27’nci dönem TBMM karnesi: ‘İttifak Meclisi’nde muhalefete yer yok

Türkiye, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin çağrısıyla geçen sene erken seçime gitti. 24 Haziran 2018’de yapılan Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilleri seçimleriyle birlikte Parlamenter Sistem kaldırıldı ve ‘Cumhurbaşkanlığı Sistemi’ denilen Başkanlık sistemi yürürlüğe girdi.

24 Haziran seçimlerinde AKP ve MHP ‘Cumhur İttifakı’ adı altına birleşti, buna daha sonra Büyük Birlik Partisi (BBP) eklendi; Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), İYİ Parti, Saadet Partisi (SP) ve Demokrat Parti (DP) ise ‘Millet İttifakı’ adı altında seçime birlikte girdi. En fazla oy alan üçüncü parti olarak TBMM’ye giren Halkların Demokratik Partisi (HDP) ise seçime, herhangi bir ittifaka dahil olmadan, tek başına girdi. İttifak listelerinden seçilen SP’li, BBP’li, DP’li ve TİP’li milletvekilleri göreve başladıktan sonra istifa ederek kendi partilerine geçti.

Seçimden sonra bir yandan yeni sistem devletin kurumlarında oturtulmaya çalışılırken diğer yanda ekonomik kriz hızla derinleşti, TL’nin değeri düştü, vatandaşın cebi boşaldı, işsizlik tarihin en yüksek seviyesine tırmandı ve ekonomik güven tarihin en düşük düzeyini gördü.

Hem ittifaklar hem de tüm yetkilerin tek başına Cumhurbaşkanında olduğu yeni sistem, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) aritmetiğini ve işleyişini de etkiledi.

Saray’dan atanan ve tek sorumluluğu Saray’a olan Bakanların gensoru verilerek TBMM’de hesap vermelerinin dahi ortadan kaldırıldığı yeni sistemde; Vekiller, Genel Kurul kürsüsünde yaptıkları konuşmaların yanı sıra TBMM Başkanlığı’na sundukları kanun teklifleri, yazılı soru önergeleri ve meclis araştırma önergeleri ile yasama ve denetleme çalışmalarını sürdürüyor.

İNTERAKTİF VERİLERLE MECLİS’İN 27’NCİ DÖNEMİ

(Grafikleri daha iyi görüntüleyebilmek için mobil cihazınızı yatay modda kullanmanızı öneririz)

CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, TBMM’nin 27. Dönemi’nin yasama faaliyetlerini Meclis Başkanı Mustafa Şentop’a sordu. CHP’li Bakan, Mayıs ayı itibariyle partiler bazında yazılı soru önergeleri, kanun teklifleri ve meclis araştırma önergelerinin sayısı ile bu teklif ve önergelerin akıbetini sordu. Önerge yanıtı TBMM Başkanvekili Isparta Milletvekili Süreyya Sadi Bilgiç imzasıyla geldi.

11 BİN 994 YAZILI SORU ÖNERGESİ

TBMM 27. Dönemde (3 Mayıs tarihi itibariyle) toplam 11 bin 994 tane yazılı soru önergesi verildi. CHP’nin 9 bin 19, HDP’nin bin 674, İYİ Parti’nin 991, MHP’nin 255, SP’nin 39, bağımsız 8, TİP’in 5, DP’nin 3 yazılı soru önergesi olduğu kayıtlara geçti. AKP’nin ise Meclis’e sunduğu hiç yazılı soru önergesi yok.

ÖNERGELERİN YARISI CEVAPSIZ KALDI

TBMM Başkanlığı’na sunulan 11 bin 994 yazılı soru önergesinin 162’si iade edildi. Bunların 125’i HDP’nin, 36’sı CHP’nin, 1’i de TİP’in. ‘Süresi içinde cevaplanan’ 705, ‘süresi geçtikten sonra cevaplanan’ 3 bin 754 ve ‘cevaplandırılmayan’ 5 bin 594 yazılı soru önergesi bulunuyor. Öte yandan imzada bulunan bin 79, işlemde bulunan ise 588 yazılı soru önergesi var. Bu önergelerin çoğunluğunu da CHP ve HDP’ye ait.

BİN 824 KANUN TEKLİFİ

TBMM 27. Dönemde (3 Mayıs tarihi itibarıyla) toplam bin 824 tane kanun teklifi verildi. En fazla kanun teklifi veren CHP’nin bin 353 kanun teklifi, MHP’nin 151, AKP’nin 131, İYİ Parti’nin 107, HDP’nin 79, BBP’nin 2 kanun teklifi olduğu kayıtlara geçti.

SADECE 21 TEKLİF KANUNLAŞTI

TBMM Başkanlığı’na sunulan toplam bin 824 kanun teklifinin ise sadece 21’i kanunlaştı. Kanunlaşan tekliflerin tamamı AKP’nin sunduğu teklifler iken; CHP’nin verdiği bin 353 kanun teklifinin bir tanesi bile kanunlaşmadı.

