ABD’nin İran’la nükleer anlaşmaya geri dönmesi için AB’den dün kritik bir çağrı yapıldı. Bu çağrının İran’la Çin arasında yapılan tarihi anlaşmanın akabinde gelmesi dikkat çekti. İran’ın resmi yayını Press TV’de “Batılılar, İran’ı Çin’den uzak tutmak için belli tavizlerle ülkeyi aldatabileceklerini düşünüyor” analizi yer aldı.

AB’den Biden’a anlaşma çağrısı

Dış Haberler Servisi

ABD'nin eski başkan Donald Trump'ın "İran taahhütlerini yerine getirmiyor" iddiasıyla çekildiği nükleer anlaşmaya geri dönmesi için Avrupa Birliği'nden (AB) baskı var. Anlaşmaya taraf AB üyesi ülkelerin temsilcileri dün gerçekleştirdiği sanal toplantıda, Washington'ın 2018'de ayrıldığı Kapsamlı Ortak Eylem Planı'na (JCPOA) geri dönmesi için çağrıda bulundu.

JCPOA Ortak Komisyonu Koordinatörü Yüksek Temsilci Josep Borrell, "JCPOA'nın yeniden canlanmasını istemeyenler var. ABD'nin çekilmesine rağmen anlaşmayı canlı tutmaya çalışıyoruz" açıklaması yaptı. Aynı zamanda AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Borrell, "AB'nin ABD'yi nükleer anlaşmaya geri dönmeye ve İran’ın da öngörüldüğü gibi nükleer sorumluluklara tam uyum sağlamaya ikna etmesini umuyoruz" dedi.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de "ABD'nin anlaşmaya geri dönmesi halinde taahhütlerin yerine getirileceği" mesajı verdi. Ruhani, "Bu savaşı biz başlatmadık. Bu savaş bize empoze edildikten sonra bile JCPOA'ya dayanarak tüm taahhütlerimizi tam bir yıl boyunca yerine getirmeye devam ettik. ABD, JCPOA'ya dönerse İran da taahhütlerine geri dönecektir. Bu, bölge ve tüm dünya için bir kazan-kazan (win-win) anlamına gelir. Amerikalılar bunu anlayamadılar ve bu altın fırsatı yakalayamadılar" ifadelerine yer verdi.

İran'ın uranyum zenginleştirmede kısıtlamaya gideceğini taahhüt ettiği ve AB ülkelerinin de taraf olduğu söz konusu anlaşmaya geri dönme fikrine Joe Biden yönetiminin sıcak baktığı biliniyor. Tahran ise Biden yönetimine ABD'nin hukuksuz yaptırım kararlarını kaldırması şartıyla anlaşma taahhütlerini yerine getireceği şartını koşuyor. Ancak Washington henüz bu yaptırım kararlarından geri adım atmaya niyetli değil. Bu nedenle iki ülke arasında bir süredir AB arabuluculuğuyla anlaşmaya uyulması için girişim yürütülüyor.

ab-den-biden-a-anlasma-cagrisi-860189-1.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani

ÇİN TEDİRGİNLİĞİ

Brüksel'den Washington'a "Anlaşmaya geri dön" çağrısının öte yandan İran'la Çin arasında 27 Mart'ta yapılan 25 yıllık tarihi anlaşmanın akabinde gelmesi dikkat çekti. İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif'in "Win-win" şeklinde değerlendirdiği anlaşmada iki ülke arasında ikili ticaret ve askeri işbirliğini artırma kararı yer alıyor. İran'ın resmi kanalı Press TV'de dün yayımlanan "Üç taraflı İran-Rusya-Çin ittifakı ABD'yi korkutacak kadar büyüyor" başlıklı bir haber-analizde, "Batılılar, İran'ı Çin'den uzak tutmak için belli tavizlerle ülkeyi aldatabileceklerini düşünüyor" denildi.

Haberde, "İran nükleer anlaşması kesinleştiğinde başkan yardımcısı olan Biden, anlaşmaya geri dönme isteğini dile getirdi ancak somut adım atmadı. Amerikalılar ve Avrupalılar, eski rasyonel bakış açılarını İran'a dayatacağını düşünüyor ancak yanılıyorlar. İran ile Çin arasında imzalanan tarihi ortaklık anlaşması Batı'yı dış politikasını yeniden gözden geçirmeye zorluyor. İran, Asya'nın kalbindeki en istikrarlı bölgelerden biri haline geldi ve Çin ile anlaşmasının yanı sıra Rusya ile siyasi, askeri anlaşmaları da yeni yapının oluştuğunu gösteriyor. Batılılar ise İran'ı Çin'den uzak tutmak için belli tavizlerle ülkeyi aldatabileceklerini düşünüyor" ifadeleri yer aldı.

RUSYA’DAN ABD VE NATO TEPKİSİ: ASKER GELİRSE GEREKLİ ADM ATARIZ

ABD'yle Rusya arasında yeniden patlak veren Ukrayna krizinde Kremlin'den uyarı mesajı geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, "ABD ve NATO'nun Donbass geriliminden ötürü Ukrayna'ya asker göndermesi halinde Rusya ekstra adımlar atmak zorunda kalacak" açıklaması yaptı. Ukrayna Savunma Bakanlığı'nın Donbass'taki gerilimin tırmanması halinde ABD'nin Kiev'e destek sunma sözü verdiği yönündeki açıklamasını değerlendiren Peskov, "Kiev'in bölgeye ABD askerlerinin gönderilebileceği yönündeki açıklaması kabul edilemez. Böyle bir senaryonun gerçekleşmesi Rusya sınırları yakınındaki gerilimin tırmanmasına yol açar. Elbette bu durum, Rus tarafını güvenliğini sağlamaya dönük ek önlemler almak zorunda bırakır" dedi. Bu önlemlerin neler olabileceği sorusu karşısında "Gerekli görülen her önlem" yanıtını veren Peskov, "Maalesef Donbass'ta temas hattındaki durum korku verici. Ukrayna ordusu, birkaç değil çok sayıda provokasyonda bulunuyor" dedi.