CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, 20 Kasım 2022 Dünya Çocuk Hakları Günü Raporu'nu yayımladı. 2022 yılının ilk 9 ayında 36 çocuk öldürüldü, 205 çocuk ise istismara maruz bırakıldı.

9 ayda 36 çocuk öldürüldü, 205 çocuk istismara maruz bırakıldı
Fotoğraf: Serra Akcan / csgorselarsiv.org

CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu da Çocuk Hakları Günü dolayısıyla rapor kaleme aldı.

2022 yılının ilk 9 ayında 36 çocuğun erkekler tarafından öldürüldüğünü, 205 çocuğun istismara maruz bırakıldığını belirten CHP’li Tanrıkulu, “Resmi verilere göre 31 Mart itibariyle cezaevlerinde 12-18 yaş arasında 2 bin 7’si erkek toplam 2 bin 76 çocuk bulunuyor. İnsan hakları alanında çalışan örgütlerin verilerine göre, 2022 yılının ilk 10 ayında gözaltında ya da toplumsal olaylarda -en az- 70 çocuk güvenlik güçlerinin işkencesine ya da kötü muamelesine maruz kaldı” ifadelerine yer verdi.

Raporda, ABD ve Somali dışında tüm ülkelerin taraf olduğu bu sözleşmeyi Türkiye'nin, 1990'da 'çocukların 'eğitim', 'ifade özgürlüğü', 'kendi kültürünü yaşatma' ve 'kendi dilini özgürce kullanma' haklarını içeren 17, 29 ve 30. maddelerine çekince koyarak imzaladığı hatırlatıldı.

Raporda Türkiye’nin çekince koyduğu maddeler şöyle sıralandı:

"Madde 17: Taraf Devletler, kitle iletişim araçlarının önemini kabul ederek çocuğun, özellikle toplumsal, ruhsal ve ahlaki esenliği ile bedensel ve zihinsel sağlığını geliştirmeye yönelik çeşitli ulusal ve uluslararası kaynaklardan bilgi ve belge edinmesini sağlarlar. Bu amaçla Taraf Devletler:

Kitle iletişim araçlarını çocuk bakımından toplumsal ve kültürel yararı olan ve 29’uncu maddenin ruhuna uygun bilgi ve belgeyi yaymak için teşvik ederler.

Çeşitli kültürel, ulusal ve uluslararası kaynaklardan gelen bu türde bilgi ve belgelerin üretimi, değişimi ve yayımı amacıyla uluslararası işbirliğini teşvik ederler.

Çocuk kitaplarının üretimini ve yayılmasını teşvik ederler.

Kitle iletişim araçlarını azınlık grubu veya bir yerli ahaliye mensup çocukların dil gereksinimlerine özel önem göstermeleri konusunda teşvik ederler.

13 ve 18. maddelerde yer alan kurallar göz önünde tutularak çocuğun esenliğine zarar verebilecek bilgi ve belgelere karşı korunması için uygun yönlendirici ilkeler geliştirilmesini teşvik ederler.

Madde 29: Taraf Devletler çocuk eğitiminin aşağıdaki amaçlara yönelik olmasını kabul ederler:

Çocuğun kişiliğinin, yeteneklerinin, zihinsel ve bedensel yeteneklerinin mümkün olduğunca geliştirilmesi

İnsan haklarına ve temel özgürlüklere, Birleşmiş Milletler Antlaşmasında benimsenen ilkelere saygısının geliştirilmesi

Çocuğun ana -babasına, kültürel kimliğine, dil ve değerlerine, çocuğun yaşadığı veya geldiği menşe ülkenin ulusal değerlerine ve kendisininkinden farklı uygarlıklara saygısının geliştirilmesi

Çocuğun, anlayışı, barış, hoşgörü, cinsler arası eşitlik ve ister etnik, ister ulusal, ister dini gruplardan, isterse yerli halktan olsun, tüm insanlar arasında dostluk ruhuyla, özgür bir toplumda, yaşantıyı, sorumlulukla üstlenecek şekilde hazırlanması

Doğal çevreye saygısının geliştirilmesi.

Bu maddenin veya 28’inci maddenin hiçbir hükmü gerçek ve tüzel kişilerin öğretim kurumları kurmak ve yönetmek özgürlüğüne, bu maddenin 1’inci fıkrasında belirtilen ilkelere saygı gösterilmesi ve bu kurumlarda yapılan eğitimin Devlet tarafından konulmuş olan asgari kurallara uygun olması koşuluyla, aykırı sayılacak biçimde yorumlanmayacaktır.

Madde 30: Soya, dine ya da dile dayalı azınlıkların ya da yerli halkların var olduğu Devletlerde, böyle bir azınlığa mensup olan ya da yerli halktan olan çocuk, ait olduğu azınlık topluluğunun diğer üyeleri ile birlikte kendi kültüründen yararlanma, kendi dinine inanma ve uygulama ve kendi dilini kullanma hakkından yoksun bırakılamaz."

TÜRKİYE’DE ÇOCUKLAR

BM Dünya Gıda Programı'nın (WFP) bu yılın Haziran ayı verilerine göre ise 82,3 milyon nüfuslu Türkiye’de 14,8 milyon kişi yeterli gıda tüketemiyor. Veriler, 5 yaş altı çocukların yüzde 1,7’nin akut yetersiz beslenme, yüzde 6’nın ise kronik yetersiz beslenme yaşadığını ortaya koyuyor.

ÇOCUK İSTİSMARI

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, Türkiye’de ihmal ve istismara maruz bırakılan çocuk sayısı 2014’te 74.064 iken, 2016’da 83.552’ye yükselmiştir. Cinsel suç mağduru olan çocukların yüzdesi 2014'ten 2016'ya yüzde 33 artmıştır.

Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne göre, çocuk cinsel istismar hükümlülerinin yüzdesi 42,5 iken (2006) yüzde 58,8’e (2016) yükseldi.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile bağlı ve ilgili kuruluşlarının 2022 yılı bütçesinin görüşüldüğü TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda sunum yapan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık, koruyucu aile yanında kalan çocuk sayısının 19 yılda 16 kat arttığını söyledi.

MÜLTECİ ÇOCUKLAR

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) verilerine göre, Türkiye’de yaklaşık 3,6 milyon kayıtlı Suriyeli mültecinin yanı sıra 320.000 kadar diğer uyruklardan insan yaşıyor.

Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Göç ve Acil Durumlarda Eğitim Daire Başkanlığının Ocak 2022 verilerine göre de 975.731 mülteci çocuk eğitime dahil edilmiştir.

ÇOCUKLARIN YAŞAM HAKKI

Bianet tarafından düzenli olarak yayınlanan “Erkek Şiddeti Çetelesi”ne göre, 2022 yılının ilk 9 ayında 36 çocuk erkekler tarafından öldürüldü.

205 çocuk istismara maruz bırakıldı.

2021 yılında ise erkekler 34 çocuğu öldürdü, 208 kız ve erkek çocuğu istismar etti.

CEZAEVLERİNDE ÇOCUKLAR

Resmi verilere göre 31 Mart itibariyle cezaevlerinde 12-18 yaş arasında 2.007’i erkek toplam 2.076 çocuk bulunuyor.

Yaşam Hakları Derneğinin Eylül 2021 tarihli “Anneleriyle Birlikte Mahpus Olan Çocuklar” başlıklı raporuna göre, 2020 yılı sonu itibariyle 800’den fazla çocuk, Mart 2021’de yayınlanan resmi rakamlara göre ise 345 çocuk anneleriyle birlikte cezaevinde tutuluyor.

İŞKENCE OLAYLARI

İnsan hakları alanında çalışan örgütlerin verilerine göre, 2022 yılının ilk 10 ayında gözaltında ya da toplumsal olaylarda -en az- 70 çocuk güvenlik güçlerinin işkencesine ya da kötü muamelesine maruz kaldı.

'ÇOCUK İŞÇİLİK'

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisinin verilerine göre, 2022 yılının ilk 10 ayında iş cinayetleri sonucunda 14 yaş ve altında 22 çocuk işçi, 15-17 yaş arasında 32 olmak üzere toplam 54 çocuk/genç işçi yaşamını yitirdi.

2013 yılında -en az- 59 çocuk işçi

2014 yılında -en az- 54 çocuk işçi

2015 yılında -en az- 63 çocuk işçi

2016 yılında -en az- 56 çocuk işçi

2017 yılında -en az- 60 çocuk işçi

2018 yılında -en az- 67 çocuk işçi

2019 yılında -en az- 67 çocuk işçi

2020 yılında -en az- 68 çocuk işçi

2021 yılında -en az- 62 çocuk işçi

Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, 20 Kasım 1989 tarihinde BM Genel Kurulu'nda oybirliği ile kabul edildi. Bu kabulün ardından 20 Kasım günü 'Çocuk Hakları Günü' olarak kutlanıyor.