ABD’li yazar Danny Haiphong: Önlem almak yerine Çin’i şeytanlaştırdılar

ÖMÜR ŞAHİN KEYİF - WASHINGTON

ABD, Çin’in Vuhan kentinde aralık ayında başlayan Covid-19 salgınının merkezi haline geldi. Vaka sayısı 215 bini aştı, 5 binden fazla ölüm gerçekleşti.

Sağlığın tamamen özelleşmiş olması salgının etkilerini artırıyor. Yönetim son olarak, yeterli önlem alınması halinde ABD’de ölümlerin 200 bini bulabileceği açıkladı. Önlemler uygulanmazsa bu sayı çok daha yükselebilir.

Peki Çin ve Güney Kore gibi ülkelerde durdurulan salgın ABD’de neden bu kadar hızlı yayılıyor? Amerikan İstisnailiği ve Amerikan Masumiyeti” kitabının yazarlarından Danny Haiphong’a göre sorumlu sistemin kendisi: “1,4 milyar nüfusu olan Çin’de iki ayda ölü sayısı 3 bin 400’ü buldu ve bir süredir hiç ölüm yok. ABD’nin salgını frenlemekte yavaş olmasının pek çok sebebi var, bunların hepsi devletin sosyal karakteriyle ilgili. Çin, tüm kaynaklarını harekete geçirerek virüsle savaşırken ABD’li yetkililer Çin’i şeytanlaştırmakla ve siyasi çıkar sağlamaya çalışmakla meşguldü.”

ABD’de vakalar ortaya çıkmaya başladığında, Trump ve yönetiminin, Dünya Sağlık Örgütü'nün testlerini kullanmak yerine, özel şirketlerin kendi testlerini üretmelerini tercih ettiğini belirten Haiphong, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bunun tamamlanması haftalar aldı, bu değerli haftalar, virüsün son derece kontrolsüz şekilde yayılmasına yol açtı. Test şu anda daha yaygın ama yetersiz. Şu anda pek çok kişi bilmeden virüsü bulaştırmaya devam ediyor.”

Haiphong, hızla önlem alınamamasına neden olan bir gerçeğe daha işaret ediyor: “ABD’nin kapitalist altyapısı karantina ya da tecrit gibi önlemleri “otoriterlik” olarak görüyor; şayet bu önlemler askeri nedenlerle değilse…”

Trump başında, salgının, grip gibi önemsiz olduğunu ve havalar ısındığında ortadan kaybolacağını söylüyor, onu destekleyen medya da bu söylemleri sahipleniyordu. Halka “güvenlik” dışında hiçbir yaygın hizmet verme pratiği olmayan ABD, salgın karşısında son derece yavaş davrandı.

Haipong’a göre, “ABD’nin halk sağlığı altyapısı, geniş kitlelere gıda dağıtımı ya da herhangi bir temel hizmetin yaygın şekilde sağlanmasıyla ilgili kapasitesi olmaması” da bu yavaşlığın nedenlerinden biri oldu.

SEÇEREK TEDAVİ UYGULANACAK

Ülkede salgının en yoğun olduğu yerlerden biri New York. Haiphong, şehirdeki durumu şöyle anlatıyor: “New York şehri şu anda çok katmanlı bir kriz içinde. Yetkililer, virüse karşısında harekete geçmek için haftalarca bekledi. Bu haftalar çok değerliydi. Vali Andrew Cuomo basından olumlu yorumlar alıyor ancak hastane yatağı ve teçhizatındaki bu eksiklik büyük ölçüde onun sağlık sistemindeki gaddar tasarruf kesintilerinden kaynaklanıyor. New York Eyalet Hemşireler Birliği’ne göre, hastane yatak sayısı 2000’den bu yana 20 bin düştü. New York eyaletinin şu anda açığı kapatması için 90 bin yatak gerekiyor. Maske ve solunum cihazları yetersiz ve şirketler fahiş fiyatlar uyguluyor. Fahiş fiyat uygulamasının yasa dışı olduğu ve maskelerin hem sağlık çalışanları hem toplum için çok önemli görüldüğü Çin’den farklı olarak, toplum zenginlerin stoklamaları yüzünden maskelerden mahrum kaldı. Hastane çalışanları kendilerine kağıttan ve bulabildikleri başka malzemelerden maskeler yapıyorlar. Malzeme yetersizliği nedeniyle, hastalığın seyri daha iyi olan kişilere malzeme ve tedavi konusunda öncelik tanınacak. Yaşlılar, hastalar, engelliler, bu durumdan en çok muzdarip olanlar olacak.”

Salgın, ABD’de eşitsizliğin ne kadar derin olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Binlerce lüks otelin bulunduğu Las Vegas’ta, barınağı boşaltmak zorunda kalan evsizlerin otoparkta yattığı fotoğraflar yayınlanırken, sigortasız olması nedeniyle hastaneye kabul edilmeyen 17 yaşındaki gencin ölümüne dair haberler tepki topladı. Haipong’a göre, “Covid-19, ABD’nin kapitalist ekonomisinin gerçek anlamda çıkmazda olduğunu gösteriyor”. ABD’nin kitlelere savaş ve şiddetten başka bir şey veremediğinin altını çizen Haipong, şöyle devam ediyor: “Sermayenin üretim üzerinde bir pranga oluşu ve ABD ekonomisi üzerindeki hâkimiyeti, pek çok kişinin daha gereksiz yere öleceğini garanti ediyor. Kapitalizm hiçbir zaman yaşam hakkına saygı duymadı.”

HEDEF ŞİRKETLERİ KURTARMAK

Trump son olarak, 2 trilyon dolarlık bir ekonomik paketi onayladı. Bu paket uyarınca çeşitli kriterleri sağlayan kişilere maddi yardım yapılacak. Haipong’a göre, paketin asıl hedefi büyük şirketleri kurtarmak: “Plan özünde bankaları ve büyük tekelleri kurtarmak, işçi sınıfını da dolandırmak üzerine kurulu. İşçilerin hâlâ kira, sağlık ve diğer temel ihtiyaçlar için ödeme yapmaları gerek. Evsizlik çok büyük bir problem. İşsizliğin yüzde 30 kadar artması bekleniyor. Bunun yanında, ordu trilyon dolarlık bütçelerle şişerken, askeriyeye hizmet veren Boeing gibi şirketler devlet tarafından kurtarılmaya devam ediliyor…”