29 kodla işten çıkarıldım, işsizlik ödeneği alamıyorum
SORU: Ben 29 kodla işten çıkarıldım; ama ihbar ve kıdem tazminatımı banka yoluyla maaş hesabıma yatırdılar. İşveren 10 gün geçtiğinden dolayı tazminatlarımı ödeyip ayrıcalık yaptıkları için SGK’ya sehven düzeltme vermiyor (fazla ayrıcalık yaptıklarını düşünüyorlar herhalde). 29 kod ile işten çıkarıldığım için İŞKUR işsizlik maaşı bağlanmıyor. Benim İŞKUR’dan maaş bağlatabilmem için bu durumda ne yapmam gerekir? Sonuçta ben ne işverene saygısızlık ne de işyerinde bir ahlaksızlık yaptım. Muhasebe müdürü bana “İşini bul, işten çıkmak istediğin zaman tazminatların yatacak” demişti; ama ben kendisine güvendiğimden kodlara bakmadan işten çıkışımı imzalamış oldum.
YANIT: İçinde bulunduğumuz pandemi döneminde bazı kötü niyetli işverenlerce sıkça başvurulan ve pek çok çalışanın mağdur olduğu bir konuda soru yöneltmişsiniz. Gerçekten de “işten çıkış yasağı” adı altında uygulanmakta olan düzenlemeyi delmek adına bazı işverenler, işçileri İş Kanunu’nun 25/2. maddesi, yani “İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan halleri” başlıklı maddesi ile işten çıkarıyorlar. Çünkü bu madde işten çıkış yasağı uygulamasının kapsamı dışında. SGK işten çıkış kodları arasında 25/2. maddenin karşılığı Kod 29’dur.
Bu kodla işten çıkışı bildirilen bir çalışan işsizlik ödeneğinden yararlanamıyor. Çünkü İşsizlik Sigortası Kanunu gereği İK. 25/2. madde ile işten çıkarılan bir çalışan, İŞKUR’un deyimiyle “işini kendi kusuru ile” kaybetmiş sayılıyor ve işsizlik ödeneğine hak kazanamıyor.
Özellikle içinde bulunduğumuz pandemi döneminde kimi işverenlerce işten çıkarma yasağını delmek adına kullanılan bu kod, bu tür işten çıkarmalar bir denetime de tabi olmadığından pek çok işçinin mağduriyetine sebep oluyor. İşçi işten tazminatsız çıkarıldığı gibi işsizlik ödeneğinden de yararlanamıyor.
Bu bilgiler çerçevesinde sizin sorunuza dönecek olursak;
İfadelerinizden anlaşılan, sizin anlaşmalı bir şekilde işten ayrıldığınız ve tazminatlarınızın da ödendiği yönündedir. Sizin işsizlik ödeneğinden yararlanabilmeniz için işverenin sizi 04 kodu ile işten çıkarttığını SGK işten çıkış bildirgesinde belirtmesi gerekirdi (yani belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi). Ancak işveren bu kodla bildirim yaparsa işten çıkış yasağına uymamış olacağı ve idari para cezası ile karşılaşacağı için sizin çıkışınızı 29 kodla yapmış görünüyor.
İşverenin bu değişikliği (düzeltmeyi) yapmak elindedir. Yapmadığı takdirde işyerinin bağlı bulunduğu Türkiye İş Kurumu şubesine şikâyet dilekçesi vermeniz gerekir. Vereceğiniz dilekçede kendi kusurunuzla değil, işverence işten çıkarıldığınızı belirtin ve tazminatlarınızın ödendiğine ilişkin belgelerin fotokopisini de ekleyin.