4B Hareketi: Ataerkiye isyan

Güney Kore'de 2010'larda ortaya çıkan 4B hareketi, Trump'ın yeniden başkan seçilmesinin ardından ABD'de de yaygınlaşmaya başladı. 4B ismi "bi" ile başlayan hayır" anlamına gelen dört Korece kelimeden geliyor: Bihon (evlilik yok), bichulsan (doğurmak yok), biyeonae (flört etmek yok) ve bisekseu (seks yok). Yani ataerkil yapılara direnmenin bir yolu olarak evliliği, anneliği ve heteroseksüel ilişkilerin tümünün reddini temsil ediyor. Bir tür grev de denebilir. Kadınlar genellikle sosyal medya üzerinden örgütleniyor.

Güney Kore'de kadınlar çok yaygın ve sistematik bir şiddetle burun buruna yaşıyor. Erkekler ve kadınlar arasında yaklaşık %30 oranında bir ücret farkı var. Bu da Güney Kore'yi dünyadaki cinsiyete dayalı ücret eşitsizliğinin en fazla olduğu ülkelerden biri yapıyor. Aynı zamanda kadınlara dayatılan güzellik standartları var. Kadınlar buna tepki olarak 2018'de TikTok üzerinden makyaj ürünlerini yok ettikleri ve saçlarını kısa kestikleri videoları yayınlamaya başladılar ve bu hareket "korseden kaçış" hareketi olarak tanındı.

ANTİ FEMİNİZMLE ZAFER

Cezasızlık politikasının hakim olduğu ülkede özellikle dijital şiddet çok yaygın, Telegram üzerinden cinsel suç odalarının kurulduğu biliniyor. Erkekler, yapay zeka kullanarak, tanıdıkları kadınların fotoğraflarını pornoya dönüştürüyor, kadınları aşağılıyor ve kişisel bilgileri ile sahte pornografik fotoğraflarını paylaşıyor. Faillerin sayısının yüz binleri geçtiği tahmin ediliyor. 400 bin katılımcıya kadar ulaşan cinsel suç odaları mevcut. Rıza dışında çekim ve deepfake pornolar, dijital cinsel suçlar olarak nitelendiriliyor. Ancak, bu dijital cinsel suçlar, fiziksel şiddet olmadığı için çok hafif cezalandırılıyor. 2022'de göreve gelen, şu günlerde sıkı yönetim kararı alarak siyasi kriz yaratmasıyla gündemde olan Başkan Yoon Suk Yeol, yapısal cinsiyet ayrımcılığının varlığını inkar edip ve ülkenin cinsiyet eşitliği bakanlığını kaldırmayı vaat ederek anti-feminist söylemlerle zafere ulaşmıştı.

4B hareketini değerlendiren Kore Üniversitesi'nde sosyoloji profesörü olan Gowoon Jung, ''Batı'nın feminist hareketlerle olan uzun geçmişinin aksine, Kore bu değişimleri çok sıkıştırılmış bir şekilde yaşıyor. Bu da pek çok kişinin feminizmi en radikal haliyle görmesine yol açtı" diyor.

Ülkede feminist hareket güçlenirken kadınlara yönelik şiddet de artıyor. Geçen yıl market çalışanı bir kadın, kısa saçlı olduğu için feminist olduğunu düşünen bir adamın saldırısına maruz bırakıldı. Bu kadın düşmanlığını ilk kez bir nefret suçu olarak kabul eden bir mahkeme kararına yol açtı.

ABD’DE YAYILIYOR

ABD'de Trump'ın seçimleri kazanmasının ardından ABD'li kadınlar arasında da yaygınlaşan 4B hareketinin ana gündemlerinden biri hedef alınan kürtaj hakları.

Önceki başkanlık döneminde Trump eşit işe eşit ücreti garanti altına alan yasaları geri çekti. Yine aynı dönemde, işverenlerin dini gerekçelerle doğum kontrol kapsamını sigorta planlarından çıkarmasına izin veren düzenlemeler yaptı. Kürtaj hizmetleri sunan kuruluşlara verilen fonlar kesildi. Bu, düşük gelirli kadınların üreme sağlığı hizmetlerine erişimini zorlaştırdı. Ayrıca kürtaj karşıtı yargıçları yüksek mahkemeye atayarak kürtaj hakkını anayasal güvence altına alan Roe v. Wade kararının bozulmasını sağladı. Seçim sonrası yapılan araştırmaya göre ABD'de kadınların yüzde kırk beşi Trump'a oy verirken erkeklerin yüzde elli beşi oy verdi. Trump'ın kabinesini cinsel taciz faili erkeklerle doldurmaya çalıştığı da görülüyor. Savunma Bakanlığı için düşündüğü aday Pete Hegseth, bir kadını isteği dışında otel odasına kapatıp cinsel tacize maruz bıraktığına dair iddiaların üstünü kapatmak için para ödemişti. Sağlık ve İnsani Hizmetler Bakanlığı'nın başına geçmesi düşünülen Robert F. Kennedy Jr'ın, evinde bebek bakıcısı olarak çalışan bir kadını taciz ettiği iddia edildi.ABD'li kadınlar Trump'ın kadın düşmanı politikalarına karşı 18 Ocak’ta geniş çaplı bir yürüyüş düzenleyecek.

4B hareketinin Asya ve ötesine yayılması feminist mücadelenin evrenselliğini gözler önüne seriyor. Güney Kore'de ekonomik eşitsizliklere karşı başlayan hareket bugün başka ülkelerde de kadınların kendi hayatları, bedenleri için verdikleri bir mücadeleye dönüştü.