı.