ABD’de Covid ölümleri azalmak bir yana, artmaya başladı!
Doç. Dr. İlkay BODURROĞLU
T.C. Sağlık Bakanlığı Covid tedbirlerini kaldırarak çok büyük bir hata yapıyor. Maske ve HES kodundan vazgeçilmesi kabul edilemez yaşamsal bir hatadır. Bunu veri analizi yaparak ispatlayacağım size.
Veri analizi yapılacağı zaman en güvenilir veri bulunur ve o veri analiz edilir. Her ne kadar, Sağlık Bakanlığı’nın kendi verileri bile Covid salgınının geçtiğine dair en ufak bir izlenim vermiyorsa da, şimdi sizlere dünyanın en güvenilir Covid verisinden bahsedeceğim: ABD’de Covid nedenli ölümlerin istatistiğini TradingView.com isimli site her gün grafiksel olarak yayımlıyor. Hem ABD’nin Covid nedenli ölüm istatistiklerini makyajlamayan bir ülke olduğundan emin olduğumuz, hem de söz konusu veri sağlayıcı sitenin dünyanın önde gelen veri sağlayıcılarından biri olduğunu bildiğimiz için bu yazıya eşlik eden grafiği gönül rahatlığıyla buraya alıyor ve analiz ediyoruz. Söz konusu veri sağlayıcısının, tüm dünya üzerinde, milyonlarca para ödeyen müşterisi de bulunmakta ve bu müşteriler bu sitede online olarak izledikleri dünya borsaları verilerine güvenerek her gün milyarlarca dolar alım satım yapmaktadırlar. Amacım sitenin reklamını yapmak değil, sitenin güvenilirliğini ispatlamaktır.
Şimdi sitenin yayımladığı grafikteki ABD verilerini inceleyelim. Grafiğin dikey ekseni, ABD’de Covid nedenli ölümlerin toplam adedini gösterirken, yatay eksen de haftalık olarak tarihleri gösteriyor. 3 Mart itibarıyla ABD’de Covid nedeniyle ölenlerin sayısı 950 bini geçmiş. Grafikte ilk göze çarpan nokta, Omikron varyantı ABD’ye ulaşana dek, ABD’de Covid ölümlerinin neredeyse hep sabit bir hızda devam etmiş olması. Grafiğin çizilmeye başlandığı, yani salgının ciddi olarak kendini ilk hissettirmeye başladığı tarih olan 23 Mart 2020 haftasından başlayan siyah düz çizgi bunun kanıtı. Dikkat ederseniz, Covid ölümleri hep bu siyah düz çizginin etrafında dolanıyor. Bu çizginin eğimini hesaplamak için lise son sınıfta öğretilen yöntemi kullanarak şu sonuca varabiliriz. Eğer Covid ölümleri hep bu çizgiyi takip etse ABD’de haftada ortalama olarak yaklaşık 9 bin kişi (kesin rakam 9 bin 60) Covid nedeniyle hayatını kaybederdi. Zaten Omikron varyantı ortaya çıkana kadar da haftada ortalama 9 bin kişi hayatını kaybetmiş. İşin rahatsız edici ve bilinmeyen tarafı, Omikron varyantı ABD’ye ulaştıktan ve can almaya başladıktan sonra ölümler siyah çizginin eğiminin üzerine çıkmış. Yani ölümler bırakın hız kesmeyi, hızlanmış ABD’de Omikron sonrası.
Hatırlarsınız, Omikron varyantı Güney Afrika Cumhuriyeti’nde 22 Kasım 2021 haftasında ortaya çıktı. Grafiğimizde, kırmızı okla, tam da bu haftada ABD’de ulaşılan Covid ölümlerinin düzeyini gösterdik. Bu haftanın başında toplam ölüm adedi ABD’de 770 bine ulaşmış. Salgının ölüm vakalarının grafiğe girmeye başladığı 23 Mart 2020’den Omikron’un ortaya çıktığı 22 Kasım 2021’ e kadar geçen 85 haftada ulaşılan bu rakam, ABD’de salgının ilk 85 haftasında Covid’den ölme hızının hiç değişmediğini yani yaklaşık haftada 9 bin olarak sürdüğünü ortaya koyuyor. Ama bir de Omikron sonrası var ki, bu yazının sonuna geldiğinizde gözlerinize inanamayacaksınız.
Omikron’un ABD’de gözle görülür bir biçimde ölümleri artırdığı hafta 3 Ocak 2022 haftası. (Bunu da mavi okla işaretledik.) Yani G. Afrika’da farkedilmesinden tam 6 hafta sonra, Omikron ABD’de gözle görülür bir biçimde can almaya başlıyor. Bu haftanın başında ölüm sayısı yaklaşık 825 bin olmuş. 3 Mart itibarıyla ise ölüm sayısı 950 bini geçmiş (Kesin rakam 953 bin 686). Gün sayısına göre yaptığımız kesin hesaba göre, Omikron ABD’yi etkilemeye başladıktan sonra geçen son 2 ayda, ABD’de Covid nedeniyle ölüm hızı haftada 15 bin 100 kişiye çıkmış. Yani, Omikron öncesi ilk 85 haftada Covid virüsünün can alma hızı haftada 9 bin 60 kişiden, Omikron sonrası haftada 15 bin 100 kişiye çıkmış. Yani 3 Mart 2022 itibarıyla yüzde 66,6 artmış!
İşte tam da bu sırada Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’yla Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’nin görevden alınmasının söz konusu olduğu Ankara kulislerinde konuşulmaya başlanmış. Bu yazının kaleme alındığı 4 Mart sabahına karşı Bekir Pakdemirli istifa etmiş ama Fahrettin Koca görevde kalmayı başarmıştı. Sorumuz şu: Acaba Fahrettin Koca görevde kalabilmek için mi 2 Mart’ta Covid bitmemişken ve hatta ABD’de yüzde 66,6 daha hızlı can almaya başlamışken “Covid bitti” anlamına gelen açıklamayı yaptı? Böyle bir akıldışı açıklama neden yapılır diye düşündüğümüzde, belki de “Hazır savaş çıkmışken, enerji zamlarını savaşa fatura edelim ve hemen seçime gidelim” denilmiş olabilir. “Hem doları düşürdük, hem de Covid’i bitirdik, haydi seçime!” derlerse şaşırmayalım. Devlet Bahçeli ısınma turlarını atmaya başlamış bile olabilir kapalı kapılar arkasında.