İHD’nin hazırladığı rapora göre Marmara Bölgesi’nde 3 ayda 905 hak ihlali yaşandı. Raporda yaşam hakları için acilen önlem alınması gerektiği ifade edildi.

3 ayda 905 hak ihlali
Fotoğraf: DHA

Haber Merkezi

İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu, 3 aylık Marmara Bölgesi Hapishaneleri Hak İhlalleri Raporunu açıkladı. Ekim, kasım, aralık 2022’yi kapsayan rapor, bu dönemde derneğe yapılan ihlal başvuruları ve basın taraması yoluyla hazırlandı.

Bu dönemde, 780’i başvurulardan ve 125’i basından olmak üzere toplam 905 hak ihlali tespit edildi. Rapora göre, dördü hapisliği devam ederken, ikisi serbest bırakıldıktan günler sonra olmak üzere 6 hasta mahpus (Tahir Gürdal, Emre Abalak, Ehettin Kaynar, Süphan Çabuk ve Kemal Mutlum, Vural Avar) hayatını kaybetti. Ayrıca Marmara Bölgesi hapishanelerinde 3 ayda iki intihar girişimi gerçekleşti.

Raporun hak ihlallerine dair tespitler bölümünde şu değerlendirme yer aldı:

•Rapor dönemi boyunca; yaşam hakkına yönelik saldırılar, sağlık ve tedaviye erişim sorunları, işkence, kötü muamele ve onur kırıcı muamele devam etti.

•Artan hak ihlalleri arasında ölümle tehdit, intihara zorlama, idarenin can güvenliği endişesi yaratacak eylem ve söylemleri dikkat çekiyor.

•Tahliyesi gelen gelmiş ya da açık cezaevine gitmesi gereken mahpuslar, iyi halli olmadıkları, toplum güvenliği için tehlike oluşturuyor veya toplumla bütünleşmeye hazır değil vb. gibi gerekçelerle hapishane idari gözlem kurulu kararıyla bu haklarından yoksun bırakılıyor.

•Türkü söylediği, hücre değişikliği talep ettiği ve bu konuyla ilgili hapishane idaresine dilekçeler vererek ısrarcı davrandığı gibi çeşitli bahanelerle verilen disiplin cezaları ve hücre cezaları ile infaz yakmalar devam etti.

•Hapishanelerin tümünde disiplin cezaları, süreli- süresiz yayınlar ve kitap yasakları, kürtçe kitapların verilmemesi, mahpuslardan tercüman parası istenmesi, mektup yasakları, mektupların “yalan yanlış bilgi yayma, korku ve panik oluşturma” gibi bahaneler ileri sürerek karalanması, resmi kurumlara yazılan yazılar ve suç duyurusu dilekçelerinin gönderilmemesi sorunları devam etti.

•Ayrımcı, etnik kökene göre davranma sık sık baskın hücre araması, aramalarda eşyaların dağıtılması, hücrede bulunan kantin fişi dahil mahpusların mektup, günlük vb birçok yazılı materyallerine el konuldu.

•Bakırköy Kadın Kapalı cezaevinde olduğu gibi kadın mahpusları arama sırasında havalandırmaya kilitleme, kadın mahpusların iç çamaşırlarının teşhir edilmesi, erkek gardiyan tarafından kadın mahpusun vajinal bölgesine tekme atılması gibi cinsiyetçi yaklaşımlar, hastalığı nedeniyle havalandırmaya 4 yıldır çıkamayan kadın mahpus havalandırmaya kilitlendi.

***

ACİLEN ÖNLEM ALINMALI

Raporda öneriler ise şöyle sıralandı:

•Ağır hasta mahpuslar başta olmak üzere risk grubundaki tüm mahpusların sağlık ve yaşam haklarını korumak için gerekli önlemler acilen alınmalı.

•Hasta mahpuslar serbest bırakılarak tedavi ve yaşam haklarının korunması yönünde acil adımlar atılmalı.

•Giderek yaygınlaşan ve kalıcı hale dönüştürülen tecrit politikasından vazgeçilmeli, işkence, kötü muamele, keyfi yasak ve uygulamalara derhal son verilmeli.