7’den 70’e çalışırken öldürülüyoruz!

Son günlerde ülke gündemini meşgul eden konuların başında iş cinayetleri geliyor. Neredeyse her gün ajanslara en az bir iş cinayeti iş cinayeti ve iş kazası haberi düşüyor. Kimisi yaşlı, kimisi çocuk, kimisi mevsimlik tarım işçisi, kimisi kaçak maden ocağında çalışıyor, kimisi inşaat ustası…

Sektör fark etmeksizin emekçiler her alanda güvencesiz bir şekilde çalıştırılırken neo-liberal politikalarla ise patronun ‘insafına’ bırakılıyorlar. AKP iktidarının ekonomi politikaları sonucu derinleşen ekonomik kriz nedeniyle emeklilerden çocuklara kadar sayısız kişi çalışmak zorunda kalıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine göreyse 65 yaş üstü nüfusun yüzde 12’si aktif olarak işgücünde bulunuyor. Sendikalarda örgütlü olmamak, denetimlerin yeterince yapılmaması, ağır iş yükü, uzun çalışma saatleri de beraberinde iş kazalarını ve iş cinayetlerini getiriyor.

Yaşanan sorunların bir kısmı şu şekilde:

• İşyerlerinde Çalışma Bakanlığı tarafından yeterli denetimin yapılmaması,

• 2012 yılında Meclis’te kabul edilen İş Sağlığı ve İşçi Güvenliği Kanunu’nun uygulaması için bazı maddelerin 12 yıldır ötelenmesi

• Güvencesiz çalıştırılma,

• İşçilerin, sendikalaşma hakkının işveren tarafından işten çıkarmalarla engellenmesi

• İşverenin grev kırıcı uygulamaları,

• ‘Milli güvenliği bozucu nitelikte’ gibi birçok iddiayla uygulanan grev yasakları,

• Sendikanın yetki belgesine karşın patronun Toplu İş Sözleşmesi yapılmasına engel olması.

878 EMEKÇİ ÇALIŞIRKEN ÖLDÜ

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi’nin verilerine göre son 2,5 yıl içerisinde 400 çocuk ve 65 yaş üstü yurttaş iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. 2024’ün ilk 6 aylık verisini açıklayan İSİG Meclisi’ne göre, 878 kişi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. Ocak ayında iş cinayetlerinde yaşamını yitirenlerin sayısı 161 olurken şubatta 149, martta 124, nisanda 165, mayısta 142, haziranda 137 olarak belirlendi.

İSİG Meclisi’ne göre 2024’te bu sayının 33’ü çocuk, 52’si ise 65 yaş üstü. Ayrıca 65 yaş üstünde olan 2022’de 99 kişi, 2023’te ise 95 kişi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. İş cinayetlerinde ölen çocuk sayısı ise 2022’de 64, 2023’te 54 olarak gerçekleşti. 2,5 yılda iş cinayetlerinde 246 yaşlı ve 151 çocuk hayatını kaybetti. Toplam çocuk ve yaşlı sayısı ise 397 oldu.

KAÇAK OCAKLAR CİNAYET MAHALLİ

Zonguldak’ta kaçak maden ocağında çalıştırılırken iş kazası geçiren ve ocağın sahipleri tarafından katledilen göçmen işçi Vezir Mohammad Nourtani’nin ardından kaçak maden ocakları yeniden gündeme geldi. Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun (TTK) verilerine göre son 10 yılda 44 madenci kaçak maden ocaklarında yaşamını yitirdi. Emekçiler, günlük bin TL ila 2 bin TL arasında değişen yevmiyelerle güvencesiz şekilde çalıştırılıyor. Birçok önlemin alınmadığı kaçak ocaklarda emekçiler göçük, metan gazı zehirlenmesi, kömür tozu parlaması veya sıkışma sonucu yaşamını yitiriyor. Zonguldak’ta emekli aylığı bağlanmadığı için kaçak maden ocağında çalışan 55 yaşındaki işçi Mustafa Kuru, iş cinayetinde yaşamını yitirmişti.

TTK tarafından yapılan teftişlerde kaçak 157 maden ocağı kapatılırken Zonguldak’ta da 31 kaçak maden ocağı kapatıldı.

YAPTIRIMI ÖDEMEK ÖNLEM ALMAKTAN CAZİP

İş Hukukçusu Dr. Murat Özveri, “Artık iş cinayeti değil, işveren cinayeti denmesi gerekiyor. Çünkü iş cinayeti denildiği zaman iş kendisinin herhangi bir insan kusuru olmaksızın gerçekleşen insan dışı bir süreç olarak adlandırılıyor. Eğer bir cinayet varsa failiyle birlikte anılması gerekir. Sermaye birikim sürecini yaşayan Türkiye gibi ülkelerde hızlı büyümenin olduğu, işgücünün güvencesiz, örgütsüz ve bol olduğu her yerde sermaye üretim temposunu ve birikim sürecini en düşük maliyette hızlandırmak için vahşi bir çalışma temposu yaratıyor” dedi.

Hangi sektörde hızlı ve tempolu büyüme yaşanıyorsa orada iş cinayetlerinin arttığına dikkat çeken Özveri şunları söyledi: “Yasal sistem içerisinde işverenin, işçi sağlığı ve iş güvenliğine yönelik tüm organizasyonları yapmak zorunda olduğu sistemim içerisinde işçilerin çalışması lazım. Devlet ise buna sağlamaya yönelik görevini yerine getirmiyor. İşverenlere yaptırımları düşük tutuyor ve önlem almak yaptırıma göre daha maliyetli olduğu için işverenler bir adım atmıyor.”

∗∗∗

İKİ MADENCİ YARALANDI

İzmir’de bulunan antimon maden ocağında tahkimat yenilenmesinde yukarıdan düşen kaya parçaları nedeniyle işçilerden Eren Koşar ve Barış Duranoğlu yaralandı. Ödemiş ilçesi Emirli Mahallesi’ndeki antimon madeninde, saat 11.30 sıralarında tahkimat duvarındaki kalıpların değişimi sırasında yukarıdan kaya parçaları düştü. Düşen kayalar işçilerden Koşar ve Duranoğlu’na isabet etti. Mesai arkadaşlarının bulunduğu yerden çıkardığı yaralı işçiler, ambulansla Ödemiş Devlet Hastanesine kaldırıldı. İşçilerin hayati tehlikelerinin bulunmadığı bildirildi. Olayla ilgili soruşturma başlatıldı.

∗∗∗

YİNE MESEM YİNE İŞ CİNAYETİ

Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) çocuk işçiliği meşrulaştırdığı Mesleki Eğitim Merkezi’nde (MESEM) çalıştırılan çocuklar iş cinayetlerinde yaşamlarını yitirmeye devam ediyor. Bunun son örneği ise önceki gün Ankara’da yaşandı. 15 yaşındaki öğrenci Eren Alperen Kocayavuz, MESEM kapsamında stajyer olarak çalıştırıldığı inşaatın 6’ncı katından asansör boşluğuna düşerek yaşamını yitirdi. Yaz tatili kapsamında MESEM’de bulunmaması gerek Kocayavuz, kaldırıldığı Çubuk Devlet Hastanesi’nde yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı. Polis olayla ilgili soruşturma başlattı.