ABD'de kürtaj kararına tepki: Kürtaj hakkı insan hakkıdır

ABD Yüksek Mahkemesi'nin ülke genelinde kürtaj hakkını anayasal olarak garanti altına alan 1973 tarihli "Roe-Wade kararını" iptal etmesi ülkenin pek çok eyaletinde protesto edildi.

ABD'nin Pennsylvania eyaletinin Philadelphia kentindeki belediye binası önünde bir araya gelen ABD'liler kürtaj hakkını savunarak kararın iptalini protesto etti.

Karar, Amerika genelindeki milyonlarca insanın kürtaj olma hakkını elinden alırken, ülkenin pek çok kentinde cuma akşamı geniş katılımlı protestolar düzenlendi. Eylemciler Washington’daki ABD Yüksek Mahkemesi önünde toplanırken New York ve Boston gibi önde gelen şehirlerde de yürüyüşler vardı.

'KÜRTAJ HAKKI İNSAN HAKKIDIR'

Yüksek Mahkeme binası önündeki eylemcilerden Jennifer Lockwood-Shabat “Kadınlara bir insan olarak saygı duymayan ve kendi bedenleri üzerinde kontrol hakkı tanımayan bir ülkede yaşamayı hayal etmek zor” dedi. Bir başka eylemci “Bizi mahvettiniz” yazılı pankart taşırken, bir diğeri de “Utanın” yazılı döviz taşıdı. New York’taki eylemciler, “Kürtaj hakkı insan hakkıdır. Sadece beyazların ve zenginlerin hakkı değildir” diye slogan attı.

DEMOKRATLARDAN TEPKİ

Karara ABD Başkanı Joe Biden başta olmak üzere özellikle demokratlardan tepki yağdı. ABD’nin eski başkanlarından Barack Obama, bu kararın milyonlarca Amerikalının temel özgürlüklerine darbe vurduğunu söyledi. ABD’nin eski dışişleri bakanlarından Hillary Clinton ise mahkeme kararını, “insan hakları ve kadın hakları için geri adım” olarak niteledi.

DÜNYADAN KINAMA

Karar, ABD’de olduğu kadar dünyadan da tepkileri beraberinde getirdi. Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson, ABD Yüksek Mahkemesi’nin kararını kınarken, Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern, bu kararın “inanılmaz derece üzücü olduğunu” söyledi. Dünya Sağlık Örgütü başkanı Tedros Adhanom Ghebreyesus, Twitter’da “endişe ve hayal kırıklığı” duyduğunu ve kararın hem “kadın haklarını hem de sağlık hizmetlerine erişimini azalttığını” söyledi. Birleşmiş Milletler'in cinsel sağlık ve üreme sağlığıyla ilgili kuruluşu, verilerin erişimin kısıtlanmasının kürtajı daha ölümcül hale getirdiğini gösterdiğini açıkladı.

ROE-WADE KARARI NEDİR?

1969 yılında, 25 yaşındaki Norma McCorvey, "Jane Roe" takma ismiyle kürtajı suç kapsamına alan yasalara karşı Teksas eyaletinde dava açtı. Teksas kürtajı, eğer annenin hayatı tehlike altında değilse, yasak kapsamına alıyordu. Dallas bölge savcısı Henry Wade, bu davada kürtaj karşıtı yasayı savunan taraftaydı. "Jane Roe" takma ismini kullanan McCorvey, üçüncü çocuğuna hamileydi ve bu çocuğun tecavüz sonucu olduğunu savunuyordu. Ancak davası reddedildi ve çocuğu doğurmak zorunda kaldı.

1973 yılında bu dava ve Georgia eyaletindeki bir başka kadının davaları, ABD Yüksek Mahkemesi'ne taşındı. İki eyaletteki kürtaj yasalarının, ABD Anayasası'na aykırı olarak, kadınların kişisel haklarını ihlal ettiği savunuluyordu. Yüksek Mahkeme kararı, 7'ye karşı 2 ile kadınların lehine çıktı.