BİN 161 MECLİS ARAŞTIRMASI

TBMM 27. Dönemde (3 Mayıs tarihi itibariyle) bin 161 meclis araştırma önergesi verildi. CHP 735, HDP 232, 126 İYİ Parti, 49 MHP ve 19 tane AKP’nin meclis araştırma önergesi olduğu kaydedildi.

Gündemde bulunan Meclis Araştırma Önergesi sayısı bin 80 iken; meclis araştırmalarının 41’i iade, 36’sının açılması kabul edildi.

MECLİS’TE 9 PARTİ VE 3 BAĞIMSIZ VEKİL VAR

İttifaklardan dolayı TBMM’de bu dönem 9 parti temsil ediliyor.

Toplam 590 milletvekilinin görev yaptığı TBMM’de; AKP’nin 291, CHP’nin 140, HDP’nin 62, MHP’nin 49, İYİ Parti’nin 39, SP’nin 2, TİP’in 2, DP’nin 1, BBP’nin 1 sandalyesi var. Milletvekili seçimiyle birlikte 600 olan vekil sayısı, bazı vekillerin yaşamını yitirmesi ve Belediye Başkanı seçilmesi gibi sebeplerle 590’a düşmüş durumda.

Partilerinden ihraç edilen CHP’li Öztürk Yılmaz ve MHP’li Erhan Usta ile partisinden istifa eden İYİ Partili Fatih Mehmet Şeker ise bağımsız vekil olarak TBMM çalışmalarını sürdürüyor.

REDDEDİLENLER

Cumhur ittifakının domine ettiği Meclis’e muhalefetin sunduğu tekliflerin büyük bir kısmı, çoğunluk olan ittifakın oylarıyla reddediliyor. Son zamanlarda reddedilmesiyle kamuoyunda tepki toplayan önergelerden bazıları şöyle:

• Kılıçdaroğlu’na yapılan saldırının araştırılması için verilen meclis araştırma önergesi reddedildi.
• Birden çok kez Meclis’e sunulan ’15 Temmuz’un siyasi ayağı araştırılsın’ önergesi, Cumhur İttifakı oylarıyla reddedildi.
• İYİ Parti’nin Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) önergesi önce CHP, HDP ve MHP’nin desteğiyle kabul edildi, daha sonra MHP’lilerin çekimser oylarıyla reddedildi.
• Türkiye’de son yıllarda giderek artan beyin göçünün nedenlerinin araştırılması önergesi reddedildi.

‘BU VERİLER YASAMANIN TEK ADAM KARNESİDİR’

Meclis’teki bu tabloyu sorduğumuz, konuyla ilişkin soru önergesi veren CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan, Başkanlık sistemiyle güçleneceği iddia edilen yasamanın sınıfta kaldığının altını çizdi.

Kanun tekliflerinin parlamentonun en temel yasama çalışması olduğunu vurgulayan Bakan, “Toplamda bin 824 kanun teklifinin bin 353 tanesini CHP olarak biz vermişiz. Ama kanunlaşan tekliflerin tamamı AKP’nin verdiği teklifler. Öte yandan Bakanların parlamentoya karşı bir sorumluluğu yok. Bakanlar sadece atamalarını yapan tek kişiye karşı sorumlu. Bizler ise Bakanların sorumluluk alanlarını kapsayan konularla ilgili kendilerine sorular soruyoruz ama yanıt alamıyoruz. Lütfedip verdikleri yanıtlar ise içi boş sırf ‘yanıtlandı’ olsun diye yazılmış birkaç cümlelik beyanlar.” ifadelerini kullandı.

‘MİLLETİN VERDİĞİ YETKİYİ MİLLET ADINA SONUNA KADAR KULLANACAĞIZ’

Milletin yetkisiyle seçildiklerini ve görevlerinin halkın iradesini savunmak olduğunu hatırlatan CHP’li Bakan, şunları söyledi:

“Bu veriler; yasamanın tek adam karnesidir. Bizler milletvekiliyiz ve vatandaşın sorunlarını parlamentoya taşıyarak çözüm üretilmesi için çalışırız. Bunu gerek kanun teklifi vererek yaparız gerekse bize iletilen sorunu Bakanlara sorar yanıtını isteriz. Yanıt vermeseler de bizler milletin bize verdiği yetkiyi millet adına sonuna kullanacağız. Parlamentonun varlığını ve saygınlığını korumak; milletin iradesine sahip çıkmak ve vatandaşın hakkını hukukunu savunmak için mücadelemiz sonuna kadar devam edecek. Gazi meclisin kurucu ve kurtarıcı olarak tarihsel bir önemi var. Parlamento hala en güçlü muhalefet alanı. Bu nedenle anayasal yetkilerimizi kullanarak muhalefeti parlamentodan yükseltmeye devam edeceğiz.”