ABD’de kadın futbol takımı 4 kez Dünya Kupası aldı ama ücret eşitliğini gören yok

ABD Ulusal Kadın Futbol Takımı’nın 2019 Dünya Kupası başarısı, ülkede uzun zamandır tartışılan cinsiyete dayalı ücret eşitsizliği sorununu yeniden ve güçlü biçimde gündeme getirdi. Fransa’nın Lyon kentinde yapılan final maçında tribünlerden yükselen ‘Eşit ücret’ sloganı, maç sonrası ABD gündeminin ana maddelerinden biri oldu.

Takım kaptanlarından Megan Rapinoe’nin final maçı öncesi, Beyaz Saray’a davet edilirse gitmeyeceği yönündeki açıklamaları, ABD Başkanı Donald Trump’ın Rapinoe’ye yönelik eleştirileri ve takımın başarısını kutlamada gecikmesi, meselenin basındaki görünürlüğünü de üst seviyelere taşıdı.

Ücret eşitsizliği, sadece futbolcuların değil tüm kadınların mücadele ettiği sorunlardan biri. Democracy Now internet sitesinin haberine göre, ABD’de beyaz erkeklerin aldığı her 1 doların karşılığında kadınlar 80 cent, siyah kadınlar 61 cent, Amerikan yerlisi kadınlar 58 cent, Latin kadınlar ise 53 cent alıyor. Ulusal Kadın Futbol Takımı’nın karşı karşıya olduğu ayrımcılık bu yıl 8 Mart’ta 28 kadın futbolcunun Futbol Federasyonu’na ‘cinsiyet ayrımcılığı’ gerekçesiyle dava açmak için verdiği dilekçede ayrıntılıyor.

Dava, Eşit Ücret ve Yurttaşlık Hakları başlıklı iki federal yasanın çiğnendiği iddiasına dayandırılıyor. Kaliforniya Merkez Bölge Mahkemesi’ne verilen dilekçede, ABD Futbol Federasyonu’nun kadın takımına sadece eşit ücret değil aynı zamanda eşit antrenman, saha ve seyahat koşulları sağlamadığı da belirtiliyor. Dilekçeye göre, kadınların maçlarının tanıtım ve reklamları da erkeklerinkilerden daha az.

Kadın futbolcuların daha az gelir elde etmelerinin ‘normal’ olduğunu savunan argüman, kâra dayalı sistemin koşullarını öne sürüyor. Futbol Federasyonu ve sağcı medya kadın futbol takımının maç ve yan ürün gelirleri bakımından erkeklerden daha az kâr getirdiği için daha az ödeme aldığını savunuyor. Ancak kadın futbolcular dava dilekçelerinde bu argümana karşı çıkıyor. 2016’da Kadın Ulusal Takımı’nın, Erkek Ulusal Takımı’nın net karını geçtiği belirtilirken, buna rağmen kadınlara daha az ödeme yapıldığı kaydediliyor.

Wall Street Journal’ın Futbol Federasyonu’na dayandırdığı bilgiye göre ise kadın takımının 2015’te kazandığı dünya kupası sonrasında geçen üç yılda, kadın maçları erkek maçlarından daha fazla gelir elde edildi. Dava dilekçesinde, 2015’ten 2018’e kadar, Ulusal Kadın Takımı’nın, Ulusal Erkek Takımı’ndan 19 maç daha fazla oynadığı da belirtiliyor. Yine dilekçeye göre, 2016’da Ulusal Kadın Takımı’nın eşit ücret talebine Futbol Federasyonu’ndan bir temsilcinin kadınların erkeklere eşit ücret hak etmediğini söylediği ve bunu “pazar realitesi”ne dayandırdığı belirtiliyor.

Dilekçede, “Futbol Federasyonu, bu açıklamasından bir yıl önce, kadın takımının erkek takımını gelir ve kâr bakımından geçtiğini kabul etmişti” deniliyor. 20 dostluk maçı oynayıp kazanan bir kadın futbolcu, aynı durumdaki erkek futbolcunun yalnızca yüzde 38’i kadar para kazanabiliyor. Kadın futbol takımı bu güne kadar dört Dünya Kupası alırken erkek takımının hiç Dünya Kupası bulunmuyor.

Ulusal Kadın Takım’ın en çok gündeme gelen isimlerinden biri takım kaptanlarından Megan Rapinoe. Rapinoe, 2016’da polis şiddetine ve ırkçılığa karşı, ulusal marş sırasında saygı duruşunda durmayı reddederek diz çöken Amerikan futbolu oyuncusu Colin Kaepernick’le dayanışmış, bu tavrını Amerikan basınına verdiği bir röportajda “Eşcinsel bir Amerikalı olarak, tüm özgürlükleri korumayan bir bayrağa bakmanın ne demek olduğunu biliyorum” diyerek açıklamıştı. Rapinoe, Dünya Kupası maçlarında protestolarına elini kalbine götürmeyi ve marşı söylemeyi reddederek devam etti ve Trump’ın hedefine yerleşti.

Rapinoe, Eight by Eight dergisine, Dünya Kupası finali öncesi, kazanmaları halinde, futbol takımının Beyaz Saray’a davet edilmeyeceğini düşündüğünü, davet edilse bile gitmeyeceğini açıklamıştı. Takıma, ABD Temsilciler Meclisi’nin Demokrat üyeleri Alexandria Ocasio-Cortez ve Ayanna Pressley’in yanı sıra Demokrat Senatör Kamala Harris tarafından davet gönderilmişti. 2020 başkanlık seçimi yarışında eşit ücret talebinin önemli gündemlerden biri olması bekleniyor.